Vesturbæjarblaðið - 01.02.2014, Blaðsíða 12

12 Vesturbæjarblaðið FEBRÚAR 2014
Ég, Helgi Þor láks son, fædd ur í ágúst mán­uði 1945, ólst upp á Selja vegi 10 og þar og
í grennd var fleira kennt við
sel, svo sem Sel búð ir (horfn ar)
og Sel brekk ur (horfn ar). Enn
standa Stóra Sel, Litla Sel og
Jór unn ar sel en horf in eru Mið­
sel og Ívars sel sem er á Ár bæj­
ar safni. Þessi sel og selja nöfn
veittu til finn ingu fyr ir sögu og
gam alli tíð. „Hér hafði Ingólf­
ur í seli“, var sagt. Selsvör og
grennd var töfra heim ur, þar
söfn uðu krakk ar íg ul ker um og
kross fisk um og svo var Pétri
Hoff mann hjálp aði við að ýta
bátn um á land þeg ar hann
kom að með hrogn kelsi. Vin­
sælt var að stökkva af Ufsa kletti
und an öld unni. Ekki langt frá
Selsvör voru Ösku haug arn ir
(hjá nú ver andi Reka granda)
og þang að var sótt efni í svo­
nefnda „kassa bíla“ sem strák­
ar ýttu um all ar göt ur. Þetta
var um miðj an sjötta ára tug
síð ustu ald ar.
Skíða­sleð­ar­ voru­ al­geng­ir,­
bún­ar­ til­ „hala­róf­ur“með­ því­
að­ raða­ sam­an­ sleð­um­ ­ í­ góð­
um­snjó­að­vetri­­og­far­ið­í­„salí­
bun­ur“­nið­ur­Vest­ur­götu.­Lögg­ur­
fóru­ reglu­lega­gang­andi­ ­ í­ eft­ir­
lits­ferð­ir­ endi­langa­ Vest­ur­götu,­
nið­ur­ að­ sjó,­ og­ litu­ með­ vel­
þókn­un­ á­ sleða­iðk­un,­ göt­unni­
var­jafn­vel­­lok­að­fyr­ir­bíl­um­svo­
að­börn­gætu­ver­ið­óá­reitt.­Lögg­
urn­ar­ töl­uðu­ í­ „löggusíma“­sem­
var­fast­ur­á­vegg­við­Vest­ur­götu,­
fyr­ir­ neð­an­ Bræðra­borg­ar­stíg,­
eft­ir­því­sem­mig­minn­ir­,og­læst­
ur­ í­ járn­kassa.­ ­Á­mót­um­gatna­
voru­ „löggu­stein­ar“,­ gul­ir­ og­
svart­ir;­þar­gátu­lögg­ur­stað­ið­og­
stjórn­að­ um­ferð.­ Marg­ir­ strák­
ar­voru­hrædd­ir­við­ lögg­una­en­
sum­ir­hrædd­ust­ fátt­og­ létu­sig­
hafa­ það­ að­ brjóta­ bruna­boða.­
Það­þótti­vont­gabb.­Svona­kald­
ir­ karl­ar­hlupu­kannski­ á­mæn­
um­eft­ir­ endi­löng­um­húsa­lengj­
um­ og­ sinntu­ engu­ þótt­ skip­að­
væri­að­koma­strax­nið­ur.
Fimmaurakark og
Par ís ar hopp
Líf ­ið­ var­ ann­ars­ leik­ur,­
Fimmaura­hark­ og­ hopp­ í­ Par­ís­
og­­svo­fjöldi­leikja­sem­hafa­ekki­
sést­lengi.­Strák­ar­skopp­uðu­t.d.­
gjörð­um,­ ráku­á­und­an­sér­reið­
hjóla­gjarð­ir­ með­ spýt­um.­ Hóp­
ar­krakka­léku­sér­sam­an,og­var­
þá­ geng­ið­ og­ sung­ið;­ ­ far­ið­ var­
í­ Inn­ og­ út­ um­ glugg­ann,­ Vind­
um,­ vind­um,­ vefj­um­ band,­ Ein­
sit­ég­og­sauma,­Vaki,­vaki­vask­
ir­menn,­ leiki­sem­voru­al­þekkt­
ir­ og­ all­ir­ kunnu­ og­ tíðk­uð­ust­
ekki­ síst­ í­ af­mæl­um­ barna.­ En­
svo­voru­ líka­ sung­in­kvæða­lög,­
eins­ og­ Frí­mann­ fór­ á­ engi,­ og­
það­ voru­ eink­um­ stóru­ stelp­
urn­ar­ sem­ kunnu­ þetta.­ Sum­ir­
leik­ir­ sner­ust­ um­ að­ vera­ fljót­
ur­að­hlaupa,­Mamma,­mamma­
má­ég,­ Salt­og­brauð­ fyr­ir­mér,­
Stór­fiska­leik­ur,­ Hlaupa­ í­ skarð­
ið­og­mfl.­Strák­ar­voru­hrifn­ir­af­
sprett­hörð­um­stelp­um,­ekki­síst­
ef­þær­voru­með­­sítt­hár.­Bolta­
leik­ir­voru­óþrjót­andi,­Yfir­og­Sto­
og­ mik­il­vægt­ að­ vera­ snögg­ur.­
Svo­var­leik­ur­sem­hét­Pílu­leik­ur­
og­var­þá­mik­ið­við­haft,­hóp­ur­
faldi­sig­og­ann­ar­leit­aði­og­hafði­
kort,­til­að­fara­eft­ir,­og­strik­að­ar­
örv­ar­á­jörðu.­­Mik­ið­af­þessu­er­
gleymt­ en­ þó­ mátti­ til­ skamms­
tíma­heyra­Bimm­bamm,­bimm­
bamm­ á­ skóla­lóð­um;­ það­ er­
leik­ur­ sem­ hef­ur­ borist­ munn­
lega­frá­kyn­slóð­til­kyn­slóð­ar­og­
stelp­ur­virt­ust­aldrei­geta­feng­ið­
nóg­af.­Nið­ur­soðn­ar­nær­bræk­ur­
komu­ mik­ið­ við­ sögu­ í­ þess­um­
leik­og­svo­var­sung­ið:­„Fari­þau­
þá­með­gler­ið.“­Full­orðn­ir­sögðu­
að­ þarna­ ætti­ að­ syngja:­ „Fari­
þau­þá­með­gleði.“
Óláns merki
að drepa járn smið
Það­ voru­ mörg­ óskráð­ lög­
mál­á­göt­unni,­td.­að­ekki­mætti­
lemja­ minni­ en­ átta­ en­ var­
kannski­upp­haf­lega­minni­mátt­
ar.­Svo­var­óláns­merki­að­drepa­
járn­smið­en­sum­ir­ sögðu­Ólafs­
merki.
Dúf­ur­ og­ dúfna­kof­ar,­ og­ alls­
kyns­ kof­ar,­ voru­ hluti­ af­ heimi­
stráka­ og­ líka­ heima­til­bún­
ar­ púð­ur­kell­ing­ar.­ Marg­ir­ áttu­
leik­fanga­byss­ur­og­þótt­ust­vera­
ká­boj­ar­ („Þú­ert­ dauð­ur“.­ „Nei,­
góði)“­.­En­það­var­líka­merki­lega­
mik­ið­um­heima­til­bú­in­sverð­og­
menn­ þótt­ust­ vera­ Skarp­héð­
inn­eða­Gunn­ar.­Það­var­ lík­lega­
af­því­að­ frá­þeim­var­vand­lega­
sagt­ Ísi­ands­sögu­ Jónas­ar­ frá­
Hriflu.­ Fyr­ir­ skildi­ voru­ not­uð­
öskutunnu­lok.
Á­æsku­ár­um­mín­um­voru­hús­
mæð­ur­ al­mennt­ heima,­ fæst­ar­
unnu­úti­en­nokkr­ar­skruppu­þó­
í­ fisk,­unnu­ tíma­bund­ið­ í­ frysti­
húsi­ ­ þeg­ar­ mik­ið­ var­ að­ gera,­
bæði­ í­Hrað­frysti­stöð­inni,­ ­ sem­
er­horf­in,­og­Fisk­iðju­veri­­rík­is­ins­
á­Granda­garði­þar­sem­núna­er­
Vík­in,­ sjó­minja­safn.­ Þær­ höfðu­
mat­inn­ til­bú­inn­ fyr­ir­ karla­ sína­
sem­ skut­ust­ heim­ í­ há­deg­inu;­
á­ morgn­ana­ fóru­ þær­ sjálf­ar­ í­
búð­ir,­ keyptu­ td.­ fisk­ sem­ var­
að­eins­slægð­ur­en­ekki­flak­að­ur.­
Vír­ var­ sett­ur­ í­ fisk­inn­ og­ þan­
nig­hald­ið­á­hon­um­og­gat­ver­ið­
sóða­legt.­ Þess­ vegna­ kædd­ust­
kon­ur­ í­ gaml­ar­káp­ur,­ „fiskikáp­
ur,“­ ekki­ ­ vel­ hrein­ar.­ Þæ­ voru­
líka­ oft­ með­ „krullup­inna”­ og­
slæð­ur­yfir.­Helst­drógu­þær­að­
föng­á­morgn­ana­en­eft­ir­há­degi­
var­ al­gengt­ að­ hrópa­ á­ krakka­
út­ um­ glugga­ og­ biðja­ þá­ um­
að­send­ast.
Í­hverf­inu­var­merki­lega­mik­ill­
fjöldi­af­smá­búð­um­þar­sem­fólk­
fékk­skrif­að;­sum­ir­ fengu­skrif­að­
í­mörg­um­búð­um,­td.­hjá­Gesti­í­
Sval­barða,­neðst­í­Skuld­ar­brekku­
á­ Fram­nes­vegi.­ Ég­ hélt­ um­
tíma­ að­ skýr­ing­ nafns­ins­ væri­
sú­ að­ marg­ir­ skuld­uðu­ hon­um­
en­ brekk­an­ reynd­ist­ kennd­ við­
hús­ið­Skuld­sem­enn­stend­ur­á­
sín­um­stað­ í­brekkunni.­Hvern­ig­
stóð­ á­ öll­um­ þess­um­ búð­um?­
Og­gátu­kaup­menn­ lif­að­af­ slík­
um­smá­við­skipt­um?­Það­var­líka­
hægt­ að­ senda­ krakka­ í­ sjopp­
ur­á­kvöld­in,­eft­ir­sí­gar­ett­um­og­
hugs­an­lega­Vísi­ eða­Mánu­dags­
blað­inu.
Sjopp ur töld ust
stór hættu leg ar
Sjopp­ur­ töld­ust­ ann­ars­ stór­
hættu­leg­ar­ því­ að­ þar­ hengu­
inni­ung­ling­ar­sem­reyktu­sí­gar­
ett­ur­og­voru­sagð­ir­drekka­gos­
og­ ­kaupa­„sorp­rit.”­Góð­borg­ar­
ar­ sem­ fluttu­er­indi­ í­þætt­in­um­
,,Um­dag­inn­og­veg­inn”­í­út­varp­
inu­ á­ mánu­dags­kvöld­um­ viku­
oft­ að­ þess­um­ ósóma.­ Já,­ það­
var­ þjón­usta­ hvar­vetna,­ ef­ það­
voru­ekki­ „ný­lendu­vöru­versl­an­
ir,”­voru­það­skó­smið­ir,­ fisk­sal­
ar,­ rak­ar­ar;­ svo­ voru­ sjopp­ur,­
mjólk­ur­búð­ir­ ­og­vefn­að­ar­vöru­
versl­an­ir.­Vest­ur­gat­an­var­mik­il­
þjón­ustu­gata.
Selja­veg­ur­inn­ var­ sjó­manna­
gata,­ þarna­ var­ Bjarni­ skipp­ á­
fimm­sem­var­á­Trölla­fossi,­Rósi­
á­ ell­efu­ var­ á­ Aski­ og­ Ár­sæll­ á­
níu­ líka­ en­ Halli­ son­ur­ hans­ á­
Trölla­fossi.­Alli­á­sjö­var­á­Mars­
in­um­ og­ þannig­ má­ lengi­ telja.­
Mar­s­inn­og­Ask­ur­voru­síðu­tog­
ar­ar.­ ­ Það­ ríkti­ vin­semd­ með­
al­ ná­granna­ og­ karl­arn­ir­ gauk­
uðu­oft­ fiski­að­mömmu­en­hún­
rækt­aði­ garð­ og­ laun­aði­ með­
græn­meti.­ Af­ pabba­ er­ það­
helst­ að­ hann­ vann­ á­ „kontór“­
hjá­ Vita­­ og­ hafn­ar­mála­ í­ stór­
hýsi­við­sömu­götu­og­þar­þek­
kti­ ég­ alla­ karl­ana,­ sum­ir­ gáfu­
mér­tú­kall­fyr­ir­Freyju­staur,­aðra­
„boll­aði“­ ég­ smá­strák­ur­ með­
vendi­ á­ bollu­dag­inn­ og­ átti­ þá­
inni­boll­ur.
Hús­ið­ okk­ar­ var­ flutt­ á­ Selja­
veg­inn­ af­ Mýr­ar­götu­ í­ stríð­inu­
og­ þurfti­ að­ klippa­ nið­ur­ raf­
magns­víra­ og­ síma­víra­ til­ þess­
að­það­kæm­ist­áfram­á­drátt­ar­
vagni­ sem­ Kan­ar­ lán­uðu.­ All­ir­
vír­ar­ voru­ á­ staur­um­ og­ þeg­ar­
Billi­ vin­ur­ minni­ á­ níu­ hringdi­
úr­6007­ í­7077,­ til­að­bjóða­mér­
á­ jóla­ball,­ svar­aði­ekki.­Síma­vír­
inn­ hafði­ slitn­að­ af­ staurn­um­ í­
vondu­ veðri­ og­ ég­ missti­ af­
ball­inu.­ Ann­ar­ góð­ur­ vin­ur­ var­
Pét­ur­ á­ 23­ sem­ mamma­ kall­aði­
Pét­ur­ ráð­herra­ af­ því­ að­ pabbi­
hans­var­Krist­ján­ ráð­herra­sem­
ók­ ráð­herra­bíl.­Við­ur­nefn­ið­var­
stytt­ing­ úr­ ráð­herra­bíl­stjóri.­
Á­ 3a­ voru­ Lúlli­ og­ Grét­ar,­ son­
ur­ Hansa­ bak­ara,­ og­ var­ margt­
brall­að­í­kola­komp­unni­hjá­þeim.
Við­hlið­ina­á­garð­in­um­okk­ar­
var­fót­bolta­völl­ur­þar­sem­marg­
ir­ upp­renn­andi­ KR­ ing­ar­ áttu­
góð­ar­stund­ir.­Þeir­voru­af­Selja­
vegi­ ­ Hörð­ur­ Ósk­ars,­ Hreið­ar,­
Diddi­Beck­og­Steini­klaki.­Borg­in­
ákvað­að­þarna­skyldi­ ­Kol­sýru­
hleðsl­an­ fá­ að­ reisa­ hús­ enda­
„hafn­sæk­in“­ ­ starf­semi.­ ­ Íbú­ar­
mót­mæltu­ákaft­og­minntu­á­að­
lof­að­hefði­ver­ið­leik­velli­á­svæð­
inu.­ Blöð­ and­stæð­ Sjálf­stæð­is­
mönn­um­birtu­mynd­ir­ af­okk­ur­
krökk­un­um­ sem­ horfð­um­ sorg­
bit­in,­ eins­ og­ við­ átti,­ á­ skurð­
gröf­ur­grafa­fyr­ir­hús­inu.­Gunn­ar­
Thorodd­sen­borg­ar­stjóri­ ­brást­
Bernskuminningar úr Vesturbænum
Dúf ur og dúfna kof ar, og alls kyns kof ar, voru hluti
af heimi stráka og líka heima til bún ar púð ur kell ing ar
Í góðri gæslu fyr ir fram an Selja veg 10. Stúlk an sem krýp ur til
vinstri er Unn ur Magn ús dótt ir, Selja vegi 13.
Hús ið á Selja vegi 10, í miðju stríð inu, ný flutt af Mýr ar götu.
Við Helga Árna dótt ir kom um úr sendi ferð. Vor um lík lega
send í smá búð á horn inu á Vest ur götu 59, eina af fjöl mörg um
smá versl un un um í hverf inu.