Vesturbæjarblaðið - 01.02.2014, Side 12
12 Vesturbæjarblaðið FEBRÚAR 2014
Ég, Helgi Þor láks son, fædd ur í ágúst mánuði 1945, ólst upp á Selja vegi 10 og þar og
í grennd var fleira kennt við
sel, svo sem Sel búð ir (horfn ar)
og Sel brekk ur (horfn ar). Enn
standa Stóra Sel, Litla Sel og
Jór unn ar sel en horf in eru Mið
sel og Ívars sel sem er á Ár bæj
ar safni. Þessi sel og selja nöfn
veittu til finn ingu fyr ir sögu og
gam alli tíð. „Hér hafði Ingólf
ur í seli“, var sagt. Selsvör og
grennd var töfra heim ur, þar
söfn uðu krakk ar íg ul ker um og
kross fisk um og svo var Pétri
Hoff mann hjálp aði við að ýta
bátn um á land þeg ar hann
kom að með hrogn kelsi. Vin
sælt var að stökkva af Ufsa kletti
und an öld unni. Ekki langt frá
Selsvör voru Ösku haug arn ir
(hjá nú ver andi Reka granda)
og þang að var sótt efni í svo
nefnda „kassa bíla“ sem strák
ar ýttu um all ar göt ur. Þetta
var um miðj an sjötta ára tug
síð ustu ald ar.
Skíðasleðar voru algengir,
búnar til „halarófur“með því
að raða saman sleðum í góð
umsnjóaðvetriogfariðí„salí
bunur“niðurVesturgötu.Löggur
fóru reglulegagangandi í eftir
litsferðir endilanga Vesturgötu,
niður að sjó, og litu með vel
þóknun á sleðaiðkun, götunni
varjafnvellokaðfyrirbílumsvo
aðbörngætuveriðóáreitt.Lögg
urnar töluðu í „löggusíma“sem
varfasturáveggviðVesturgötu,
fyrir neðan Bræðraborgarstíg,
eftirþvísemmigminnir,oglæst
ur í járnkassa. Ámótumgatna
voru „löggusteinar“, gulir og
svartir;þargátulöggurstaðiðog
stjórnað umferð. Margir strák
arvoruhræddirvið löggunaen
sumirhræddust fáttog létusig
hafa það að brjóta brunaboða.
Þaðþóttivontgabb.Svonakald
ir karlarhlupukannski ámæn
umeftir endilöngumhúsalengj
um og sinntu engu þótt skipað
væriaðkomastraxniður.
Fimmaurakark og
Par ís ar hopp
Líf ið var annars leikur,
Fimmaurahark og hopp í París
ogsvofjöldileikjasemhafaekki
séstlengi.Strákarskoppuðut.d.
gjörðum, rákuáundansérreið
hjólagjarðir með spýtum. Hóp
arkrakkalékusérsaman,ogvar
þá gengið og sungið; farið var
í Inn og út um gluggann, Vind
um, vindum, vefjum band, Ein
sitégogsauma,Vaki,vakivask
irmenn, leikisemvorualþekkt
ir og allir kunnu og tíðkuðust
ekki síst í afmælum barna. En
svovoru líka sunginkvæðalög,
eins og Frímann fór á engi, og
það voru einkum stóru stelp
urnar sem kunnu þetta. Sumir
leikir snerust um að vera fljót
uraðhlaupa,Mamma,mamma
máég, Saltogbrauð fyrirmér,
Stórfiskaleikur, Hlaupa í skarð
iðogmfl.Strákarvoruhrifniraf
spretthörðumstelpum,ekkisíst
efþærvorumeðsítthár.Bolta
leikirvoruóþrjótandi,YfirogSto
og mikilvægt að vera snöggur.
SvovarleikursemhétPíluleikur
ogvarþámikiðviðhaft,hópur
faldisigogannarleitaðioghafði
kort,tilaðfaraeftir,ogstrikaðar
örvarájörðu.Mikiðafþessuer
gleymt en þó mátti til skamms
tímaheyraBimmbamm,bimm
bamm á skólalóðum; það er
leikur sem hefur borist munn
legafrákynslóðtilkynslóðarog
stelpurvirtustaldreigetafengið
nógaf.Niðursoðnarnærbrækur
komu mikið við sögu í þessum
leikogsvovarsungið:„Fariþau
þámeðglerið.“Fullorðnirsögðu
að þarna ætti að syngja: „Fari
þauþámeðgleði.“
Óláns merki
að drepa járn smið
Það voru mörg óskráð lög
málágötunni,td.aðekkimætti
lemja minni en átta en var
kannskiupphaflegaminnimátt
ar.Svovarólánsmerkiaðdrepa
járnsmiðensumir sögðuÓlafs
merki.
Dúfur og dúfnakofar, og alls
kyns kofar, voru hluti af heimi
stráka og líka heimatilbún
ar púðurkellingar. Margir áttu
leikfangabyssurogþóttustvera
kábojar („Þúert dauður“. „Nei,
góði)“.Enþaðvarlíkamerkilega
mikiðumheimatilbúinsverðog
menn þóttust vera Skarphéð
inneðaGunnar.Þaðvar líklega
afþvíað fráþeimvarvandlega
sagt Ísiandssögu Jónasar frá
Hriflu. Fyrir skildi voru notuð
öskutunnulok.
Áæskuárummínumvoruhús
mæður almennt heima, fæstar
unnuútiennokkrarskruppuþó
í fisk,unnu tímabundið í frysti
húsi þegar mikið var að gera,
bæði íHraðfrystistöðinni, sem
erhorfin,ogFiskiðjuveriríkisins
áGrandagarðiþarsemnúnaer
Víkin, sjóminjasafn. Þær höfðu
matinn tilbúinn fyrir karla sína
sem skutust heim í hádeginu;
á morgnana fóru þær sjálfar í
búðir, keyptu td. fisk sem var
aðeinsslægðurenekkiflakaður.
Vír var settur í fiskinn og þan
nighaldiðáhonumoggatverið
sóðalegt. Þess vegna kæddust
konur í gamlarkápur, „fiskikáp
ur,“ ekki vel hreinar. Þæ voru
líka oft með „krullupinna” og
slæðuryfir.Helstdróguþærað
föngámorgnanaeneftirhádegi
var algengt að hrópa á krakka
út um glugga og biðja þá um
aðsendast.
Íhverfinuvarmerkilegamikill
fjöldiafsmábúðumþarsemfólk
fékkskrifað;sumir fenguskrifað
ímörgumbúðum,td.hjáGestií
Svalbarða,neðstíSkuldarbrekku
á Framnesvegi. Ég hélt um
tíma að skýring nafnsins væri
sú að margir skulduðu honum
en brekkan reyndist kennd við
húsiðSkuldsemennstendurá
sínumstað íbrekkunni.Hvernig
stóð á öllum þessum búðum?
Oggátukaupmenn lifaðaf slík
umsmáviðskiptum?Þaðvarlíka
hægt að senda krakka í sjopp
urákvöldin,eftirsígarettumog
hugsanlegaVísi eðaMánudags
blaðinu.
Sjopp ur töld ust
stór hættu leg ar
Sjoppur töldust annars stór
hættulegar því að þar hengu
inniunglingarsemreyktusígar
etturogvorusagðirdrekkagos
og kaupa„sorprit.”Góðborgar
ar sem fluttuerindi íþættinum
,,Umdaginnogveginn”íútvarp
inu á mánudagskvöldum viku
oft að þessum ósóma. Já, það
var þjónusta hvarvetna, ef það
voruekki „nýlenduvöruverslan
ir,”voruþaðskósmiðir, fisksal
ar, rakarar; svo voru sjoppur,
mjólkurbúðir ogvefnaðarvöru
verslanir.Vesturgatanvarmikil
þjónustugata.
Seljavegurinn var sjómanna
gata, þarna var Bjarni skipp á
fimmsemvaráTröllafossi,Rósi
á ellefu var á Aski og Ársæll á
níu líka en Halli sonur hans á
Tröllafossi.AlliásjövaráMars
inum og þannig má lengi telja.
MarsinnogAskurvorusíðutog
arar. Það ríkti vinsemd með
al nágranna og karlarnir gauk
uðuoft fiskiaðmömmuenhún
ræktaði garð og launaði með
grænmeti. Af pabba er það
helst að hann vann á „kontór“
hjá Vita og hafnarmála í stór
hýsiviðsömugötuogþarþek
kti ég alla karlana, sumir gáfu
mértúkallfyrirFreyjustaur,aðra
„bollaði“ ég smástrákur með
vendi á bolludaginn og átti þá
innibollur.
Húsið okkar var flutt á Selja
veginn af Mýrargötu í stríðinu
og þurfti að klippa niður raf
magnsvíra og símavíra til þess
aðþaðkæmistáframádráttar
vagni sem Kanar lánuðu. Allir
vírar voru á staurum og þegar
Billi vinur minni á níu hringdi
úr6007 í7077, tilaðbjóðamér
á jólaball, svaraðiekki.Símavír
inn hafði slitnað af staurnum í
vondu veðri og ég missti af
ballinu. Annar góður vinur var
Pétur á 23 sem mamma kallaði
Pétur ráðherra af því að pabbi
hansvarKristján ráðherrasem
ók ráðherrabíl.Viðurnefniðvar
stytting úr ráðherrabílstjóri.
Á 3a voru Lúlli og Grétar, son
ur Hansa bakara, og var margt
brallaðíkolakompunnihjáþeim.
Viðhliðinaágarðinumokkar
varfótboltavöllurþarsemmarg
ir upprennandi KR ingar áttu
góðarstundir.ÞeirvoruafSelja
vegi Hörður Óskars, Hreiðar,
DiddiBeckogSteiniklaki.Borgin
ákvaðaðþarnaskyldi Kolsýru
hleðslan fá að reisa hús enda
„hafnsækin“ starfsemi. Íbúar
mótmæltuákaftogminntuáað
lofaðhefðiveriðleikvelliásvæð
inu. Blöð andstæð Sjálfstæðis
mönnumbirtumyndir afokkur
krökkunum sem horfðum sorg
bitin, eins og við átti, á skurð
gröfurgrafafyrirhúsinu.Gunnar
Thoroddsenborgarstjóri brást
Bernskuminningar úr Vesturbænum
Dúf ur og dúfna kof ar, og alls kyns kof ar, voru hluti
af heimi stráka og líka heima til bún ar púð ur kell ing ar
Í góðri gæslu fyr ir fram an Selja veg 10. Stúlk an sem krýp ur til
vinstri er Unn ur Magn ús dótt ir, Selja vegi 13.
Hús ið á Selja vegi 10, í miðju stríð inu, ný flutt af Mýr ar götu.
Við Helga Árna dótt ir kom um úr sendi ferð. Vor um lík lega
send í smá búð á horn inu á Vest ur götu 59, eina af fjöl mörg um
smá versl un un um í hverf inu.