Hádegisblaðið - 17.02.1933, Qupperneq 2

2
HADEGTSBLAÐIÐ
Spilavíti í Reykjavík.
Blöun þegja. — Lögreglan horfir á.
I.
Hjer hafa verið á tveim stöðum
í bænum settir upp kassar, »auto-
matísk lotteri«, ef svo mætti að
orði komast, þar sem börn og ung-
lingar geta vanist á hina skaðlegu
og hættulegu fjárhættuspilafýsn.
Eigandi þessará áhalda er Gunnar
nokkur Halldórsson. Hefir hann
billiarðstofu á Vesturgötu, en hefir
8vo fengið leyfi hins virðulega
gestgjafa, Jóhannesar Jósefssonar
á Hótel Borg til þess að hafa ann
an kassann 1 fordyri hótelsins
Sennilega græðir Jóhannes á þessu,
eins og mðrgu öðru, og um ágóða
eiganda kassanna efast enginn af
þeim, er til þekkir.
Þrátt fyrir það, þótt kassar þess-
ir sjeu starfræktir að fullu eins og
þeim er ætlað, sem þó er ekkert
öryggi fyrir, þar sem þetta er gjör-
samlega eftirlitslaust af hinu opin-
b'jxa, þá virðist þetta, er vel er
aO gætt, heldur sóðaleg atvinna,
því hjer venjast börn og ungling
ar Reykjavíkur beinlínis á að
8pila fjárhættuspil með allri þeirri
siðspillingu og jafnvel glæpum,
sem því eru fylgjandi.
Kassar þessir eru þannig út-
búnir, að tuttugu og fimm eyring
er stungið inn í þar til gert gat,
síðan er snúið sveif og ef hepnin
ef með^getur eigandi 25 eyrings-
ins fengið það, sem í kassanum
er að frádregnum ágóða kassans,
sem eigandi 25-eyringsins hefir
enga hugmynd ] um~hver er, því
hann veit ekki um hve mikið er
búið að láta í kassann á undan
honum. Sem von er eru börn og
unglingar mjög fíkin í að reyna
gæfu sína við kassa þessa. Þau
fara með aura þangað, láta 25
aura í, snúa sveifinni,- en fá ekki
neitt. Láta annan, alt fer á sömu
leið. Svona gengur koll af kolli,
þar til aurarnir eru búnir. Þau
standa hjá og horfa á fjelaga sína
endurtaka saina leikim Alt í einu
kemur einhver og lætur 25 aura
i kassan, snýr sveifinni og, — hann
fær heil mikla upphæð úr kass-
anum — að minsta kosti í hlut-
falli við það, sem hann hefir lát-
ið. — Hjá börnum þeim og ung-
lingum, sem hjá standa, vaknar
auðvirað sú spurning: hvers vegna
að þau hafi ekki alveg eins getað
unnið eins og þessi og spilafýsnin
er vakin til lifs. Hjá þeim vakn-
ar óslökkvandi þorsti, — sem ein-
kennir spilafýsnina, — þoisti eftir
að spila, spila og vinna. Ef til vill
fara börnin til foreldra sinna eða
vina og biðju. þá um að gefa, sjer
aura, en þ.ið sorglega er, að þau
gera það ekki altaf, heldur sitja
um að hnupla aurum frá foreldr-
um eða kunningjum, til þess að
fara með og reyna gæfuna við
kassann. Allmörg börn i bænum
vinna sjer inn aura með þvi að
selja blöð og innheimta reikninga.
Mörg dæmi eru þess, að börn þessi
fara með þá aura, sem þau fá fyrir
þetta, beint að kassanum og verða
af með þá þar og þess mun finn-
ast dæmi og líklega fleiri en æski-
legt er, að börn og unglingar hafi
eytt meiru heldur en þau áttu við
kassa þessa í von um vinning og
að þau þá með honum gætu end-
urgreitt þáð, er þau hefðu missjeð
sig á. Hvað langsjaldnast hepnast
ekki, enda vafasamt, hvort það
væri æskilegt, því ef þau á þenn-
an hátt ynnu, er mjög líklegt að
þau myndu endurtaka þetta aftur,
ef slíkt stæði á og gæti þá svo
farið, að þau eyddu meira fje þá,
ranglega fengnu, en bæru ekkert
úr býtum. Hins vegar er líklegt,
að börnin gerðu það ekki aftur,
ef þau væru búin að reka sig á.
En börn eru fljót að gleyma, hjá
þeim fyrnist venjulega fljótt yfir
smá yfirsjónir og gæti þá svo far-
ið, að þau gripu aftur til peninga,
sem þau ekki ættu, með þeirri
hugsun, að vel gæti verið að þau
innu nú, þótt þau hefðu ekki hepn-
ina í fyrra skiftið. Er þetta enn
hættulegra, því það sýnir, að börn-
in eru að verða ofurseld hinni sið-
ferðislausu spilafíkn.
II.
Það má merkilegt heita, að lög-
reglan hefir látið mál þetta af-
skiftalaust. Slik fjárgróðafyrirtæki
sem þessi, eiga ekki og mega ekki
þrífast hjer á landi. Úr því til eru
menn hjer, sem geta haft sig til
þess að gera að atvinnú sinni, að
græða fje á þennan hátt, er það
skylda vaídhafana, að fyrir byggja
að slikt eigi sjer stað. Fyrst og
fremst með því, að banna að starf-
rækja kassa þessa, sem nú eru í
notkun, helst að eyðileggja þá og
f öðru lagi banna innflutning á
þeim um aldur og æfi. Hjer er
um menningarmál að ræða, mál
sem ekki má láta afskiftalaust.
Hinir fullorðnu Reykvfkingar mega
ekki horfa á það, að verið sje að
spilla siðferði barna þeirra og ung-
linga, með þvf að venja þau á
fjárhættuspilamensku. Því fjár-
hættuspil er þetta og ekkert ann-
að, þótt f smáum stil sje. Það virð-
ist vera nóg hjer f bænum af sið-
spillingu, sem fyrir börnum og
unglingum er höfð, þótt eigi sje
bætt við það fjárhættuspilamensku.
Það er all einkennilegt, að bæjar-
blöðin hafa verið merkilega sam-
taka um að minnast ekki á þetta
einu orði eða finna að þessu. Vafa-
laust h.afa þau oft varið rúmi sfnu
ver heldur en þau hefðu gert, ef
þau hefðu ráðist á slikan ósóma.
En ef til vill hefir blöðunum ver-
ið skipað að þegja, þar sem í hlut
áttu bróðir Pjeturs Halldórssonar
þingmanns og hóteleigandi, þó eigi
sje nema að nafni, Jóhannes á