Heima og erlendis - 01.08.1946, Blaðsíða 2

verið út? Eru það ekki mest bókasöfn og
menn sem safna bókum, því þetta mun
naumast vera fyrir alþýðu manna!
— Hverjir bækurnar kaupa, — því get ég
ekki svaraö, það veit bóksalinn einn. Eg
ímynda mér að þ&Ó muni helzt vera bóka-
söfn og vísiudamenn.
— Er safnið mikið notaÓ og hverjir nota
það helzt?
— Síðustu árin hefur safniÖ ekki verið
notaö aÖ neinu ráði, enda var þaÖ geymt
öll stríðsárin í kössum niðri í djúpum kjall-
ara. Fyrir stríð var þaö nokkuö notaÖ, en
sjaldan mikiÖ. Notkun þess hefur skipzt
mikiö eftir þjóóum, þannig aö íslenzk handrit
hafa mest verið notuÖ af Islendingum, dönsk
af Dönum o. s. frv.
— Hverjir hafa verið bókaverðir safnsins
og bverjir eru í stjórn þess eÓa hafa verið
frá upphafi?
— Bókavörður safnsins var um langt skeið
Kr. Kálund; haun er jafnframt sá danskur
fræöimaÓur sem mest hefur sinnt íslenzka
hlula safnsins. Nú hefur safnið ekki sér-
stakan bókavöi'Ó, heldur er þaö starf sam-
einaÓ prófessorsembættinu í íslenzkum fræð-
um viÖ háskólann. þeir sem hafa verió í
stjórn frá upphafi eru miklu fieiri en ég geti
talið, enda væri þaö ástæðulaust, því aÖ margir
þeirra liafa ekki skipt sér mikiö af því. Nú
er sljórnin skipuö 11 mönnum, dönskum og
íslenzkum. FormaÖur hennar er prófessor
Arup.
— SafniÖ veitir styrk til íslenzkra fræði-
manna. Hver er tilgangur styrkveitingar
þessarar og hver eru skilyrói til J)ess, að
geta hlotiö styrkinn og hverjir hafa notiÖ
þeirrar viðurkenningar'l
— Arni Magnússon mælti svo fyrir aö
tveir íslenzkir stúdentar skyldu jafnan hafa
slyrk úr sjóÖi sem hann stofnaði, til aÖ vinna
viö safnið. En sökum veröfalls peninga hefur
einlægt kveðið minna og minna aó þessum
styrk, þangaÖ til um siöustu aldamót aó hann
|)ótti ekki lengur til tvískipta. Síöan hefur
hann veriö veittur einum manni, 1000 kr. á
ári, þaÖ er nú allt og sunit. Meðal styrkþega
frá fyrri árum eru mörg kunn íslenzk nöfn,
svo sem Bjarni Tborarensen, Jón Sigurösson.
KonráÖ Gíslason, GuÓbrandur Vigfússon,
Steingrímur Thorsteinsson. SíÖasti styrkþegi
liefur veriÖ Jakob Benediktsson.
— Og að lokurn, Jón prófessor Helgason,
eykst safnið nokkuð, bei’ast því bandrit eða
bækur, eða er aðalstarfið að varðveita það
sem er og gefa út það, sem lxezt er handrita?
— Safniö gerir sér ekki far um aÖ bæta
viÖ sig handritum. J)ó hafa éinstaka vióbæt-
ur komiÓ síÖan um daga Arna Magnússonar,
þar á meðal handrit sem Rasmus Rask eign-
aðist á Islandi.
Kveldsólin varpar geislum sínum inn um
hinn háa glugga safnsins og viö hann hefir
Jón Helgason skrifborÓ sitt.
SjálfsagthefirArnaMagnússon aldreidreymt
um þaö, aö safn hans yrÓi sá ásteitingar-
steinn milli Islendinga og Dana, sem raun
ber vilni.
ERIK ARUP PRÓFESSOR, DR. PHIL.
VIÐRIÐIN MÁL ÍSLANDS UM LANGT SKEIÐ
Prófessor Erik Arup
er sá einasti núlifandi af
þeim mönnum, er af
Dana bálfu áttu sæti i
samninganefndinni 1918
og bann liefir veriö í
lögjafnaðarnefndinni frá
upphafi eÖa 1919 og í
stjórn SáttmálasjóÖs frá
stofnun hans 1920. J>að
er því ekki nema sjálf-
sagt að geta bans hér,
enda mun þessi fcrð hans til Islands, sem
nú er fyrirhuguð, verða hans síðasta, |>ví sú
nefnd sem hann hefur starfað í, mun aÖ
sjálfsögðu hverfa úr sögunni.
Erik Arup er fæddur í Slangerup á Sjá-
landi 22. nóv. 1870. FaÖir lians var Peter
Arup læknir þar. Arup varð stúdent 1894,
fekk gullmedalíu Hafnarháskóla 1898, varÖ
mag. art. 1901 og di\ phil. 1907. Ái'ið 1914
varö hann aðstoöarskjalavöi'ður í utanríkis-
ráðaneytinu, sama ár deildarstjóri í Konsejl-
pi'esidiet og ríkisráðsritari 1914. HéÖan lagói
hann leiö sína til Háskólans, varö prófessor
í sögu 1916 og hefir vei'ið þaó síðan. Hann liefir
veriÖ Efor viö Studentergaarden siöan 1923.
Fyrstu afskifti Arups af málurn Islands var
viö samningana 1908, hann átli ekki sæti í
nefndinni en menn geröu sér not af sögu-
1»