Fagnaðarboði - 01.01.1982, Blaðsíða 5

rAGNAÐARBOÐI
5
Vitnisburður geimfarans Charles M. Duke,
en hann var einn þeirra þriggja sem sendir voru til tunglsins með Appolo 16.
Ofsalegur titringur frá geimskotsvélinni Saturnus 5.
barst um allan líkama minn frá hvirfli til ilja. Og þrátt
fyrir mikla og stranga þjálfun í full sex ár undir þessa
ferð með Appolo 16, fimmta leiðangur manna til
tunglsins, þá sótti nú samt að mér kvíði.
Mun geimskotið takast? — Munum við komast á
brautina? — Mun okkur takast að lenda mjúkri
lendingu? —
Þessar og álíka spurningar sóttu á huga minn hver af
annarri. En allt gekk þetta svo eftir áætlun, og við
vorum nú komnir út í geiminn, út úr gufuhvolfi
jarðarinnar. Þessi ellefu daga ferð mín, þrungin meiri
taugaspennu, en ég hafði nokkru sinni áður upplifað,
var nú hafin.
Að sjá jörðina utan úr geimnum, þar sem við vorum
í 18 þús. mílna fjarlægð, var ef til vill hið mikilfeng-
legasta sem fyrir augu mín bar. Hún var á að líta sem
undurfagur gimsteinn, — blá höfin, — hvítar snjó-
breiðurnar og dökk landssvæðin. Jarðarhnötturinn
hékk þarna í dimmum geimnum einna líkastur
tindrandi eðalsteini. Við vissum, að stjörnurnar voru í
sinni afmörkuðu fjarlægð, en við gátum ekki séð þær
sökum hinnar sterku sólarbirtu á geimfarinu.
Þegar svo að því kom, að ég gekk um á tunglinu,
varð ég aftur gagntekinn undrun sem engin orð fá lýst.
Þessi næstum óskynjanlega kyrrð yfir öllu, umhverfið
allt ósnortið og óspillt af manns hendinni, allt þetta
orkaði svo á mig, að ég hreint og beint tók andköf.
Sjóndeildarhringurinn virtist eins og ganga í bylgjum
og renna saman við dimmuna í geimnum fyrir ofan.
Á tunglinu, ásamt því að safna sýnishornum af berg-
tegundum, billjónára gömlum steinvölum, þá skildi
ég eftir fjölskyldumynd í þar til gerðu plasthylki til
minningar um komu mína þar.
Eins og vænta má, þá er það hverjum þeim sem hefur
verið þjálfaður til geimferða, hápunkturinn að verða
sendur til tunglsins. Og svo varð það einnig mér.
En þegar aftur var komið til jarðarinnar, áhættusöm
lendingin afstaðin, hinar viðhafnarsömu móttökur þar
sem okkur félögunum hafði verið fagnað sem hetjum,
svo ekki sé nú talað um fréttamennina. Þeir spurðu mig
spjörunum úr, svo ég nánast varð sem útblásinn belgur
af upphefðarmeðvitund — já, þegar öll þessi ósköp
voru um garð gengin, þá blasti við blákaldur veru-
leikinn, — sem sé þ^ð að hverfa af hefðartindinum
aftur niður í dalinn.
Eitt ár var liðið, tilbreytingarlaust líf leiðinda og
vonbrigða. Þá fór ég að hugsa sem svo: Hvað get ég nú
eiginlega tekið mér fyrir hendur? Ég, maður á besta
aldri, 36 ára gamali, er á niðurleið. Hingað til hafði ég
ávallt verið á grænni grein í lífinu, átt vinsældum að
fagna meðal fólks, og til þess að bregðast ekki vonum
foreldra minna, hafði ég lagt hart að mér við nám mitt
og fengið umbun fyrir erfiðið.
Ég hafði nú lokið námi við æðsta skólann í sjóher
Bandaríkjanna. En sökum stöðugrar sjóveiki, varð loku
fyrir það skotið, að ég gæti gegnt störfum á höfum úti.
Fluttist ég því yfir í flugherinn og fór að leggja stund á
þau fræði sem til þurfti að ég gæti talist hæfur
flugstjóri árásarvélar.
Ég vil geta þess hér, að aldrei hafði það verið mér
neitt keppikefli í lífinu að verða handhafi einhvers
ráðningarskjals í háa stöðu.
En brátt kom að því, að enn á ný fannst mér ég þurfa
að breyta um. Fékk ég þá áhuga á því að verða settur til
starfa í Þýskalandi. En að þrem árum liðnum eirði ég
■ þar ekki lengur. Ekki var mér þá ljóst, hvað hér lá að
baki, því sannast að segja virtist mér ekki sjálfrátt í
þessum efnum, — þessari leit minni og stöðugu
umskiptum. Hvar ætti ég að bera niður í þetta skiptið,
varð mér nú hugsað. Eftir miklar bollaleggingar ákvað
ég að halda áfram á námsbraut minni og ljúka þar
fullnaðarprófi. Yrði ég þá örugglega ánægður með
hlutskipti mitt í lífínu — að ég taldi. Þessu námi mínu
lauk ég við Massachusetts Institute of Technology í
Boston og hlaut þar M.Sc. gráðuna í loftsiglinga- og
geimferðafræði.
Um þetta leyti kynntist ég konuefni mínu Dorothy
Meade Claiborne, og tæpu ári síðar giftum við okkur.
Ekki verður annað sagt, en að hjónaband okkar hafi
verið hamingjusamt og farsælt fyrstu tvö árin.
Þegar ég gegndi störfum við Edwards bækistöð flug-
hersins í Mojava-eyðimörkinni í Kalíforníu, gerðist ég
,,test pilot” þ.e. flaug nýjum vélum til að reyna þær
að styrkleika og öðru.
En allt fór á sömu leið. Áhuginn hvarf fyrir þessu