Akureyri - 02.10.2014, Blaðsíða 21

2. október 2014 36. tölublað 4. árgangur 21
Stjörnuleit í heimabyggð
– Af hverju ekki?
Af hverju bjóðum við ekki list-
hneigðum Eyfirðingum, sem eiga
af einhverjum ástæðum erfitt með
að koma sér á framfæri, að troða
upp endurgjaldslaust í Hofi? Er
ekki Hof hús okkar allra óháð kyn-
þætti, kynferði, trúarbrögðum (og
aðgengi að fjármagni)? Skiljan-
lega verða peningar að ráða för í
þessum rekstri eins og öðrum en er
ekki hægt að búa þannig um hnút-
ana að allir sitji við sama borð, ja
svona eins og tvisvar eða þrisvar
á ári? Skapa aðstæður fyrir óupp-
götvaðar eyfirskar stjörnur með
ótvíræða listhæfileika sem hafa
ekki yfir miklu kapítali að ráða, til-
heyra ekki ákveðnum hópum inn-
an listasamfélagsins og öðlast fá
tækifæri til að freista gæfunnar á
stóra sviðinu? Hver veit nema í ein-
hverjum bílskúrnum á Brekkunni
leynist önnur Of Monsters And
Men? Já eða annar Ásgeir Trausti í
lítilli þakíbúð í Þorpinu? Við eigum
að nota hið mikla Hof okkar á sem
fjölbreyttastan hátt og í þágu eins
margra og mögulegt er. Bygging
þess var umdeild á sínum tíma. Al-
menningur (sem á húsið) þarf að
finna að hann eigi hlutdeild í því.
Kannski gerir hann það. Kannski
ekki. Í það minnsta getum við stuðl-
að að slíkri hlutdeild með ýmsum
hætti. Opnum Hofið meira fyrir
þá sem hafa yfir litlu fjármagni að
ráða en þeim mun meira af hlutum
eins og tónlist, leiklist, myndlist og
ljóðalestri. Þetta tvennt, þ.e. list og
peningar, geta sjálfsagt farið ágæt-
lega saman en eigum við ekki að
nota tækin og tólin sem við búum
yfir og styðja „týnda“ hæfileika-
fólkið okkar?  Við sláum tvær flugur
í einu höggi. Við bjóðum líka þeim
sem vilja koma í Hof til að njóta að
gera það án endurgjalds. Viðleitni
í þá átt er vissulega til staðar nú
þegar. Má þar t.d. nefna Gesti út
um allt með Margréti Blöndal og
Felix Bergssyni þar sem gestum og
gangandi er boðið að njóta dag-
skrárinnar án þess að greiða fyrir.
Hugmyndin um greiðara aðgengi
lítt þekktra listamanna úr heima-
byggð er hugsuð sem viðbót við það
sem þegar er í boði. Frír fimmtu-
dagur, Stjörnuleit í heimabyggð eða
einfaldlega Opið hús í Hofi. Minni
peningar, meiri list. Hverjir eiga
svo að nýta sér tækifærið og troða
upp? Áhugaleikfélög í heimabyggð
sem og leikklúbbar framhalds- og
grunnskólanna. Bílskúrsbönd,
söngvarar og aðrir tónlistarmenn.
Upprennandi myndlistarmenn, rit-
höfundar og ljóðskáld. Fleiri má
nefna en látum hér staðar numið.
Peningalega arðbær viðskiptahug-
mynd á krepputímum? Kannski
ekki.  Menningarlegur ávinningur
er í boði ef hann er einhvers virði.
Þess virði að láta á þetta reyna? Af
hverju ekki? a
Föstudaginn 14. nóvember kemur í ljós hverjir bera sigur úr býtum í Leitinni að
Grenndargralinu 2014.
Rífandi gangur í
Leitinni að gralinu
Leitin að Grenndargralinu 2014
er tæplega hálfnuð. Fjórða vika
Leitarinnar hefst föstudaginn 3.
október. Þátttakendur eru 32 og
koma úr fjórum grunnskólum á
Akureyri. Þá eru mömmur og pabb-
ar, ömmur og afar og allir hinir sem
aðstoða krakkana ekki taldir með.
Í þær tíu vikur sem Leitin stendur
yfir má því gera ráð fyrir nokkuð
stórum hópi leitenda að gralinu
góða. Þátttakendur safna að sér
bókstöfum sem nýtast þeim við
lok leitar. Bókstöfunum raða þeir
saman til að komast að lykilorðinu.
Til að fá bókstafina þurfa þeir að
leysa hinar og þessar þrautir sem
tengjast sögu og menningu heima-
byggðar. Fyrstu vikurnar hafa þeir
m.a. farið á slóðir Nonna og fræðst
um árásina á Goðafoss árið 1944 og
tengsl hennar við heimabyggð.
Þegar Leitin er hálfnuð keppast
krakkarnir við að finna Karamellu-
krukkuna. Um er að ræða krukku
sem hefur að geyma óvæntan
glaðning og er falin innan bæjar-
markanna. Allir þeir sem hafa skil-
að inn réttum úrlausnum við fimm
fyrstu þrautunum áður en sjötta
vika hefst, öðlast réttinn til að leita
að Karamellukrukkunni.
Þátttakendur hafa að jafnaði
viku til að leysa hverja þraut fyrstu
níu vikurnar. Þann tíma er mik-
ilvægt að leysa þrautirnar jafnt
og þétt en ekki skiptir máli hvort
lausnum er skilað á undan keppi-
nautunum eða eftir. Föstudaginn
14. nóvember fer tíunda og síðasta
þraut í loftið og þá skiptir tíminn
öllu máli. Þátttakendur keppast
um að vera á undan andstæðingun-
um að leysa þrautina, fá síðasta
bókstafinn, finna út lykilorðið og
fá síðustu vísbendingu sem vísar
á Grenndargralið. Fyrstur kem-
ur, fyrstur fær. Lokakvöldið er
æsispennandi og þátttakendur
safna að sér aðstoðarmönnum til
að auka líkurnar á sigri. Margir eru
um hituna. Aðeins eitt lið mun þó
standa með pálmann í höndunum í
nóvember. a
– Geymt en ekki gleymt –
Saga af ólíku hlutskipti
um borð í Goðafossi
Goðafoss var skip Eimskipafélags
Íslands og hafði siglt reglulega
með vörur og fólk milli Íslands
og Bandaríkjanna þegar kom að
hinstu för þess þann 10. nóvem-
ber árið 1944. Um borð var fólk á
öllum aldri þ.á.m. ung læknishjón
með þrjú börn. Þegar skipið var
statt skammt undan Garðskaga
í Faxaflóa varð það fyrir tund-
urskeyti þýska kafbátsins U-300.
Goðafoss sökk á fáum mínútum.
Arnar Örlygur Jónsson var
fæddur árið 1918. Hann var því
26 ára þegar hann, ásamt 42 öðr-
um Íslendingum, fann tundur-
skeytið skella á skipsskrokknum.
Arnar var einn af starfsmönnum
skipsins en hann sigldi með því
öll stríðsárin utan einnar ferð-
ar sem hann var í landi sumarið
1943. Þá notaði hann tækifærið
og fór ásamt móður sinni í heim-
sókn í Laufás í Eyjafirði að hitta
ættingja og vini. Eitt kvöldið fór
hann í andaglas með heimilis-
fólkinu á bænum. Eftir stutta
stund kom andi í glasið sem
sagðist hafa mikilvæg skilaboð.
Samkvæmt þeim átti Arnar að
hætta öllum siglingum því annars
myndi hann lenda í hræðilegum
skipsskaða árið eftir, n.t.t. í nóv-
ember 1944. Kom jafnframt fram
að hann myndi þó lifa þennan
hræðilega atburð af, sem og hann
gerði.
Einn Akureyringur var um
borð í Goðafossi þennan örlaga-
ríka dag. Hann hét Steinþór
Loftsson. Hann var fæddur 1923
og var því 21 árs þegar skipið
sökk. Steinþór var flugvirki að
mennt en hann hafði nýlega lok-
ið námi í Bandaríkjunum. Hann
var ekki jafn heppinn og Arnar
Örlygur. Steinþór var, rétt eins og
læknishjónin með börnin þrjú, í
hópi 24 sem fórust með skipinu.
Hér er um að ræða mesta mann-
tjón Íslendinga á einum og sama
deginum í seinni heimsstyrj-
öldinni. a
Opnum Hofið okkar fyrir framtíðarstjörnur sem eru að reyna að koma sér á fram-
færi.
Glaðbeittir meðlimir úr áhöfn þýska kafbátsins U-300.