Vísbending - 06.05.2011, Blaðsíða 3

Skattlagning fjáreignatekna
Fjáreignatekjur hafa verið skattlagðar sérstaklega frá árinu 1997. Í fyrstu var
skatthlutfallið 10% en hefur hækkað síðan í þremur þrepum:
1. júlí 2009 í 15%
1. janúar 2010 í 18%
1. janúar 2011 í 20%
Til fjáreignatekna teljast vextir og verðbætur af verðtryggðum bankareikningum,
auk arðs og söluhagnaðar af hlutbréfum.
Að auki var lagður á „auðlegðarskattur“. Sá skattur er nú 1,5% af hreinni eign
einstaklings yfir 75 milljónir en hjá hjónum er fríeignarmarkið 100 milljónir.
Þá var einnig skattalegri meðferð arðs breytt þegar arðgreiðslur gengu á milli
hlutafélaga þannig að í mörgum tilfellum verða argreiðslur tvískattlagðar.
V í s b e n d i n g • 1 7 . t b l . 2 0 1 1 3
framhald á bls. 4
Vilhjálmur Bjarnason
Lektor við viðskiptafræðideild
Háskóla Íslands
Tölfræðilegum gögnum er ekki safn-að saman til gamans. Að baki allri tölfræði er dauðans alvara. Þannig
eru gögn Seðlabanka Íslands um þróun
innlána í fjármálastofnunum á síðustu
tveimur árum vísbending um að fjár-
málastofnanir séu ekki samkeppnisfærar
um ráðstöfun á fjármunum einstaklinga.
Á mynd 1 má sjá að innlánin voru mest í
lok júlí 2009 en þau hafa minnkað síðan.
Minnkunin frá því í júlí 2009 til febrúar
2011 nemur 21% en er um 5% frá því í
september 2008.
Ef verðtryggð innlán einstaklinga eru
skoðuð sérstaklega kemur svipuð mynd
fram. Verðtryggð innlán hafa aukist um
45% frá janúar 2008 til febrúar 2011.
Þau hafa minnkað um 0,1% frá septem-
ber 2008 til febrúar 2011. Verðtryggð
innlán hafa minnkað um 12% frá júlí
2009 til febrúar 2011. Lífeyrissparnaður
er ekki talinn til verðtryggðra innlána í
þessari flokkun.
Með því að núvirða innlán með
vísitölu neysluverðs til verðtryggingar á
verðlagi í febrúar 2011 kemur í ljós að
verðtryggð innlán voru mest að raungildi
í janúar 2009 en hafa minnkað síðan um
35%. Minnkunin frá júli 2009 til febrúar
2011 er 19%.
Skattlagning fjáreignatekna
Fjáreignatekjur hafa verið skattlagðar sér-
staklega frá árinu 1997. Í fyrstu var skatt-
hlutfallið 10% en hefur hækkað síðan í
þremur þrepum:
1. júlí 2009 í 15%.
1. janúar 2010 í 18%.
1. janúar 2011 í 20%.
Til fjáreignatekna teljast vextir og verð-
bætur af verðtryggðum bankareikningum,
auk arðs og söluhagnaðar af hlutabréfum.
Að auki var lagður á „auðlegðarskatt-
ur“. Sá skattur er nú 1,5% af hreinni eign
einstaklings yfir 75 milljónir en hjá hjón-
um er fríeignarmarkið 100 milljónir.
Þá var skattalegri meðferð arðs einnig
breytt þegar arðgreiðslur gengu á milli
hlutafélaga, þannig að í mörgum tilfellum
verða arðgreiðslur tvískattlagðar.
Eins og sést í töflum 1 og 2 eru skatt-
hlutföll fjáreignatekjuskatts og auðlegðar-
skatts í flestum tilfellum fyrir ofan hæstu
skatthlutföll launatekna. Það sem merkt
er með rauðu er hærra en 100% skatthlut-
fall, þ.e. eignarnám.
Samdráttur innlána í bönkum
Mynd 1: Innlán í milljörðum kr.
Mynd 2: Verðtryggð innlán, milljarðar kr.
Mynd 3: Verðtryggð innlán einstaklinga í
mill jörðum kr. á verðlagi í febrúar 2011
Samdráttur innlána í bönkum
Tölfræðilegum gögnum er ekki safnað saman í gamansömum tilgangi. Að baki
allri tölfræði er dauðans alvara. Þannig eru gögn Seðlabanka Íslands um þróun
innlána í fjármálastofnunum á síðustu tveimur árum vísbending um að fjár-
málastofnanir eru ekki samkeppnisfærar um ráðstöfun á fjármunum einstaklinga.
Samkvæmt upplýsingum á tölfræðivef Seðlabanka Íslands hefur þróun innlána
einstaklinga verið eins og fram kemur á mynd 1:
Mynd 1

Á myndinni má sjá að innlánin eru mest í lok júlí 2009 en hafa lækkað síðan.
Lækkunin frá því í júlí 2009 til febrúar 2011 nemur 20,6% en lækkun innlána frá
því í september 2008 er 4,6%.
Ef verðtryggð innlán einstaklinga eru skoðuð sérstaklega kemur svipuð mynd fram.
Mynd 2.

Verðtryggð innlán hafa aukist um 45,4% frá janúar 2008 til febrúar 2011.
Verðtryggð innlán hafa minnkað um 0,07% frá sept mber 2008 til febrúar 2011.
Verðtryggð innlán hafa minnkað um 12,35% frá því í júlí 2009 til febrúar 2011.
Líferyissparnaður er ekki talinn til verðtryggðra innlána í þessari flokkun.
Með því að staðvirða innlán með vísitölu neysluverðs til verðtryggingar á verðlagi
í febrúar 2011 kemur í ljós að verðtryggð innlán voru mest að raungildi í janúar
2009 en hafa lækkað síðan um 34,54%. Lækkunin frá júli 2009 til febrúar 2011 er
18,8%.
Mynd 3
Heimild: Seðlabanki Íslands.
Heimild: Seðlabanki Íslands.
Heimild: Seðlabanki Íslands.