Hagskýrslur um atvinnuveg - 01.02.1991, Side 28

aðfanga. íslensk þjóðhagsreikningagerð er ekki enn komin á það stig að þessi aðferð til
að staðvirða vergar þáttatekjur geti talist nægjanlega nákvæm.
Niðurstaða framangreindra fyrirvara verður því sú, að enn sé ekki unnt að reikna út
og birta í töfluformi framleiðni og framleiðniþróun fyrir einstakar atvinnugreinar með
þeirri nákvæmni sem telja verður nauðsynlega. Töfluna hér að framan verður því að
skoða með það í huga. Hins vegar tekur íslensk hagskýrslugerð stöðugum framförum
þannig að að því mun koma að slíkir útreikningar hafi marktækt gildi.
7.2 Útflutningur eftir atvinnugreinum.
í töflu 6.3 er birtur útflutningur á vörum eftir atvinnugreinum árið 1988. Tafla þessi
er unnin upp úr verslunarskýrslum og útflutningur eftir tollnúmerum flokkaður niður á
þriggja stafa atvinnugreinanúmer Hagstofu íslands. Tafla þessi var fyrst birt í
atvinnuvegaskýrslum Þjóðhagsstofnunar 1987, en er nú nokkuð breytt vegna nýrrar
tollskrár sem tók gildi í ársbyrjun 1988.
7.3 Veltutölur.
í töflu 6.4 eru birtar veltutölur samkvæmt söluskattsframtölum. Veltutölurnar ná frá
1982 til 1989 og lýsa veltubreytingum nokkurra iðnaðar- og viðgerðagreina, svo til allra
verslunargreina og nokkurra þjónustugreina. Veltutölur þessar eru unnar úr öllum
söluskattsframtölum á landinu. í töflunum er birt heildarvelta, það er samanlögð
söluskattskyld velta að meðtöldum söluskatti ogþeirri veltu sem er undanþegin. í sama
formi er einnig tiltæk hjá Þjóðhagsstofnun söluskattskyld velta sérstaklega, þótt hún sé
ekki birt hér. Skýrslugerð þessi var unnin mánaðarlega og var að jafnaði tiltæk þremur
mánuðum á eftir þeim, sem lýst er. Með upptöku virðisaukaskatts í stað söluskatts á
árinu 1990 fellur þessi úrvinnsla niður en væntanlega verða upplýsingar um veltu
samkvæmt virðisaukaskattsframtölum ekki síðri í framtíðinni.
Samanburður á veltutölum samkvæmt ofangreindum söluskattskýrslum annars
vegar og sölutekjum samkvæmt rekstraryfirlitum Þjóðhagsstofnunar hins vegar er
áhugaverður fyrir ýmissa hluta sakir. Þar er fyrst að nefna, að sölutekjur eru
heildartölur áætlaðar á grundvelli úrtaksathugana en veltutölur eru heildartölur allra
framteljenda til söluskatts. Hér ætti því að fást einhver vísbending um gæði úrtaksins.
Samanburður þessara tveggja heimilda bendir til mjög viðunandi samræmis milli
þeirra, að minnsta kosti þegar litið er á smásöluverslun sem heild. Hins vegar geta
komið fram nokkur frávik í einstökum atvinnugreinanúmerum, en slíkt á sér yfirleitt
eðlilegar skýringar. Má þar nefna:
í fyrsta lagi skila fyrirtæki sem ekki selja söluskattskyldar vörur hvorki söluskatt-
skýrslum né upplýsingum um heildarveltu. Fyrirtæki af þessu tagi má finna í flestum
atvinnugreinum í framleiðsluiðnaði. Sem dæmi má nefna atvinnugreinar nr. 201
slátrun- og kjötiðnað, nr. 202 mjólkuriðnað og nr. 232 prjónavöruframleiðslu.
í öðru lagi þá er ekki tryggt að fullt samræmi sé í atvinnugreinamerkingu fyrirtækja í
söluskattsskrá og launamiðaskrá, en launamiðaskráin m.a lögð til grundvallar við gerð
rekstraryfirlita Þjóðhagsstofnunar. Til skýringar má nefna, að sé smásöluverslunin
tekin sem heild, þá svara veltutölur samkvæmt söluskattskýrslum allvel til sölutekna í
rekstraryfirliti eins og áður greinir. Sé hins vegar gerður samanburður innan einstakra
greina verslunar kemur víða fram nokkur munur á þessum tveimur heimildum.
Athugun á einstökum fyrirtækjum staðfestir misræmi í merkingu þeirra í söluskattskrá
og launamiðaskrá.