Franskir dagar - 01.07.2007, Qupperneq 6

Franskir dagar - Les jours fran^ais
Texti: Albert Eiríksson
Myndir: Albert og úr einkasafni
Didda og Steini á Reykholti
í notalegri íbúð við Frostafold í Reykjavík búa heiðurshjónin Aðalbjörg og Þorsteinn sem betur eru kunn sem Didda og Steini á Reyk-
holti. Að afloknu löngu og gjöfulu dagsverki fluttu þau til höfuðborgarinnar og una þar hag sínum vel. Á sólríkum degi í vor hitti ég þau
hjónin, þáði kaffi og kleinur og bað þau að segja mér í stórum dráttum frá œskuárunum, útgerðinni og daglega lífinu.
táningur hafi verið á Búðum um 70 kýr.
Didda réð sig sem vinnukonu þegar hún
Didda ocj Steini við Reykliolt ijúni 2007.
Didda á Reykholti eins og hún hefur
verið nefnd af Fáskrúðsfirðingum og
fleirum sem þekkja til
hennar heitir fullu nafni
Aðalbjörg Magnúsdóttir.
Hún er fædd á Reyðarfirði
17. desember 1923. Dóttir
hjónanna Magnúsar
Guðmundssonar (1893-
1972) frá Felli í Breiðdal og
Rósu Sigurðardóttur (1898-
1939) frá Seyðisfirði. Þau
bjuggu allan sinn búskap á
Reyðarfiröi. Didda er Qórða
elst átta systkina sem eru
fædd á níu árum frá 1919 til
1928. Didda var frá tveggja
ára aldri alin upp hjá Jóhanni
Pálssyni og Önnu Carlsdóttur
á Heyklifi á Stöðvarfirði.
Þau voru barnlaus en ólu
upp fjögur börn sem eru auk
Diddu: Stefán Stefánsson
(1921-1978) frá Skálavík, Jóhanna
Sólmundsdóttir f. 1932 og Jónas Friðrik
Helgi Jónsson f. 1935.
Steini á Reykholti fæddist í Freyju
þann 27. apríl 1919, hann heitir fullu
nafni Þorsteinn Jóhann Sigurðsson.
Steini er sonur Freyjuhjónanna Sigurðar
Bjarnasonar (1895-1968) og Guðlaugar
Þorsteinsdóttur (1898-1987). Þau
eignuðust líka Þórunni Bjarneyju 1921 en
hún lést nokkurra vikna gömul. Föðurafi
og amma Steina, Bjarni Sigurðsson (1867-
1932) og Þórunn Vigfúsdóttir (1861-1929)
bjuggu einnig í Freyju og byggðu húsið
sem við þekkjum þar árið 1914.
Fjölskyldan brá búi vorið 1920 þegar
Steini var ársgamall og flutti inn að
Búðum. Þau settust að á Reykholt þar sem
þau bjuggu í nokkur ár á meðan núverandi
Reykholt var i byggingu, en gamla húsið
stóö rétt íyrir ofan nýja húsið. A þeim árum
voru flestir sem búsettir voru á Búðum með
eina til tvær kýr og nokkrar kindur. Oftast
voru ærnar á Reykholti 15-17 en voru einn
veturinn 23. „Pabbi byggði fjós og hlöðu
rétt fýrir utan gamla Reykholt. Hjallurinn
var innstur, þá hlaðan, fjósið og þar íýrir
utan hænsnakofi og fjárhús. Við heyjuöum
bæði á Nýræktinni og á Kirkjubóli” segir
Steini og bætir við að þegar hann var
var sautján ára til Jónu Marteinsdóttur á
Lögbergi á Fáskrúðsfirði. Þar lágu leiðir
þeirra Steina saman og giftu þau sig ári
seinna.
„Steini kom á trillunni í Kambanes með
foreldra sína og sr. Harald á Kolfreyjustað
sem gaf okkur saman í stofunni heima á
Heyklifi þann 31. október 1942. Tilstandið
var öllu minna en nú til dags. Hvorki
orgelleikari né söngfólk” segir Didda og
bætir við að hún hafi átt aö læra á orgel
þegar hún kom til Fáskrúðsfjarðar „en
ég mátti ekkert vera að því” segir hún
brosandi.
Ungu hjónin settust að á Reykholti þar
sem þau bjuggu alla tíð fram til ársins
1994 þegar þau fluttu til Reykjavikur.
Þáttur útgeröarinnar
Steini stundaði útgerð mest allan
starfsaldur sinn og má rekja upphaf hennar
til útgerðar þeirra Reykholtsfeðga sem
hófst með því að Sigurður, faðir Steina,
fékk Einar í Odda til að smíða trilluna
Freyju árið 1940. Trillan var 2,3 tonn og
varmeötveggjahestaflavél. Haustið 1943
seldu þeir Freyju og keyptu bátinn Hafliða
SU-615 frá Norðfirði af Rafni Einarssyni,
Óskari Jónssyni og Stefáni Bjarnasyni.
Hafliði var sex tonn með 13 hestafla
Dinsil-vél með glóðarhaus. Báturinn
var upphaflega áraskip, svokallaður
súðbyrðingur, frekar grunnur
en ágætur sjóbátur. Árið 1947
settu þeir í hann 21 hestafla
Lister-vél en hún breytti miklu
þar sem glóðarhausinn í eldri
vélinni var lengi að hitna.
Þeir höfðu aðstöðu í
Stangelandssjóhúsi (þar sem
Pólarsíld var seinna) og beittu
síld eins og flestir gerðu en
sumir notuðu krækling. Síldin
var m.a. fengin frá Siglufirði
eða veidd í firðinum. í þá
daga var ekki róiö á línu í
stórstraumi þar sem línan
þoldi illa harðan straum. Á
stríðsárunum tóku Færeyskar
skútur og stærri bátar aflann og
sigldu með hann til Englands
en eftir það var hann lagður
inn hjá frystihúsinu.
Steini fékk Einar í Odda til að smíða
nýjan Hafliða árið 1961, sem var 10,4
tonn, og gerði Steini hann út í tuttugu ár.
Oftast voru fjórir menn á Hafliða en
síðustu árin voru þeir tveir enda allar
aðstæður breyttar.
Sjóferö fyrir um sextíu árum.
Ég bað Steina að segja frá sjóferö sem
farin var í september 1948 á Hafliða.
Honum segist svo frá aö haldið var úr höfn
um kl 8:30 og veðurspáin var austan og
suðaustan kaldi þegar liði á nóttina. Var
nú haldið af stað og allt í besta lagi framan
af. Þegar út í fjörðinn kom var farið að
syrta að með rigningu og komið talsvert
skýjafar og dökkur bakki til hafsins. Þar
sem spáin var sæmileg hlaut að vera í lagi
að halda á miðin.
Seinna um kvöldið hafði spáin versnað
og þar sem ekki var talstöð í bátnum eða
útvarp vissu þeir ekkert um það. Þeir héldu
i suður frá firðinum í um hálfa aðra klst.
og lögðu linuna. Var þá komið myrkur,
meiri vindur og rigning. Legið var yfir
línunni fram í birtingu og var baujuvaktin
í lengra lagi í það skiptið. Nokkuð hvasst
var fram í birtingu en fór að slá á vindinn
meö morgninum þó enn væri töluverður
sjór. Það gekk vel að draga línuna eftir
6