Fréttir - Eyjafréttir - 24.09.1998, Síða 10

10
Fréttir
Fimmtudagur 24. september 1998
Að vera
dóttir
lista-
manns
s
-Olöf Anna myndlistarkona og
Helga Jónsdætur, dætur Jóns
Gunnars Arnasonar myndhöggvara,
rifja upp samskiptin við föður
þeirra sem lést fyrir nokkrum árum.
Ollýoy Helga fyrfr framan myndina af Heímakletti sem faðir þeírra málaði í einni af heimsóknum sínum tíl Eyja.
Ólöf Anna myndlistar-
kona og Helga
Jónsdætur eru dætur
eins þekktasta mynd-
listarmanns þjóðarinnar,
Jóns Gunnars Árna-
sonar myndhöggvara
sem lést langt um aldur
fram úr hvítblæði. Jón
Gunnar vann lengi hjá
Sindra við járnsmíðar
en rak líka eigið verk-
stæði. Jón Gunnar á
myndir á opinberum
stöðum víða um land og
er líklega þekktasta verk
hans Sólfarið sem
stendur við Sæbrautina
í Reykjavík. Helga
hefur búið í
Vestmannaeyjum í 21
ár, en Ólöf kemur
reglulega til Eyja til að
heimsækja systur sína
og taka inn stemmningu
Eyjanna, og rifja upp
gamla tíma þegar hún
var á vertíðum í Eyjum.
Þriðja dóttir Jóns
Gunnars er Þorbjörg og
er heimspekingurog
kennir í námsflokkum
Reykjavíkur. Ólöfeða
Ollý eins og hún er
kölluð, var í Eyjum á
dögunum við ákváðum
að hittast og spjalla um
listina, lífið, dauðann og
Eyjar. Síðar um daginn
bættist Helga svo í
spjallið.
VlL SJÁ EINN AF BÁTUNUM
HANS PABBA í EYJUM
„Það er fallegt hérna,“ segir Ollý.
„Fólkið vinalegt, andrúmsloftið gott
og margt við að vera. Ég vcit að
pabba leið mjög vel að koma hingað.
Helga systir er með nokkur verka
pabba heima hjá sér og þar á meðal
tvo báta, en við systurnar eigum
helling af verkum sem liggja eftir
hann. Líklega eru bátarnir níu eða
ellefu sem við skiptum á milli okkar.
Fyrir utan það að Eyjar eru nú mikill
útgerðarstaður gæti ég séð fyrir mér
einhvern bátinn stækkaðan upp og
honum komið tyrir á fallegum stað hér
í Eyjum. Það yrði mikil prýði að
slíku.“
Ollý segir að pabbi hennar hafi
legið mikið rúmfastur þegar hann var
barn. „Hann var með astma, svo að
hann lá mikið í rúminu. Hann skoðaði
því bækur og myndir og teiknaði
mikið og fór þá að fá áhuga á
myndlist. Ég á meðal annars mynd
eftir hann frá því hann var sjö eða níu
ára gamall og Helga systir á líka eina
mynd eftir hann frá þessum tíma.“
Jón Gunnar og Anna Sigurborg
Thorlacius móðir þeirra systra skildu
1968 eftir tólf ára hjónaband, þegar
Ollý var þriggja ára. „Þá bjuggum við
á Flókagötunni. Mamma er mjög
jarðbundin, róleg og góð kona. Ég
held hún hafi aldrei hækkað róminn
einu sinni. Síðan hvorki heyrði ég
hann né sá þar til ég var tíu eða ellefu
ára gömul. Þá var hann með
vinnustofu uppi á Grettisgötu. í sama
húsi og Egill Ólafsson og Tinna
Gunnlaugsdóttir búa núna. Ég man
alltaf eftir því að skúlptúrinn Hjartað
stóð þar á miðju gólfi. Þá var hann
líka mikið í kringum Súmarana og ég
að þvælast með honum. Á þessum
árum var hann einnig farinn að búa
með Elísabetu Gunnarsdóttur. Þá var
hann líka að vinna í Sindra sem
jámsmiður. Hann lærði jámsmíði, en
hann langaði alltaf til þess að verða
myndlistarmaður. Foreldrar hans
vildu hins vegar að hann færi í hagnýtt
nám og jámsmíði varð fyrir valinu,
sem kom svo sannarlega að notum í
listinni því flest verka hans em unnin í
jám. Ég man til dæmis eftir því þegar
hann var á Grettisgötunni og ég var að
korna þangað með vinkonur mínar að
hann var með hænu þar í búri. Síðan
vissi ég ekki meira af honum, eða
hafði lítið samband við hann fyrr en ég
er sautján eða átján ára. Þá byrjuðum
við fyrst að kynnast almennilega.
Hann var reyndar aldrei mikið fyrir
böm. „Þetta eru svoddan óvitar að
það er ekkert hægt að tala við þetta.
Hvað haldiði að þau skilji,“ sagði
hann. Á þessum ámm er hann skilinn
við Elísabetu og farinn að búa með
myndlistarkonunni Rúrí í Garðastræti
2.“
Eyjalíf
Ólöf segir að eyjalíf hafi einhvern
veginn fylgt henni í lífinu, því hún fór
oft með pabba sínum út í Flatey á
Breiðafirði á þeim tíma þegar Jón
Gunnar var með vinnustofu á
Grettisgötunni. „Ég á mjög góðar og
skemmtilegar minningar þaðan með
pabba. Þar kenndi hann mér allt varð-
andi fuglalífið, steinana, náttúruna og
leyndardóma hennar, enda var hann
mikill náttúruunnandi og veiðimaður.
Þar bjó hann til fyrsta hnífinn handa
mér og kendi mér að beita honum,
jafnt til að tálga og skera út með, en
líka til þess að beita honum gagnvart
manni í bardaga. En einnig kenndi
hann mér að bera virðingu fyrir
vopninu. Seinna kenndi hann nrér svo
að skjóta af riffli. En það var
skemmtilegur félagssakpur úti í
Flatey. Þar komu margir listamenn,
eins og bræðumir Sigurður og Kristján
Guðmundssynir, Ólafur Jónsson.
Einar litla skáld, Hreinn Friðfinnsson
Guðmundur P. Ólafsson, Þór Vig-
fússon og fleiri. Það var alltaf mikið
að gerast í kringum þá og aldrei
dauður tími. Ég var náttúrulega ung þá
en ég fékk að vera með í öllum
samræðum. Það voru haldin heljar-
innar matarboð og veislur og mikið
bras og læti og spekúlasjónir í kring-
um listina. Það voru allir alltaf að gera
eitthvað og skapa.“
SkAPMTKTT ,T. LJÚFLINGUR
Sérðu þig dálítið líka honunt í skapi og
háttum?
„Já ég geri það. Ég held að ég sé
mjög lík honum í skapi. Hann var
skapmikill og skapbráður, en um leið
gat hann verið mikill ljúflingur, blíður
og hjartahlýr. Hins vegar drakk hann
mikið og alveg frá því ég man eftir
honum, var hann með whisky eða
campari í glasi. Hann bar drykkjuna
hins vegar vel og ég man ekki eftir að
hafa nokkru sinni séð vín á honum
fyrr en undir það síðasta þegar hann
var orðinn veikur."
Ollý byrjaði í Myndlista- og hand-
íðaskólanum árið sem Jón Gunnar dó
og segir að myndlistin hafi verið eins
og sjálfsagður hluti af lífinu. Hins
vegar hafi myndlistin og fjölskyldan
átt betri samleið hjá henni heldur en
hjá Jóni Gunnari. „Ég vil samt ekki
láta þekkja mig á þeirri forsendu að ég
sé dóttir Jóns Gunnars og vil ekki
kynna mig þannig. Ég vil bara vera
sjálfstæð í minni list. Ég vann samt
mikið með honum síðustu fjögur árin
sem hann lifði. Fyrri tvö árin þegar
hann var með vinnustofu uppi á
Korpúlfstöðum og seinni tvö árin bjó
ég með honum í bakhúsi við Lauga-
veg 28. Þá kenndi hann mér mjög
ntikið í sambandi við jámið og grjótið,
þessi hörðu efni og eitt og annað kom
í ljós sem hefur blundað í mér lengi."
Ollý hefur aldrei haldið sýningu og
finnst það ekkert atriði að vera búin að
hrúga niður tugum sýninga. „Ég vil
bara koma fram þegar ég er tilbúin.
Að vísu er ég að vinna að minni fyrstu
einkasýningu, sem mig langar til að
halda í Ásmundarsal. Ég hef tekið
þátt í tveimur samkeppnum og fengið
verðlaun fyrir þær báðar. Önnur var á
vegum Útflutningsráðs þar sem búa
átti til skúlptur sem átti að vera
viðurkennigargripur ráðsins það árið.
Ferðaskrifstofa Guðmundar Jónas-
sonar fékk þá viðurkenningu og þar er
skúlptúrinn sem ég kalla ..Kverkina".
Svo tók ég þátt í samkeppni á vegum
Seltjamamesbæjar. Ég vann þessa
samkeppni, en verkið er úr ryðfríu
stáli og heitir Speglun. Það erfjönjtíu
metra langt og þrír metrar á hæð og er
ætlað á vegg sundlaugarinnar á
Seltjarnamesi. Þetta eru nú þær tvær
viðurkenningar sem ég hef fengið fyrir
mína list í lífinu. Þetta verk verður
afhjúpað í mars eða apríl á næsta ári,
en í kjölfarið á því langar mig að
halda einkasýningu. Mér finnst ég
vera tilbúin núna.“
Hugmyndin SKIPTIR MESTU
MÁLI
Ollý segir að hún sé þannig gerð að
hún vilji geta gert grein fyrir sínum
hlutum og láti ekkert frá sér nema hún
sé fullkomlega sátt við það. „Hug-
myndir mínar em kannski að þróast í
mörg ár, og ég bæti svo við smátt og
smátt. En hugmyndin hjá mér er
númer eitt tvö og þrjú. Hún er alltaf
grunnurinn að verkinu. Hugmynda-
laust verk er ekki neitt neitt. Útfærsla í
efni kemur svo á síðari stigurn. Þetta
er líka það sem pabbi kenndi mér, að
þróa hugmynd. Pabbi kenndi mér að
vera alltaf með eitthvað að skrifa á,
því allt í einu kæmi einhver hugmynd.
Kannski yrði hún að einhverju eða þá
að ekkert varð úr henni. Hann var
alltaf sískrifandi niður. fór í göngu-
ferðir, sat á kaffihúsum og spáði í
málin. Þannig vann hann og ég ólst
upp við þessi vinnubrögð í listinni."
Nú hefur ekki farið mikið fyrir þér í
íslenskum myndlistarheimi. Finnur
þú ekki til einhverrar einangrunar?
„Ég held ekki. Reyndar á ég þrjú
böm og hef kannski þess vegna látið
sjálfa mig sitja svolítið á hakanum.
Listin er þannig að ég sest ekkert niður
og ætla mér að fæða einhverja
hugmynd. Hún kemur bara allt í einu
og ég get geyrnt rnínar hugmyndir og
gert eitthvað annað á meðan. Þá sinni
ég mínum bömum, vaska upp og
baka. en ég get ekki unnið úr þeim á
meðan umhverfið truflar mig með
einhverju öðm. Þetta tekur allt sinn
tíma. Góðirhlutirgerasthægt. Éghef
líka trú á því að annað hvort sé maður
fæddur listamaður eða ekki. Þetta er
ekkert sem hægt er að læra. Annað
hvort ertu listamaður eða ekki og það
fylgir þér þar til þú deyrð. Hver segir