Morgunblaðið - 27.07.2012, Síða 1

F Ö S T U D A G U R 2 7. J Ú L Í 2 0 1 2
 Stofnað 1913  174. tölublað  100. árgangur 
VIÐ GERUM OKKAR
ALLRA BESTA LÍF OG FJÖR Á ÚLFLJÓTSVATNI
SKYNSAMI
BJARTSÝNIS-
MAÐURINN
GESTIR FRÁ 18 LÖNDUM 10 MATT RIDLEY MEÐ FYRIRLESTUR 16
12 SÍÐNA SÉRBLAÐ
UM ÓLYMPÍULEIKANA
 Gert var ráð fyrir að þörf yrði
komin fyrir þriðja línuhraðalinn
fyrir geislameðferðir við krabba-
meini á Landspítalanum. Kom það
fram í þarfagreiningu sem gerð var
fyrir nýjan Landspítala fyrir sex
árum og miðað við að tækið þyrfti
fyrir árið 2010.
Það hefur ekki gengið alveg eftir
því enn sem komið er duga tækin
tvö sem fyrir eru til að anna þörf-
inni. Eldra tækið er orðið 17 ára
gamalt og líkur á bilunum aukast
auk þess sem ný tækni gefur mögu-
leika á nýjum meðferðum. Ekki
hafa fengist fjárveitingar til end-
urnýjunar. Nú standa vonir til þess
að nýtt tæki leysi það af hólmi inn-
an tveggja ára og spítalinn eignist
þriðja tækið innan tíu ára.
Engir biðlistar eru á Landspít-
alanum eftir geislameðferðum við
krabbameini en settar upp vaktir á
álagstoppum sem gjarnan koma
einu sinni á ári. »24
Töldu að þörf yrði fyrir þriðja línuhraðalinn
til geislameðferðar fyrir árið 2010
„Þótt gleðiefni sé að hreyfing skuli vera komin á málin
væri æskilegt að þau væru unnin í samvinnu við vest-
ræn ríki, en ekki einræðisríki. Við gætum setið hér
uppi með aðstöðu einræðisríkis. Það gæti haft afdrifa-
ríkar afleiðingar í för með sér,“ segir Þór Jakobsson
veðurfræðingur og á við Kína og þann áhuga sem leið-
togar risaríkisins hafa sýnt Íslandi, m.a. hvað varðar
aðstöðu til siglinga.
Þór hefur lengi rannsakað möguleika til siglinga
norður af landinu og telur að íslensk stjórnvöld þurfi
að rannsaka betur skilyrði til að byggja umskipunar-
höfn vegna hugsanlegrar skipaumferðar. »12
Vinni með lýðræðisríkjum
Þór Jakobsson
Baldur Arnarson
baldura@mbl.is
„Við gætum bætt við hundrað inn-
lendum starfsmönnum. Við þurftum
til dæmis að ráða að stórum hluta
erlenda starfsmenn í verkefni hjá
Alcoa við viðhald og uppbyggingu
kera sem skapar 60 störf. Mikill
fjöldi iðnaðarmanna flutti af landi
brott eftir efnahagshrunið. Margir
þeirra hefðu getað fengið tækifæri
hér,“ segir Sigurjón Baldursson,
starfsmannastjóri Vélaverkstæðis
Hjalta Einarssonar, um stöðuna.
Hægt sé að skapa hundruð starfa.
Magnús Helgason, framkvæmda-
stjóri Launafls á Reyðarfirði, er
sammála Sigurjóni.
„Það vantar iðnaðarmenn, eink-
um rafiðnaðarmenn og vélvirkja.
Það er búið að þurrausa markaðinn
hér á Austurlandi. Þeir sem eru
lærðir í þessum greinum hafa nóg
að gera. Eftirspurnin er meiri en
framboðið. Það væri leikur einn að
bæta við 15 manns hjá okkur til að
byrja með. Horfurnar eru góðar og
launin sanngjörn og samkeppnishæf
við það sem gengur og gerist í
Reykjavík.“
Páll Björgvin Guðmundsson,
bæjarstjóri í Fjarðabyggð, segir
Austfirðinga binda vonir við að
fyrirhuguð olíuleit og hugsanlegar
tilraunaboranir auki fjölbreytni í at-
vinnulífi landshlutans. Ef vel geng-
ur gætu boranir hafist innan ára-
tugar en þær kosta milljarðatugi.
MSkortur á vinnuafli »12
Mikill skortur
á iðnaðarfólki
á Austurlandi
 Ekki til innlent vinnuafl til fram-
kvæmda hjá Alcoa  Verkefnin næg
Númer fjögur í röðinni
» Samkvæmt Vinnumála-
stofnun var 2,4% atvinnuleysi
á Austurlandi í júní.
» Skráð atvinnuleysi var
minna í þrem landshlutum;
1,2% á Norðurlandi vestra,
2,2% á Vestfjörðum og 2,3% á
Vesturlandi.
» 179 voru skráðir atvinnu-
lausir á Austurlandi í júní.
Hjalti Geir Erlendsson
hjaltigeir@mbl.is
Starfsmenn Náttúrufræðistofn-
unar Íslands gengu fram á 96
dauða kríuunga í kríuvarpinu við
Hliðsnes á Álftanesi í vikunni.
Starfsmennirnir voru í reglulegum
könnunarleiðangri en þeir hafa á
þriggja vikna tímabili merkt fleiri
en 100 unga á svæðinu.
Talið er að ungadauðinn sé til
kominn vegna fæðuskorts en lítið
er um sandsíli sem er aðalfæða
kríunnar. Kríuvarp hefur gengið
illa af þessum sömu sökum und-
anfarin ár en hafði þó gengið
ágætlega á Álftanesi nú í sumar.
Fæðuskortinn má meðal annars
rekja til makrílsins sem bæði étur
sandsílin sjálf
og keppir við
þau um fæðu.
„Ég taldi
96 dauða unga
og 15 þeirra
voru merktir.
Það sást ekkert
á þeim svo það var ekki um neitt
afrán að ræða. Þetta voru bara
stálpaðir ungar, alveg að verða
fleygir,“ segir Aron Leví Beck,
fuglarannsóknarmaður hjá Nátt-
úrufræðistofnun Íslands. Hann
hefur fylgst með kríuvarpinu í
sumar og segir það hafa litið mjög
vel út framan af. Hins vegar hafi
fullorðnu fuglarnir verið óvenju
rólegir undanfarið þar sem verr
hafi gengið að afla ætis.
Bera lítið æti í ungana
„Fullorðnu fuglarnir hafa
ekki verið jafn árásargjarnir og
venjulega sem er svolítið leiðinlegt
og við tókum eftir því að þeir hafa
ekki verið að fljúga með neitt æti í
ungana,“ segir Aron. Undir eðli-
legum kringumstæðum fljúgi krí-
urnar stanslaust fram og til baka
með síli í goggnum.
Morgunblaðið sagði fyrr í vik-
unni frá rannsóknum sem benda
til þess að sandsíli fitni ekki sökum
samkeppni um fæðu í sjónum og
að sökudólgurinn sé líklega mak-
ríll. »6
Dauðir ungar úti um allt
Kríuvarp fór vel af stað á Hliðsnesi en nú drepast ungarnir unnvörpum
96
kríuungar hafa
drepist á Álfta-
nesi undanfarið
Morgunblaðið/Sigurgeir S.
Kríudauði Fuglarannsóknamaðurinn Aron Leví Beck með einn af kríuung-
unum sem hafa fundist dauðir við Hliðsnes á Álftanesi að undanförnu. Fréttir
hafa borist af dauðum kríuungum víðar um landið, t.d við Ísafjarðardjúp, og er
það talið af sömu orsökum og við Hliðsnes. Þá fór kríuvarp víða seint af stað.
Íbúðalánasjóður og lífeyrissjóðirnir
eiga rúmlega helming útlána fjár-
málafyrirtækja til heimila landsins.
Samtök fjármálafyrirtækja (SFF)
gagnrýna umsvif opinberra aðila á
þessum markaði í umsögn til efna-
hags- og viðskiptaráðuneytisins
vegna skýrslu ráðherra til Alþingis
um framtíðarskipan fjármálakerfis-
ins.
Samtökin segja að umsvif ríkisins
veiki eignasafn annarra lánveitenda
á markaði og auki kostnað sem fellur
á ríkið vegna þeirrar áhættu sem
stafar af lágu eiginfjárhlutfalli
Íbúðalánasjóðs, undanþágu sjóðsins
frá flestum opinberum gjöldum og
lágri arðsemi eigin fjár sem bundið
er í sjóðnum. Telja samtökin engin
rök „til þess að ríkið þurfi að annast
almenn íbúðalán í einu ríkasta landi
heims“. Þá sé Íbúðalánasjóður
íþyngjandi fyrir lánsmat ríkisins.
Fram kemur það mat SFF að
æskilegt sé að dregið verði úr þeirri
„skuggabankastarfsemi“ sem felist í
beinum lánveitingum lífeyrissjóða.
Samtökin lýsa jafnframt efasemd-
um um að rétt sé að koma á fót sér-
stöku fjármálastöðugleikaráði. »21
Útlán ríkisins óæskileg
Morgunblaðið/Ómar
Íbúðir Ríkið er umsvifamikið á
íbúðamarkaðnum gegnum ÍLS.
 Íþyngjandi fyrir
lánsmat ríkisins