Fréttatíminn - 18.09.2015, Blaðsíða 28

Ég þurfti
bara smá
ekki-leikhús.
Ég þurfti
fjarlægð
frá þessu.
Ég veit
ekki alveg
af hverju.
Kannski
af því að
ég er smá
ferköntuð og
það er erfitt
að lifa alltaf
í listinni. Svo
ég þurfti
bara aðeins
að gera eitt-
hvað annað.
L
ára Jóhanna tók á móti mér
á vinnustað sínum í Þjóð-
leikhúsinu þar sem hún
er strax byrjuð að undir-
búa næsta hlutverk sitt,
nokkrum dögum eftir frumsýningu
Hróa hattar. Lára mun leika hlutverk
Stellu í jólasýningu Þjóðleikhússins,
Sporvagninum Girnd. Hún útskrifaðist
frá Listaháskólanum árið 2010 og fékk
strax samning hjá Borgarleikhúsinu.
„Ég var byrjuð að æfa í Borgarleik-
húsinu fyrir útskrift,“ segir Lára. „Ég
lék í leikritinu Enron sem var mitt
fyrsta hlutverk í leikhúsinu og svo
fékk ég hlutverk í Ofviðrinu og svo um
haustið á mínu öðru ári lék ég Dórót-
heu í Galdrakarlinum frá Oz. Það var
stórt hlutverk og mér fannst það rosa-
lega skemmtilegt,“ segir hún. „Mér
fannst ég ekki alveg tilbúin þegar ég
kom úr náminu og beint í vinnu í Borg-
arleikhúsinu. Það er samt ekkert við
skólann að sakast. Þetta var mjög yfir-
þyrmandi að vera allt í einu kominn á
svið með öllum þessum leikurum sem
voru þarna,“ segir hún. „Ég bakkaði
svolítið held ég. Við vorum búin að
vera svo ótrúlega góður hópur í skól-
anum. Mér fannst svo gott að leika með
bekknum mínum, og þá fannst mér
svolítið erfitt að fara að vinna með öðru
fólki,“ segir Lára. „Við erum öll mjög
misjöfn með þetta. Sumir blómstra
með öllum, en ég þarf alltaf svolítinn
tíma til þess að kynnast fólki. Svo mér
fannst þetta erfitt.“
Fékk nóg af leikhúsinu
Galdrakarlinn í Oz gekk mjög vel í
Borgarleikhúsinu og veturinn eftir tók
Lára sér barneignarleyfi. Snéri svo aft-
ur í eina sýningu en hætti svo að leika
um stund. Hún segir að þörfin fyrir
leikhúslaust líf hafa verið mjög sterka.
„Vorið 2013 hætti ég og fór í háskólann
í sálfræði,“ segir hún. „Ég þurfti bara
smá ekki-leikhús. Ég þurfti fjarlægð
frá þessu. Ég veit ekki alveg af hverju,“
segir hún. „Kannski af því að ég er smá
ferköntuð og það er erfitt að lifa alltaf
í listinni. Svo ég þurfti bara aðeins að
gera eitthvað annað. Eitthvað algerlega
ótengt listinni og beita mér öðruvísi.
Það tók mig alveg heilt ár að fara að
sakna leiklistarinnar,“ segir Lára. „Ég
var ekkert í leiklistinni í tvö ár. Svo fór
ég að finna einhverja tilfinningu til
þess að langa að vera með,“ segir hún.
„Ég pældi í því að prófa að leikstýra.
Það er stór hluti af mér sem þarf að
vera að skapa eitthvað og búa hluti til,
svo ég fann fyrir smá söknuði í það. Svo
hringdi Selma Björnsdóttir í mig og
spurði hvort ég vildi ekki koma í prufu
fyrir hlutverk Maríönnu í Hróa hetti.
Það kom sjálfri mér á óvart að ég skyldi
hafa sagt já við því,“ segir Lára.
Það þykir ekki algengt að leikari vilji
fá frí frá listinni aðeins þremur árum
eftir útskrift. Lára er þó á því að það
hafi verið henni mjög hollt að kíkja út
fyrir veggi leiklistarinnar. „Það blund-
aði alltaf í mér að mig langaði að læra
eitthvað annað,“ segir hún. „Mig lang-
aði það alltaf. Eftir fjögur ár í skólanum
og þrjú ár á sviði þá langaði mig bara
að gera eitthvað allt annað. Sjálfsgagn-
rýnin getur verið mjög fyrirferðarmikil
í starfi leikarans,“ segir Lára. „Kannski
hafði það sitt að segja, en ekki bara.
Mig langaði að fara í háskólann, og mig
langaði það meira en að taka að mér
næsta hlutverk. Það er engin ástæða
til þess að vera í leikhúsi ef maður er
ekki með brennandi áhuga. Ég nenni
því allavega ekki,“ segir hún.
„Ég bjóst alveg eins við því að ég
fengi ekki séns aftur, eftir að hafa sagt
skilið við leikhúsið. Ég mat það þann-
ig að þannig væri það bara. Það þýðir
ekki að hanga inni í einhverju nema
maður ætli sér bara alla leið. Ég fór að
læra sálfræði og er enn að læra hana,“
segir Lára sem er á þriðja ári í Háskóla
Íslands. „Ég var búin að meta þetta í
svolítinn tíma því mig langaði að læra
eitthvað annað,“ segir hún. „Þetta er
svo ofboðslega spennandi fag. Mér
finnst það gefa af sér til samfélagsins
og þetta er svo rosalega lifandi fag. Ég
er heilluð af öllum þessum rannsókn-
um á heilanum og hvernig er hægt að
hafa áhrif á hugsun í gegnum hegðun
og annað. Ég vissi samt alveg þegar ég
tók að mér þetta hlutverk að þetta væri
kannski ekki vinna sem hentar vel með
skóla,“ segir Lára og hlær. „Það á eftir
að koma í ljós. Það getur vel verið að
námið frestist eitthvað en ég vil ekki
hætta í því samt. Ég vil halda þessu
opnu.“
Efniviðurinn í samfélaginu
Lára er strax á mánudeginum eftir
frumsýningu byrjuð að undirbúa
næsta hlutverk, sem er í jólasýningu
Þjóðleikhússins, Sporvagninum Girnd.
„Ég byrja að æfa á morgun,“ segir Lára
og hlakkar greinilega til. „Mig lang-
aði mikið í bæði þessi hlutverk og ég
gat ekki sleppt þessu. Svo leiklistin er
númer eitt. Núna. Þetta frí sem ég tók
var ákveðin endurnæring,“ segir hún.
„Það var mikil hvíld og ég fékk öðruvísi
áhuga á leikhúsi. Það er allt öðruvísi að
koma til baka. Það var rosalega gam-
an þegar ég var nýútskrifuð og fullt af
tækifærum, en ég var alltaf með ein-
hverja varnagla og fannst alltaf eins og
ég þyrfti að gera eitthvað annað. Bara
eftir að hafa gert það og gefið mér pláss
til þess að gera það finnst mér ég koma
inn í leikhúsið með miklu meira öryggi
og kraft. Einhver eldmóður,“ segir
Lára. „Leikhúsið er mjög krefjandi og
maður getur ekkert endalaust gefið af
sér án þess að hlaða batteríin. Svo held
ég að það sé mjög mikilvægt að horfa út
fyrir veggi leikhússins. Þó svo að mað-
ur öðlist gríðarlega víðsýni í leiklist-
inni, en ef maður er alltaf bara að búa
til leikhús og fer ekki út í samfélagið.
Hver er þá efniviðurinn?,“ segir Lára.
Áttu auðvelt með að taka gagnrýni?
„Já,“ segir Lára eftir smá hik.
„Þetta er góð spurning. Ég held að
ég eigi ekkert rosalega erfitt með það,
en ég er samt mjög sjálfsgagnrýnin,“
segir hún. „Það þvælist rosalega fyrir
mér. Ég get haldið aftur af mér vegna
hennar. Ég er samt rosalega þakklát
þegar ég vinn með leikstjórum sem eru
gagnrýnir, og ég finn traust í því,“ segir
hún. „Ef einhver leikstjóri getur sagt
að eitthvað sé lélegt sem ég geri þá get
ég treyst því að hann sé að meina það
þegar hann segir að eitthvað sé gott,
sem ég geri. Mér líður vel í umhverfi
þar sem gagnrýni er sjálfsögð og leyfi-
leg, og eðlilegur hluti af samræðum.
Ef ég hef fengið slæma gagnrýni í fjöl-
miðlum þá er ég búin að gleyma því,
segir hún. „Ég hef oft velt því fyrir mér
hvort maður eigi endilega alltaf að vera
að lesa gagnrýni. Hvort það sé ekki
gagnlegra að þiggja gagnrýni annars-
staðar en í fjölmiðlum,“ segir Lára. „En
svo enda ég alltaf á að lesa hana alltaf,
stenst ekki freistinguna.“
Hefði þurft 4 ár
Sýning Þjóðleikhússins á ævintýrinu
um Hróa hött er lifandi sýning. Gleði
og sorg, húmor og hryllingur og allt
þar á milli. Hlutverk Láru er mjög
Fékk nóg af leikhúsinu og fór í sálfræði
Um síðustu helgi frumsýndi Þjóðleikhúsið uppfærslu Vesturports á
sögunni um Hróa hött. Viðtökurnar hafa ekki látið á sér standa og
allt lítur út fyrir að sýningin verði farsæl á fjölum leikhússins í vetur.
Í hlutverki Maríönnu er leikkonan Lára Jóhanna Jónsdóttir. Hún er
komin aftur á svið eftir að hafa tekið sér frí frá leikhúsi. Hún tekur
eitt verkefni í einu og heldur öllu opnu. Lára er að læra sálfræði og
segir leikkonustarfið ekkert endilega vera það eina sem hún muni
starfa við. Lára er nútímakona með mörg járn í eldinum
fyrirferðarmikið í sýningunni og er hún á
sviðinu nánast allan tímann. „Ég hefði al-
veg þegið fjögur ár til þess að koma mér í
form fyrir þetta,“ segir Lára. „Mér finnst
þetta hlutverk mjög krefjandi. Ég er að leika
stelpu sem leikur líka strák og ég þarf að
hlaupa á milli karaktera. Ég þarf að breyta
röddinni til skiptis og læra skylmingar og
margt að kljást við,“ segir hún. „Þetta var
ótrúlega skemmtilegt ferli og það kom líka
tímabil sem ég hélt að ég mundi ekki meika
þetta, en svo gekk þetta allt vel. Það er alltaf
áskorun að leika í uppfærslum Vesturports.
Það er mikil hreyfing og slíkt. Þetta er líka
svo flott saga. Stór ástarsaga. Mikil réttlæt-
iskennd og reiði og hrottaskapur og allur
efniviður til þess að gera sýningu sem er
stór á öllum sviðum,“ segir Lára.
Launamál skila sér ekki á sviðið
Lára segir ekki mikinn tíma gefast fyrir
utan vinnuna og skólann. Hún er 31 árs og
á þriggja ára dóttur. Það gefst ekki mikill
tími til neins annars en að sinna vinnu, skóla
og dóttur, en hún vissi það þegar hún sagði
já við leikhúsvinnunni. „Það er enginn tími,“
segir Lára. „Að vera í námi samhliða leik-
húsinu er tilraun. Ef það gengur ekki upp
að sinna skólanum þá bara gengur það ekki
upp,“ segir hún. „Ég veit að ég mun hafa
tíma til þess að sinna dóttur minni og ég
er búin að taka að mér þessi verkefni í leik-
húsinu og auðvitað er það nóg. Ég vil samt
ekki missa skriðþungann sem ég hef náð í
náminu. Ég vil ekki missa tengingunni við
það, þó svo að ég seinki því kannski aðeins.
Ég sé fyrir mér að ég muni alltaf vera að
meta hvað mig langar að gera,“ segir Lára.
„Mér líður best þannig. Að taka alltaf þau
skref sem eru gáfulegust hverju sinni. Ég
nýt þess að gera það sem kallar á mig, og
hlusta bara á það. Það hefur gengið hingað
til.“
Hvernig er stemningin í Þjóðleikhúsinu
þessa dagana?
„Hún er góð,“ segir Lára.
„Auðvitað finnst manni skrýtið að eitt at-
vinnuleikhús sé á lægri launum, eingöngu
vegna þess að það er rekið af ríkinu,“ segir
hún.
„Það er engin staða fyrir Þjóðleikhúsið að
vera í, að geta ekki boðið leikurunum sínum
upp á samkeppnishæf laun. Maður mætir á
alla fundi og tekur þátt í kjarabaráttu en svo
mætir maður í vinnuna og lætur þetta ekki
hafa áhrif á vinnuna. Það hjálpar engum að
láta þetta eyðileggja fyrir sér ánægjuna af
vinnunni, en þetta er skammarlegt. Ég hef
samt enga trú á öðru en að þetta verði bara
leiðrétt,“ segir hún. „Annað væri skrýtið.
Ef fólk nær ekki endum saman á þessum
launum þá er ekkert skrýtið að fólk fari
bara að gera eitthvað annað. Það neyðist
til þess, en það væri rosalega dapurt miðað
við gróskuna sem er í húsinu en ég vona að
þetta skemmi ekki allt það góða starf sem
á sér stað hér. Það smitar allavega ekki út
frá sér á sviðinu,“ segir Lára Jóhanna Jóns-
dóttir leikkona.
Hannes Friðbjarnarson
hannes@frettatiminn.is
„Það er samt þannig að þegar leikarar fá góða
gagnrýni þá lesa þeir hana, en ef hún er slæm þá
kannast enginn við þá gagnrýni.“ Ljósmynd/Hari
28 viðtal Helgin 18.-20. september 2015