Árroðinn : blað Alþýðuflokksfélags Akraness. - 01.02.1936, Blaðsíða 3

-7-
sér meira og þyngra erfiði eða vinnu,
en þeir, sem h.afa unnið með liöndunum,
ogr oft ekki fengi ð annað að launum en
liáð og fyrirlitningu þegar þeim kefir
ekki tekist að koma uppgötvun sinni í
f ramkvsand.
tá eru listirnar. Enginn iiefir orðið
listamaður án þess að leggja að sér mik-
ið erfiði og vinnu, andlega og líkamlega
og jafnvel hvorutveggj a áður en h.ann
kefir náð £ví að fullkomnast í list
sinni og þa ekki síður er kann h.efir
farið að láta aljjjóð njóta listar sinn-
ar. Það h.ljómar því til listamannanna,
engu síður en til annara, heróp menning-
arinnar "meiri vinna, meiri vinna".
Með þessum fáu línum h.efi ég viljað
henda á það, að það er vinnan, sem er
aðalgrundvöllur allrar menningar, and-
legrar og líkamlegrar, að það er vinnan,
sem er afl þeirra hluta sem gera skal,
}xví fyrir h.ana fæst allur gjaldmiðill og
an hennar alls enginn. Að það er vinnan,
sem skapar listamanninn, uppfinninga-
manninn, kennarann og yfir höfuð hvern
einasta menningarmann og menningarkonu
í stöðu sinni, h.ver svo sem staðan er,
og þar af leiðandi allrar þjéðarinnar í
heild.
II.
Tvennskonar öfl.
Hvert,sem ver litum í allri tilverunni
verða fyrir oss öfl, sem stríða hvert í
gegn öðru, sum með afarmiklum krafti,
önnur hægt og rélega, líkast því að £au
vanti styrkleikann til þess að geta lat-
ið verulega t:l sín taka, eða liggja í
dvnla og jafnvel sofi, a meðan þau séu
að safna sér nýjum kröftum, til þess að
geta því harðvítugar barist gegn þeim
öflum, er þau eiga í stríði við. Þannig
berjast t.d. sellur í'líkama manna og
dýra gegn sóttkveikjum, ýmsar dýrategund-
ir gegn öðrum dýrategundum, ýmsir kyn-
flokkar gegn öðrum, stjórnmálaflokkar
hver a moti öðrum, menning a méti émenn-
ingu o.s.frv. o.s.frv.
En af hvaða öflum, sem baráttan er
háð og um hvað, sem bariet er, þá er þó
eitt sameiginlegt hjá öllum, einmitt það
atriðið, sem öll baráttan og þar af leið-
andi sigurinn, byggist á, það er vinnan.
Því fleiri einstaklingar, sem aflið
hefir í þjónustu sinni, og því afkasta-
meiri, sem hver einstaklingur er, þess
vísari er sigurinn. Þetta gildir jafnt
hvort ræða er um eitt mikið afl, sem hefir
mörgum smærri öflum a að skipa, eins og
t.d. peningaaflið, eða aflið er félagsbund-
ið afl nógu margra e instaklingp,, þé smáix
séu. Þar sannast oftast malshatturinn
gamli: "Enginn má við margnum"t
Eitt af þeim öflum, sem er áhrifaríkast
í menningunni er trúin. Enginn einstakl-
ingur framkvæmir hugsanir sínar, hvort-sem
þær eru góðar eða illar, án þess að trúa
því að hann eigi að gjöra það, og geti
gjört það, sem hann er að vinna að. Ef
trúna vantar á eitthvert fyrirtseki, hvort
sem það miðar til goðs eða ills, er fyxir-
tækið um leið dauðadæmt hversu góð skil-
yrði, sem það að öðru leyti kann að hafa,
ef því koma ekki nýjar trúarvakningar, sem
blása lífi í það.
Undirstaða allrar menningar er vinnan.
þess vegna hefir menningin sjálf unnið að
því, og látið vinna að því, að skajsa öfl
til að styðjast við í menningarbarattunni,.
á méti ómenningunni, og eitt af þeim öflum
er trúin, jafnvel hið sterkasta afl, sem
menningin hefir yfir að ráða.
Til þess að hlynna að trúnni og gjöra
hana sem sterkasta og alirifamestaj hefir
menningin komið upp kirkjum og skolum, svo
skreyttum, fullkomnum og þægilegum, sem
kostur hefir verið a, samkvæmt staðháttum
þar, sem þessar menningastofnanir hafa
verið reistar. Gegnum þessar stofnanir
hefir svo menningin unnið að framför sinni,
safnað sér kröftum og elft krafta sína,
En nú kem ég aftur að fyrirsögti þessa
kafla: "Tverxnskonar öfl". Menningin er
sannarlega afar mikið og stérkostlegt afl,
sem miðar að því að gjöra þjéðir og ein-
stseklinga, bæði andlega og líkamlega, feg-
urri, betri, vitrari og fullkomnari, en
þeir í upphafi voru. Menningin hefir unnið
að því að bæta husakynni, slapa vinnuvél-
ar og svo oteljandi margt, sem éþarft og of
langt vasri hér upp að telja, og allt hefir
menningin gjört þetta til þess að einstakl-
ingum manhkynsins geti liðið sem best og
orðið sem fullkomnastir og þar af leiðandi
öll heildin.- vér getum því kallað menn-
inguna með öllum rétti gott afl, sem berst
fyrir öllu fögru, fullkomnu og góðu,
En þetta mikla og géða afl, andlegs og
líkamslegs, siðgæðis og þroska, á í þrot-.
lausri barattu við omenninguna, eða pað
illa afl, er ávalt og allsstaðar reynir
að færa mannkynið aft.ur á bak, til sinnnr
upphaflegu villimennsku.
Þetta mikla og illa afl, émenningin,