Húnavaka - 01.05.1992, Side 61

HUNAVAKA
59
tjörninni en slíkri sögu er vart hægt aö trúa. Miklu trúlegra er að
nafnið sé tilkomið af heiti á hrút eða sauð sem Kópur hefir heitið
og annað hvort gengið þar af eða borið þar beinin.
Nokkru ofar í Auðólfsstaðaskarði er hólmi í ánni sem fengið hef-
ur nafnið Líkhólmi. Hermt er að þar hafi rekið upp lík ungrar
stúlku er drukknaði í ánni endur fyrir löngu. Hún átti heima í
Gautsdal og var að fara upp í Mjóadal. Talið er að hún hafi ætlað
að komast á ísspöng yfir ána, spöngin brotnað, áin í vexti og
straumurinn hrifið hana með fyrrnefndum afleiðingum.
Þegar skarðinu sleppir verður fyrir kringlóttur hóll, sem nefndur
er í daglegu tali Gauthóll, en heitir með réttu Gautshóll. Hann hét
þó upphaflega Gautshaugur. Þar var heygður landnámsmaðurinn
Gautur sem nam land í Gautsdal og skírði bæ sinn eftir sjálfum sér
sem algengt var til forna.
Þegar staldrað er við Gautshaug opnast Laxárdalurinn að hluta
til. Efst í fjallinu að sunnanverðu eru feiknastórar skálar, kallaðar
Gautaskálar. Heljarmikið framhlaup hefur runnið úr þessum skál-
um og fyllt skarðið efst að hluta til. Þá hefir myndast stöðuvatn þar
sem nú er túnið í Gautsdal en áin síðan smárifið sig í gegn ofan í
gamla farveginn. Þessar skálar hafa að öllum líkindum verið skírð-
ar eftir að Gautur var heygður með vopnum og öðrum gripum.
Grafið var í hauginn og fannst þar drykkjarker (ljónsmerki). Þessi
gripur var lengi varðveittur í Holtastaðakirkju en er nú geymdur á
Þjóðminjasafninu að sögn Kristjáns Eldjárns fyrrum þjóðminja-
varðar og forseta Islands.
Gautshaugur er í Auðólfsstaðalandi. I þá daga hefir Gautur átt
skarðið því að tæplega hefir hann verið heygður í annars manns
landi.
Eitt er það öðru fremur sem fyrir augu ber þegar skarðinu slepp-
ir, klettastrýta oddmynduð. Syðrahorn heitir sá tindur og efst á
honum er þúfa, sannkölluð fuglaþúfa.
Arið 1910 varð vart við dýrbít á bæjunum Mjóadal, Hvammi og
Mörk. Leitað var á öllum hugsanlegum stöðum að greninu. Þegar
komið var fram í síðustu viku júní datt einhverjum í hug að ganga
upp á Syðrahornið. Þar var greni dýrbítsins. Skarphéðinn Einars-
son bjó þá á Mörk. Hann var afburða grenjaskytta og veiðimaður
góður á mörgum öðrum sviðum. Skarphéðinn lá á þessu greni og
alvann það. Þessa sögu sagði mér Jón Björnsson á Sauðárkróki sem