Sveitarstjórnarmál - 01.05.2003, Qupperneq 13

Sameining sveitarfélaga
Áhersla á sjálfsforræði
sveitarfélaganna
Reinhard Reynisson, bæjarstjóri á Húsavík, segir að komi til þess að beita verði lögþvingun við
sameiningu sveitarfélaga verði hún að koma frá löggjafanum. Sveitarstjórnarmenn hljóti að
leggja áherslu á sjálfsforræði sveitarfélaganna.
Reinhard segir verkefnið um sameiningu
sveitarfélaga á dagskrá vegna þess að
raunveruleg þörf sé á því að takast á við
breytingar á sveitarfélagaskipaninni
þannig að hún svari sem best því hlutverki
sem sveitarfélögunum er ætlað á hverjum
tíma. Sú skipan sveitarfélaga sem lands-
menn búi nú við, að undanskildum stærri
sameiningum á síðari árum, hafi orðið til
við allt aðrar aðstæður í atvinnuháttum,
samgöngum og síðast en ekki síst í stjórn-
sýslu en raunin sé í dag. Þessar breytingar
verði að hafa í forgrunni þegar skoðuð er
stærð sveitarfélaga og hlutverk þeirra.
Þetta kom fram í setningarávarpi hans á
ráðstefnu um sameiningu sveitarfélaga á
Norðausturlandi sem haldin var á Húsavík
í lok apríl.
Grundvailaratriði að virða
sjálfsákvörðunarrétt
Aðferðafræði við sameiningu sveitarfélaga
hefur mikið verið rædd og benti Reinhard
á að sú aðferðafræði sem notuð hefur ver-
ið, það er hin svonefnda frjálsa aðferð,
byggist á sjálfsforræði sveitarfélaganna
sem sé bundið í lögum og í stjórnarskrá
lýðveldisins. Aðferðin sé þannig í takt við
grundvallarhugsun okkar um hvernig mál-
um skuli ráðið. „Þetta segi ég jafnvel þó
að þetta lýðræði hafi, eða geti haft, þær
afleiðingar að minnihluti á tilteknu svæði
geti komið í veg fyrir sameiningu allra
sveitarfélaga á því svæði. Grundvallarat-
riðið er hvort virða eigi sjálfsákvörðunar-
rétt einstakra sveitarfélaga eða ekki."
Standa vörð um sjálfsforræði
Reinhard kvaðst gera þetta að umtalsefni
vegna nýlegrar samþykktar fulltrúaráðs
Sambands íslenskra sveitarfélaga þar sem
lagt sé til að þessi sjálfsákvörðunarréttur
verði tekinn af einstökum sveitarfélögum
við kosningu um
sameiningu þeirra
þar sem niðurstaða
atkvæðagreiðslu
alls kjörsvæðis eigi
að ráða úrslitum en
ekki niðurstaða
innan hvers sveitar-
félags fyrir sig. Þótt
gert sé ráð fyrir að
sveitarstjórnir ein-
stakra sveitarfélaga
geti hafnað þátt-
töku í atkvæða-
greiðslu um sam-
einingu þá sé réttur ein-
stakra sveitarfélaga til
þess að taka ákvörðun um sameiningu í
almennri atkvæðagreiðslu fyrir borð bor-
inn. „Nú kann að vera að nauðsynlegt sé
að grípa til lögþvingana til að ná fram
sameiningu sveitarfélaga. Verði það niður-
staðan er þó rétt að sú lögþvingun komi
að frumkvæði löggjafans. Sveitarstjórnar-
menn hljóta að leggja áherslu á aðferða-
fræði sem byggir á sjálfsforræði sveitarfé-
laganna. Nokkuð sem við stöndum alla
jafna vörð um og ber að standa vörð um,"
sagði Reinhard.
Níu sveitarstjórnarmenn verða
Átta sveitarstjórnarmenn (aðal- og vara-
fulltrúar) náðu kjöri til Alþingis á dögun-
um, þar af fjórir úr sama kjördæminu og
þrír úr öðru kjördæmi. Skiptingin milli
flokka er þannig að fjórir þingmenn Sjálf-
stæðisflokksins eru jafnframt í sveitar-
stjórnum, þrír úr Samfylkingunni og einn
úr Framsóknarflokknum.
Sveitarstjórnarmenn á þingi eru þessir:
Reykjavíkurkjördæmi norður:
• Björn Bjarnason (D), borgarfulltrúi.
• Guðlaugur Þór Þórðarson (D), borgar-
fulltrúi.
• Árni Magnússon (B), bæjarfulltrúi í
Hveragerði.
• Helgi Hjörvar (S), varaborgarfulltrúi.
Suðvesturkjördæmi:
• Gunnar I. Birgisson (D), forseti bæjar-
stjórnar Kópavogsbæjar.
Suðurkjördæmi:
• Lúðvík Bergvinsson (S), bæjarfulltrúi í
Vestmannaeyjabæ.
alþingismenn
• Guðjón Hjörleifsson (D), bæjarfulltrúi
í Vestmannaeyjabæ.
• Jón Gunnarsson (S), oddviti Vatns-
leysustrandarhrepps.
Norðausturkjördæmi:
• Kristján L. Möller (S), varabæjarfulltrúi
í Siglufjarðarkaupstað.
Nokkrir varaþingmenn eiga síðan
einnig sæti í sveitarstjórnum sem aðal-
eða varamenn en blaðið kannaði ekki
hve margir fylla þann hóp.
13