Morgunblaðið - 13.09.2012, Side 12

fasteignir
Þjóðleikhúsið var vígt
árið 1950. Húsið, sem
var hergagnageymsla
breska setuliðsins, er
hannað af Guðjóni
Samúelssyni.
H
raunrennslið stöðvaðist
hér örfáa metra frá svo
ekki munaði miklu að
húsið yrði eyðingaröfl-
unum að bráð. Eftir eldgosið árið
1973 var hér vikur yfir öllu og
gjarnan náði hann hálfan annan
til tvo metra upp á veggi húsa.
Því þurfti að taka til hendi við
endurreisn og uppbyggingu og
nú er þetta orðinn virkilega fal-
legur staður,“ segir Sigurður
Högni Hauksson bifvélavirki sem
býr við Vestmannabraut í Eyjum.
Siggi í Vatnsdal
Sigurður og Margrét Brands-
dóttir búa í húsi númer sex við
Vestmannabrautina og það er
lægsta talan. Hús með enn lægri
númeratölum stóðu ofar og fóru
undir elfi hrauns í hinu miklu
náttúruhamförum fyrir bráðum
fjörutíu árum.
Eyjamaður í húð og hár, segir
Sigurður Högni spurður um ætt-
boga sinn og rætur. Hann ólst
upp í húsinu Vatnsdal við Landa-
götu. Er í daglegu tali Eyjamanna
gjarnan tengdur því húsi. Margir
kannast við Sigga í Vatnsdal.
Breytir þá engu að hann sé
löngu fluttur að Jaðri, eins og
húsið á Vestmannabraut 6 er
nefnt.
106 ára hús
„Þetta hús á sér merkilega
sögu,“ segir Sigurður Högni. Það
var Matthías Finnbogason sem
byggði húsið árið 1906 og í kjall-
ara þess var fyrsta vélaverk-
stæðið í Eyjum sett á laggirnar.
Margs þurfti við þegar vél-
bátavæðing Eyjaflotans hófst og
vélamenn höfðu því nóg að
starfa.
„Reyndar gekk þessi starfsemi
Matthíasar ekki sem skyldi og
þegar í vörðurnar rak er mér
sagt að enginn hafi geta orðið
honum að liði. Reksturinn fjaraði
því út, en eftir stendur þó sú
staðreynd að hér í kjallaranum er
upphaf merkrar atvinnustarfsemi
í Eyjum,“ segir Sigurður Högni
sem hefur endurbætt húsið góða
mikið í áranna rás. Skipt um gólf,
klæðningar, lagnaverk og annað.
Að því leyti er það á margan hátt
sem nýtt þótt byggt sé fyrir 106
árum.
Marar í hálfu kafi
Í kverk í hraunbrún að baki
Jaðars sést í rústir hússins Blát-
inds. Húsið, sem fór að mestu
undir hraun í gosinu 1973, marar
í hálfu kafi, þar sem stofuglugg-
inn og hluti af þaki gægjast fram.
Margir gera sér erindi til að
skoða þessar sögulegu minjar.
„Það eru ekki ýkja mörg ár síð-
an stígur var lagður að húsinu.
Áður klöngraðist fólk hér yfir allt,
einhvern tíma stoppaði rúta hér
fyrir utan og heill hópur fór í
gegnum garðinn hjá okkur. Ég
var ekkert kátur með það. Setti
því upp girðingu sem tálmaði
umferð, sem varð til þess að
lagður var göngustígur að Blát-
indi,“ segir Sigurður sem bætir
við að býsna skjólsælt sé undir
hraunbrún. Þannig hafi skapast
skilyrði til skógræktar og þar
dafni nú t.d. víðir og greni.
„Oftast er alveg lygnt hérna.
Það er helst að eitthvað blási hér
í norðvestanátt.“
Hús yfir hamingjuna
Vestmannabrautin liggur frá
austri til vesturs nánast þvert í
gegnum kaupstaðinn á Heimaey.
Elstu húsin eru um aldargömul
en þau sem eru vestast eru
mörg byggð á árabilinu 1915 til
1930. Sigurður segir þetta í sam-
hengi við mikla fólksfjölgun í Eyj-
um á þeim árum; með stærri og
burðugri bátum hafi atvinnulíf í
bænum komist vel á skrið.
Landburður af fiski í aflahrot-
um á vetrarvertíð hafi sömuleiðis
kallað á vinnufúsar hendur fólks
sem gjarnan settist að í Eyjum,
stofnaði þar fjölskyldu og byggði
sér hús. Þannig er líka lífsins
gangur. Fólk byggir hús yfir ham-
ingju sína og byggðin á Vest-
mannabraut er góður vitn-
isburður um það – og tímans
þunga nið.
sbs@mbl.is
Búa á Jarðri við jaðar hraunsins í Vestmannaeyjum
Húsin byggð yfir hamingjuna
Ve
st
m
an
na
br
au
t
Vestmannaeyjabær
N
Hlíðarvegur
Strandvegur
Heimagata
Kirkjuvegur
Skólavegur
Heiðarvegur
Fa
xa
st
íg
u
r
H
ás
te
in
sv
eg
u
r
Ve
st
u
rv
eg
u
r
M
ið
st
ræ
ti
S
tr
an
d
ve
g
u
r
Brimhól
abraut
Tangagata
Garðavegur
Morgunblaðið/Sigurður Bogi
Dyggð þykir að rækta garðinn sinn eins og þau Sigurður Högni Hauksson og Margrét Brandsdóttir sem búa við Vestmannabraut í Eyjum hafa gert.
» Búa í húsi númer
sex við Vest-
mannabrautina og
það er lægsta talan.
Hús með enn lægri
númeratölum stóðu
ofar og fóru undir elfi
hrauns í hinu miklu
náttúruhamförum
fyrir bráðum fjörutíu
árum.
Blátindur er hálft undir hrauni. Rústirnar eru mikið aðdráttarafl ferðamanna en þeim er gengt milli húsa efst á
Vestmannabrautinni.