Franskir dagar - 01.07.2007, Síða 23

Franskir dagar - Les jours fran^ais
Útstekk í Helgustaðarhrepp. „Það var
eina fæðingin sem ég var viðstaddur.
Naflastrengurinn var þrívafmn utan um
hálsinn á henni, það mátti ekki miklu muna
að illa færi. Barninu varð ekkert meint af
þessu en okkur brá eðlilega mikið”.
Stríðsárin
Bretar hernámu ísland vorið 1940,
þeir voru með bækistöð á Reyðarfirði en
byggðu tvo bragga niöur undir vitanum á
Vattarnesi. Aðallega ferðuðust þeir á milli
þessara staða á bátum. Braggarnir urðu
eldi aö bráð og brunnu til kaldra kola.
Seinna komu Kanarnir, þeir reistu nokkra
stærri bragga út á hraununum og lögðu
þangað veg með beltaýtu. „Þar var læknir
og margir dátar. Varnarbyrgi var nokkuð
frá bröggunum á hrauninu. Mig minnir
að það hafi verið hlaðið úr sandpokum og
grjóti. Svo stóðu þeir vaktina. Herinn setti
þverslár á símastaurana inn á ReyðarQörð
og voru með sérstaka símalínu fyrir sig.
I Vattarnesbótinni sökk prammi hjá
hermönnunum, með ýtu á. Það sást ekkert
meira af þeim”
Og talið berst að Ástandinu „Hermennirnir
voru eitthvað í stelpunum inni á fjörðunum,
þeir sóttu böllin á Hafranesi. Stelpur hér á
byggðinni voru i Ástandinu,
offiserarnir heilluðu þær.
Ein stúlkan fór með offiser
gangandi frá Hafranesi í
Vattarnes. Sú ferð tók að
því er sagt var alla nóttina.
Einn maður í sveitinni henti
að þessu gaman og sagði
að hún hafi sennilega verið
orðin ansi þvæld þegar
þau komust á leiðarenda”,
segir Guðjón kíminn. Hann
segist aldrei hafa heyrt að
stelpurnar fengju bágt fyrir
að vera i Ástandinu.
Að sögn voru tjáskipti
við hermennina ekkert
stórmál, þannig voru
hjónin Ástríður Eggertsdóttir og Þórarinn
Grímsson Víkingur altalandi á enska
tungu, en þau bjuggu í Ameríku áður en
þau komu í Vattarnes árið 1930. Þá gat
Siggi á Vattarnesi bjargað sér á ensku við
hermennina.
Þegar Jóna Björg var að fæða Höllu kom
ameríski læknirinn frá Vattarnesi, „hann
mátti lítið gera þannig að við fengum
Harald Sigurðsson lækni. Haraldi var ekki
vel við að við skyldum fá þann ameríska”
segir Guðjón og bætir við að eitt sinn hafi
hann farið til ameríska læknisins sem dró
úr honum tönn „hann vildi ekkert taka
fýrir”
Haldið á vertíð
Tvítugur að aldri var Guöjón eina vertíö
í Vestmannaeyjum og næstu tvær (1934
og 1935) á Kveldúlfstogaranum Arinbirni
Hersi RE-1. „Við vorum 37 um borð, mér
líkaði vistin vel. Við hásetarnir vorum
allir í lúkamum, þar sem hver kojan var
upp af annarri. Arinbjöm sigldi m.a. til
Færeyja. í Reykjavík bjó ég fyrri veturinn
á Óðinsgötu hjá Einari Friðrikssyni og
Guðrúnu Hálfdánardóttur frá Hafranesi,
sem vom nýflutt suður, en þann seinni
hjá Guðlaugu Sigmundsdóttur og Pétri
Sigurðssyni sem bjuggu nokkur ár í
Þrastarhóli á Vattarnesi”
Vegur yfir Staðarskarð
í vegalagninguna yfir Staðarskarð
vom lagðar árlega tíu þúsund krónur úr
Ríkissjóði. Sú upphæð dugði fyrir einum
kílómetra. „ætli þetta hafí ekki tekið fímm
eða sex ár. Eftir að bílarnir komu mokaði
ég stundum á þá með dráttavél. Það fóm
sjö skóflur á hvern bil” Fjölmargir unnu
við vegalagninguna og gistu í tjöldum.
Verkstjóri varTómas ísleifsson frá Eskifirði.
„Hann breytti veginum allnokkuð og fyrir
vikið varð hann brattari. Þar sem vegurinn
er brattastur áttu sumir bílar í erfiðleikum
^ " \ ' -
V l
Guöjón um borð i bátnum Glaö SU-60 við bryggju á Hafranesi.
Huldu um svipað leyti.
Braggar
Guðjón byggöi útihús á Kolmúla. Braggi
fyrir sauðfé var reistur um eða uppúr 1950,
fyrrum hermannabraggi frá Reyðarfírði.
Hann segir bogana í Bretabröggunum
hafa verið veigalitla, en öllu þykkari hjá
Ameríkönunum. í miklum vindhviðum
sveiflaðist bragginn til. Hann fauk í
ofsaveðri veturinn 1981. í því sama veðri
fauk mjólkurbíllinn hjá Gfsla á Heiöi, en
hann hafði skilið hann eftir á veginum
fyrir neðan bæinn. Guðjón segir þetta ekki
versta veður sem hann man eftir. „Þetta
var mikið jafnviðri. Innan við braggann
var hænsnakofi, bragginn lenti að hluta
á kofanum en hann stóð það af sér.
Hænurnar sakaði ekki og féð slapp líka”
Það sem eftir var vetrar var féð í húsunum
hjá Jónasi og Benna á Kolmúla, en þeir
voru þá fluttir með sitt fé í Hafranes, og í
því sem eftir stóö af bragganum.
„Annar braggi stóð innan við
heimalækinn, hann höfðum við í félagi
Jónas, Benni og ég. Sá braggi fauk í
norðvestan hvelii, hann var notaður fyrir
sögunargræjur og fleira.
Bragginn á Kolfreyjustað og
ungmennafélagsbragginn við Gilsána
komu báðir frá Reyðarfirði. Grunnurinn að
ungmennafélagsbragganum
var steyptur áður en bragginn
kom og þegar bogarnir komu
reyndist grunnurinn of
breiður. þá þurfti að steypa
nýjan vegg.
Ungmennafélagiö í sveitinni
var nokkuð öflugt. Jónas
Jónasson var lengi formaður
ungmennafélagsins. Svo
tók Björn á Þernunesi við,
hélt einn fund og náði þar i
Siggu og þar með var sögu
ungmennafélagsin lokið”
segir Guðjón og veltist um af
hlátri um leið og hann bætir
við að Eiríkur á Brimnesi sem
einnig var í stjórn hafi náð í

með að komast upp” Lagningu vegarins
lauk lýðveldisárið 1944.
Bílpróf og bíll
Guðjón tók bílpróf 1953, lærði hjá
Gunnari Þórðarsyni „Gunnar sagði að allir
bestu bílstjórarnir lærðu hjá sér”. Fyrsti bíll
Guðjóns var kallaður Skijóðurinn. Þegar
hafnargerðinni á Stöðvarfiröi var lokið uppúr
1950, voru báðir bílamir sem notaðir vom,
fluttir í land á flekum „ég keypti annan,
hann var frekar lár, frambyggður með vélina
milli framsætanna. Skrjóðurinn dugði vel og
var notaður í mörg ár” segir Guðjón. Eftir
að Skrjóðurinn var aflagður var sett beisli á
grindina og henni breytt í vagn.
Bátaútgerö Guðjóns
Bátinn Bjarma keypti Guðjón af Einari
á Ekm í Stöðvarfirði 1941, en hann var
svokallaður tvístefnungur smíðaður af
Einari í Odda, með lokað stefni bæði að
aftan og framan. Hann réri Svaninum frá
Búðum 1941 og Bjarma árið eftir. Guðjón
bjó þá í Sætúni. „Oddur Stefánsson,
Guðmundur tengdafaðir minn, Kristján
Stefánsson, Kiddi Sör og Kiddi Gísla em
meðal þeirra sem rem með mér. Bjarma
átti ég í nokkur ár og keypti þá bátinn
Glaö af Þóroddi í Víkurgerði, en Bjarma
seldi ég á EskiQörð.”
23