Selfoss - 25.09.2014, Blaðsíða 6

6 25. SEPTEMBER 2014
Nánari upplýsingar og skráning
í síma 483 0300 og á www.hnlfi.is
Námskeið í gjörhygli tengir saman hugræna atferlismeðferð og hugleiðsluæfingar.
Gjörhygli er kerfisbundin þjálfun í að vera í núinu og vera meðvitaður um líkama,
hugsanir og tilfinningar, augnablik eftir augnablik.
Námskeiðið hefst 15. október á Heilsustofnun NLFÍ í Hveragerði.
Kennt er á miðvikudögum kl. 15:00 - 17:30. Verð 49.000 kr.
Átta vikna námskeið í gjörhygli
(Mindfulness based cognitive therapy/stress reduction)
Berum ábyrgð á eigin heilsu
Gjörhyglinámskeið
Kennari er Bridget „Bee“ Ýr McEvoy RPN en hún hefur
kennt gjörhygli á Heilsustofnun NLFÍ frá 2006.
Brunasandur
- Mótun lands og samfélags
- Útisýning menningar- og náttúruminja á Íslandi
Brunasandur í Skaftafellssýslu er fyrir margra hluta sakir einstakur á landsvísu og þótt
víðar væri leitað.
Fyrir Skaftárelda 1783 -1784
var hann aurkeila, sem Hverfisfljót
flæmdist um frá austri til vesturs, þó
þannig að Orustuhóll stóð lengst af
í miðju fljóti og deildi löndum milli
Seljalands og Foss á Síðu.
Við Skaftárelda, þegar eystri
hraunstraumurinn úr Lakagígum
braust fram úr gljúfri Hverfisfljóts
ýtti hann fljótinu austur í þann far-
veg sem það nú heldur sig. Aurkeilan
fór að gróa upp og á undraskömm-
um tíma var orðið til yfir 100 fer-
kílometrar af grónu og byggilegu
landi.
Í landhungri nítjándu aldar var
Brunasandur kærkominn viðbót við
þá fátæklegu landkosti sem í boði
voru, einkum kotbýli inn á heiðum.
Landnám hefst á Brunasandi
1823 með löggildingu býlisins Or-
ustustaða.
Síðan fylgdu fleiri höfuðbýli á eftir
Hruni II og Sléttaból. Síðastnefndu
býlin deildust niður í nýbýli, hjáleig-
ur og og húsmannsbýli sem voru:
Teygingalækur (Hruni I), Miðból,
Hraunból, Blautilækur, Markaskipti,
Slétta, Tangi og Bjarnartangi. Í dag
er aðeins búið á Sléttu, önnur býli
eru í eyði.
Eitt af því sem gerir þessa sveit
einstaka er að við getum rakið ábú-
endasögu hvers býlis frá upphafi og
til loka búsetu. Skilur búsetan eftir
sig efnismenningu fólgna í sandin-
um eins og þegar seinustu íbúarnir
yfirgáfu staðinn.
Ásta Hermannsdóttir fornleifa-
fræðingur segir á einum stað:
„... Sú minjaheild sem fornleifar
á Brunasandi mynda er einstök og í
raun tilvalin til verndunar sem dæmi
um heildstæðar búsetuminjar einnar
sveitar, sem hefur afmarkað upphaf
og afmarkaðan endi.“
Nauðsynlegt er að taka til um-
ræðu á heildstæðan hátt varðveislu-
gildi Brunasands og þeirra menn-
ingarminja, sem hann hefur að
geyma. Í því samhengi hefur vitur
maður sagt að Brunasandur væri
stærsta og heildstæðasta útisýning
menningar- og náttúruminja á Ís-
landi og þótt víðar væri leitað.
Hann varðveitir heildstæða og
samfellda búsetusögu, sem hefur
ákveðið upphaf og ákveðinn endi.
Tilvist þessa svæðis og það sem það
hefur að geyma eru mikil verðmæti í
sjálfu sér, verðmæti sem eru fágæt en
eftirsótt af mörgum að kynna sér og
upplifa, í heimi þar sem fjarlægðin á
milli manns og náttúru vex stöðugt.
Það er veruleg hætta á því að fyrir-
hugaðar stórframkvæmdir á Orustu-
stöðum komi til með að rýra gildi
Brunasands á ófyrirsjáanlegan hátt,
bæði menningar- og náttúrufræði-
legt gildi .
Menn verða að átta sig á því að
framkvæmdirnar eru áætlaðar á land-
námsjörðinni á Brunasandi, sem hef-
ur að geyma flestar og ríkulegustu
menningarminjar svæðisins, yfir
tuttugu skráðar minjar á svæðinu.
Undanfarin þrjú ára hefur 9
manna hópur vísindamanna unnið
að rannsóknum á Brunasandi hver á
sínu sviði. Nú er rannsóknum í þess-
um áfanga að ljúka og munu niður-
stöður rannsóknanna verða fyrst
kynntar á ráðstefnu í Þjóðminjasafni
Íslands 11. apríl 2015 og svo koma
út í Héraðsritinu Dynskógum í maí
2015.
Hópurinn samanstendur af eftir-
töldum aðilum:
1. Ásta Hermannsdóttir,
fornleifafræðingur
2. Dr. Bergrún Anna Óladóttir,
jarðfræðingur
3. Dr. Edda Sigurdís Oddsdóttir,
líffræðingur
4. Dr. Helgi Björnsson,
jöklafræðingur
5. Jón Hjartarson,
sagnfræðingur
6. Jóhann Óli Hilmarsson,
fuglafræðingur
7. Júlíana Þóra Magnúsdóttir,
þjóðfræðingur
8. Margrét Ólafsdóttir,
landfræðingur
9. Prófessor, Þóra Ellen
Þórhallsdóttir, grasafræðingur
Undirritaður telur enn svo mik-
ið órætt varðandi „Mótun lands
og samfélags á Brunasandi frá
1783 – 2012“ að nauðsynlegt sé
að taka upp samræðu um einstakt
gildi svæðisins og fresta öllum
ákvörðunum um stórframkvæmdir
þangað til sú umræða hefur farið
fram.
Rannsóknir okkar eru tví-
mælalaust innlegg í umræðu um
menningar- og náttúrufarslegt gildi
Brunasands í Skaftafellssýslu.
Skrifað í Básum á Brunasandi
1. september 2014
Jón Hjartarson.
Hvernig er opinberum fjármunum skipt?
Háskólafélag Suðurlands lýsir furðu sinni yfir fjárveiting-
um til félagsins og Fræðslunetsins
í frumvarpi til fjárlaga. Þrátt fyrir
að Sveitarfélagið Hornafjörður hafi
færst yfir á svæði félaganna sjái þess
ekki stað í fjárveitingum. „Með þessu
virðist staðfestast sá grunur að mál-
efnalegar ástæður eru ekki fyrir hendi
við skiptingu opinberra fjármuna
milli einstakra símenntunarstöðva
og þekkingarneta,“ segir m.a. í sam-
þykktinni. Bæjarráð Árborgar hefur
einnig furðað sig á þessum vinnu-
brögðum.
Skilarétt 28. september
Sveitarstjórar auglýsa smaladaga í Árnessýslu og virðist laugar-dagurinn næsti vera í augsýn.
Skilarétt er síðan í framhaldinu,
daginn eftir í Skaftholtsréttum kl.
10 þann 28. september.
„Öllum landeigendum er sam-
kvæmt samþykktinni skylt að
hreinsa sitt land og koma óskilafé
til réttar. Samkvæmt lögum um
búfjárhald, eiga allir hrútar að vera
komnir í vörslu fyrir 1. nóvember
ár hvert,“ sgeir í tilkynningu sveit-
arstjóra Flóahrepps.
Háskólafélagið og Fræðslunetið dafna. Myndin er tekin við vígslu Fjölheima
á Selfossi.
Jóna Hjartarson með ferðalöngum á Brunasandi.
Frestað að ráða atvinnu-
og ferðamálafulltrúa
Helgi S. Haraldsson, B-lista, lagði það til í sveitarstjón
í síðustu viku að Árborg réði at-
vinnu- og ferðamálafulltrúa. Tek-
ið var undir tillöguna en fulltrúar
S-lista töldu nauðsynlegt að bæj-
aryfirvöld lykju fyrst vinnu við
stefnumótun í atvinnu- og ferða-
málum til framtíðar sem hófst á
síðasta kjörtímabili. Var fallist á
það en Helgi sat hjá í atkvæða-
greiðslunni.