Alþýðublaðið - 04.12.1919, Blaðsíða 1

Alþýðublaðið
tíefið lit af Alþýðuílokknum.
Fimtudaginn 4. desember
32. tölubl.
liíísiiaiiðsyn.
Gamalt — Nýtt.
Enginn skyldi
trúa óvin sínum,
hversu fagurtsem
hann mælir.
Andstæðingar jafnaðarstefnunn-
ar segja, að hún eigi ekkert er-
’ödi hingað til íslands, hér sé
^öginn ríkur og enginn fátækur.
^eir, sem svo mæla, ættu að líta
í kjallaraholurnar og herberg-
lakytrurnar, sem margar verka-
'htannafjölskyldur gista hér í höf-
hðstað íslands, og bera ibúðirnar
saman við íbúðir þeirra, sem
v*ð jafnaðarmenn köllum ríka.
^Ver, sem þetta gerir, og lítur
Mverandi þjóðfélagsskipulag réttu
mun sannfærast um, að
hiismunur ríkra og fátækra er
^ér í landi geysi mikili, ekki hvað
Sjzt, ef miðað er við þjóðarauðitm.
engum meðal greindum manni,
^etn með einlægni og af velvilja
^ íslenzku þjóðarinnar athugar
húverandi astand, getur dulist það,
að
jafnaðarstefnan á erindi hing-
til lands. Og því fyr, sem kenn
ln8ar hennar komast í framkvæmd,
^Vl auðveldara verður að losna
v’ð þær hörmungar, sem leitt hafa
af misskifting auðsins í öðrum
fðhdum. Það dylst engum, að bezt
®r að byrgja brunninn áður en
^arnið er dottið ofan í.
Það er deginum Ijósara, að hér
1 höfuðstaðnum, að minsta kosti,
S0ekir í sama horfið og allstaðar
hhnarsstaðar í heiminum. Ilór eru
myndast tvær höfuðstéttir,
efhamenn og snauðir menn. Hví
^tum vér íslendiogar að stranda
^ sama skerinu og aðrar þjóðir
afa strandað á? Hví ekki að hag-
h$t,a gér reynslu þeirra? Vér, sem
6rhm löngu á eftir tímanum, að
hiinsta kosti í öllum þjóðhags-
^hálum, erum ekki nauðbeygðir
að
aha.
reka' okkur á alla sömu agnú-
sem aðrar þjóðir hafa krækst
á. Vér eigum að stökkva yfir ár-
in, sem vér erum orðnir á eftir
og byrja ekki síðar en þar, sem
hinir beztu menn annara þjóða
eru komnir.
En vegna þess, að þeir menn,
sem lengst ættu að vera komnir,
hanga margir hverjir altof mjög
við eldgamlar kreddur, af ástæð-
um sem eru þeim óskiijanlegar,
sem í sannleika vilja alþjóð vel,
þá verður eina ráðið, að allir
verkamenn, hverju starfi sem þeir
gegna, sameinist. til þess, að vernda
hag sinn og ættingja sinna. Hver
sá, sem ekki er sjálfur atvinnu-
rekandi, er siðferðislega skyldur
til þess að styðja atvinnubræður
sína. Sá, eða sú, sem skerst úr
leik, smíðar beinlínis naglana í
líkkistu síná og sinna. Athugið
þetta hleyp-dómalaust og lokið
eyrunum fyiir lokkandi glamri
peningapokanna og sveina þeirra
og þið munuð sannfærast um það,
að ef þið ekki hjálpið ykkur sjálf,
þá gera andstæðingar ykkar, sem
þið kjósið til þess, að flytja mál
ykkar, það ekki.
Kvásir.
Merkileg sýn.
Vigahnöttur á austurlofti.
í gærdag um það bil kl. 3
e. h. gat að líta einkennilega sjón
á austurloftinu: vígahnött sem
með feiknahraða þaut yfir loftið
frá hægri til vinstri. Var hann að
sjá sem eldkúla með hala eins og
halastjarna. Var hnötturinn svo
bjartur og eins halinn, að þetta
sást greinilega þó íullijóst væri að
heita mætti.
Vígahnettir eru sama eðlis og
stjörnuhröp; það eru steinar sem
eru á sveimi í himingeimnum, en
ienda svo nærri jörðinni, að hún
hún dregur þá að sér. Verða þeir
glóandi er þeir koma inn í gufu-
hvolfið.
í gamla daga álitu menn víga-
hnetti fyrirboða vondra tíðinda,
en nú trúa ekki aðrir á slfkar
bábyljur, en þeir sem slanda á
líku menningarstigi og sá sem
þýddi greinina um 17. desember
sem var í Morgunblaðinu í fyrra-
dag.
Frjáls verzlun.
(Frh.).
Það liggur því í augum uppi,
að slík „frjáls verzlun“, sem kaup-
menn nú reka, er neytendunum
beinlínis í óhag. Þetta hafa bænd-
ur skilið, þess vegna stofnuðu þeir
kaupfélögin. Bændur hafa stór-
grætt á kaupfélögunum, en þó eigi
eins og skyldi, því stundum kaupa
kaupfélögin út um land hjá heild-
sölum hér í Rvík, eða verzlunin
með útlendu vöruna fer á annan
hátt í handaskolum.
En þeir hafa áreiðanlega stór-
grætt á því, að láta selja alt kjöt-
ið í einu lagi, þ. e. af Sambandi
ísl. samvinnufél.
En hve mikið halda menn þá,
að ísl. framleiðendur græddu á því,
að láta ríkið selja allar afurðir.
Eða neytendur græddu mikið á
því, að ríkið keypti allar útlendar
vörur í stórum „slumpum*.
Það yrði geysimikið. Auðvitað
er ekki víst, að allur gróðinn, sem
yrði af ríkisverzlun, rynni strax í
vasa framleiðenda og neytenda,
því ríkissjóður mundi altaf taka
nokkuð af gróðanum, en þess minni
skatt þyrftu þeir að gjalda, eða
þá það sem betra væri, þess meiru
fé gæti ríkið varið til að bæta
ástandið og auka menninguna í
landinu.
En nú eru margir þess fullviss-
ir, án þess þó að vita nokkuð um
það, að rikisveizlun sé óalandi og