Iðnaðarmál - 01.03.1970, Side 11

Til þess að geta borið saman
kostnaðinn verður að miða við sömu
nieðalbirtu fyrir þau kerfi, sem bor-
in eru saman. Það er ekki rétt að
halda því fram, að !hægt sé að meta
kostnaðinn einungis með því að bera
saman verð ljósbúnaðar, og ekki er
heldur rétt að bera kostnaðinn sam-
an eftir rékstrar- og viðhaldskostn-
aði. Réttast er að reikna kostnaðinn
í krónum á lumen-tíma.
Utreikningarnir eru framkvæmdir
eftir jöfnunni:
TLK = a X A X 10« , S x P X 10°
0 X T + 0 X 103
R X 10° . U X 10«
0 X t 0 X t
þar sem:
TLK er heildarkostnaður í kr/pr
megalúmen-tíma.
a = afskriftartal.
A = heildarkostnaöur á ljósbúnað.
0 = nettó Ijósstreymi á ljósbúnaö
reiknað með nýtni Ijósbúnaðar
og viðhaldsstuðli.
T = árlegur notkunartími.
S = orkuverð í kr. á kWh.
P = uppsett afl á lj ósbúnað, með-
talin töp í straumfestum.
R = kostnaður ljósgjafa á ljós-
búnað.
t = meðalendingarími ljósgjaf-
anna.
U = rekstrarkostnaður á ljósbún-
að, skipti á ljósgj. og hreinsun
á búnaði innifalinn.
Afskriftartalan a reiknast út eftir
jöfnuninni:
JP
_ 100 (1 + 100)
3 — -------------
p^
P (1 + 100)
þar sem P er vextir í % og a er fjöldi
ára, sem búnaðurinn afskrifast á.
Á jöfnunni sést, að mismunandi
verð á ljósbúnaði, uppsetningu, orku
og ljósgjöfum hefur áhrif á kostnaö-
inn. Hins vegar sést ekki eins vel,
hvað nýtni ljósbúnaðarins hefur mik-
il áhrif á heildarkostnaðinn. Til þess
að gera sér betur ljóst, hvaða gildi
nýtni ljósbúnaðar og töp í straumfest-
um hafa, er bezt að reikna dæmi, þar
sem búnaðurinn er valinn eftir útliti
og lægsta verði, og hins vegar, þegar
valinn er búnaður þar sem framleið-
andi sýnir nytstuðulstöflu fyrir ljós-
búnaðinn og valdar eru straumfestur
með lágum töpum.
Við átreikningana er miðaö við
eftirfarandi:
a = 0,140, 9% vexti og 12 ára af-
skriftartíma.
A = Verð Ijósbúnaðar miðað við
2 x 40(65) og 80 og 1 x 125 og
við verðlag 31. marz 1970.
Reiknað er með uppsetningar-
kostnaði og 'hlutdeild í efni í
töflu og með lömpum 800 kr.
fyrir 40 W, 900 kr. fyrir 65 W
og 80 W, og 1000 kr. fyrir 125
W kvikasilfurslampa.
TAFLA VI
Ljósstreymi niður pr. klm 726 BZ uppiýsingar
Lýsandi flötur 2640 rni- Ljósdreifing upp/niður 9/91%
Lampabil/iampahæð S/Hm = 1,25 Ljósstreymi upp/niður 7/73%
NYTSTUÐULSTAFLA
Endur- lofts 70 70 70 50 50 50 BZ
kasts- veggja 50 30 10 50 30 10 flokkur
stuðull gólfs 10 10 10 10 10 10
Rúm- 0,6 0,31 0,25 0,22 0,30 0,25 0,22 5
vísir 0,8 0,39 0,33 0,29 0,38 0,33 0,29 5
1,0 0,46 0,41 0,37 0,45 0,40 0,36 5
1,25 0,53 0,47 0,43 0,50 0,46 0,42 4
1,5 0,56 0,51 0,47 0,54 0,50 0,46 4
2,0 0,63 0,57 0,54 0,60 0,56 0,52 4
2,5 0,67 0,62 0,58 0,63 0,60 0,56 4
3,0 0,69 0,65 0,62 0,66 0,63 0,60 4
4,0 0,72 0,70 0,67 0,69 0,67 0,64 4
5,0 0,74 0,72 0,69 0,71 0,69 0,67 4
IÐNAÐARMÁL
45