Vísbending - 04.05.2015, Blaðsíða 2

2 V Í S B E N D I N G • 1 8 . T B L . 2 0 1 5
Fjölgun ferðamanna og fjárfesting
í hótelum
Mynd 1: Sprenging í fjölda ferða manna
frá árinu 2011
Ferðaþjónustan hefur vaxið gríðar­mikið á undanförnum árum. Frá árinu 2013 hefur hún skapað
meiri gjaldeyristekjur en nokkur önn­
ur atvinnugrein í landinu. Ekkert bendir
til annars en að svo verði áfram á næstu
árum og að þjóðhagslegt vægi ferða­
þjónustunnar eigi enn eftir að aukast.
Stöðug fjölgun ferðamanna leiðir til
aukinna umsvifa í fjölmörgum greinum,
bæði innan og utan beinnar ferðaþjón­
ustu. Af auknum umsvifum utan beinnar
ferðaþjónustu má nefna fjölgun veitinga­
húsa og ferðamannaverslana í miðborg
Reykjavíkur, auk þess sem stóran hluta
af aukinni bílasölu undanfarin ár má
rekja til mikillar fjölgunar bílaleigubíla.
Í þessari grein er skoðað hvaða áhrif þessi
mikli vöxtur hefur haft á hótelmarkaðinn
og sjónum beint að Reykjavík.

Sprenging!
Á mynd 1 sést fjölgun erlendra ferða-
manna frá árinu 2000, en á því ári voru
þeir um 293 þúsund. Þetta eru ferðamenn
í Leifsstöð og því vantar tölur um þá
sem koma með Norrænu og um farþega
skemmtiferðaskipa. Eins og sjá má á mynd
1 hefur fjölgunin verið mismikil frá ári til
árs, en ríflega 8% á ári að meðaltali yfir
þetta tímabil. Mesta athygli vekur mikil og
viðvarandi fjölgun frá og með árinu 2011,
um eða yfir 20% á ári sem vart er hægt að
kalla annað en sprengingu.
Erl endir ferðamenn voru í fyrsta sinn
fleiri en 500 þúsund á árinu 2011, en á
árinu 2014 voru þeir 970 þúsund talsins.
Margt bendir til þess að í ár verði þeir fleiri
en 1.200 þúsund. Þessi öra fjölgun kallar
á fjárfestingar, bæði hjá einkaaðilum og
því opinberra. Einkaaðilar fjárfesta í hót-
elum og gistiheimilum, hverskyns afþrey-
ingu, hópferðabílum, bílaleigubílum,
söluskálum, verslunum og veitingastöð-
um. Af hálfu opinberra aðila kallar fjölg-
unin einkum á fjárfestingu í innviðum á
sviði samgangna, í vegakerfi, bílastæðum,
göngustígum og margskonar þjónustu við
fjölsótta ferðamannastaði, auk fjárfestingar
á Keflavíkurflugvelli sem hleypur á millj-
arðatugum á næstu árum og áratugum.
Alþjóðleg þróun
Ferðaþjónusta er mjög vaxandi atvinnu-
grein í heiminum. Reikna má með því að
um 1.200 milljónir manna ferðist milli
landa á þessu ári og þeim hefur fjölgað
um 500 milljónir á 15 árum, úr tæplega
700 milljónum árið 2000. Búist er við að
árlegur vöxtur til ársins 2030 verði á bil-
inu 3 – 4%. Um einn af hverjum þúsund
ferðamönnum, sem ferðast milli landa á
þessu ári, leggur því leið sína til Íslands.
Ýmsir þættir valda því að ferða-
þjónustan hér á landi hefur vaxið mun
hraðar en á heimsvísu og margt bendir til
sú þróun haldi áfram á næstu árum. Ekk-
ert bendir til annars þótt auðvitað verði að
taka spám með fyrirvara. Spurningin er
fremur sú hversu ör fjölgunin verður en
hvort hún verður.

Tvær milljónir eftir sjö ár?
Á mynd 2 er sett fram ágiskun um fjölda
ferðamanna hér á landi á næstu árum
og þá gert ráð fyrir að fjölgunin verði
15% á næsta ári og frá og með árinu
2017 verði árleg fjölgun ferðamanna
8% en sem fyrr segir bendir allt til þess
að vöxturinn á Íslandi verði meiri en að
meðaltali í heiminum. Gangi þetta eftir
verða erlendir ferðamenn 1,5 milljón á
árinu 2017 og 2 milljónir árið 2021.
Mynd 3 sýnir fjölda herbergja í
hótelum í Reykjavík frá árinu 2000.
Um er að ræða heilsárshótel en ekki
gisti heimili, hostel eða sambærilega
gistingu. Eins og sjá má hefur hótel­
herbergjum í borginni fjölgað töluvert
á þessu tímabili, en þau voru um 1.500
talsins árið 2000, um 2.700 í árslok
2010 og í árslok 2015 verða þau um
4.000. Í árslok 2015 verður staðan sú að
um þriðjungur hótelherbergja í borginni
hefur verið tekinn í notkun á undan­
förnum fimm árum og helmingurinn á
undanförnum tíu árum. Mörgum hefur
þótt nóg um þær framkvæmdir við ný
og eldri hótel sem ráðist hefur verið í
á liðnum árum, en fjölgun hótela hefur
hins vegar engan veginn náð að fylgja
eftir þeirri fjölgun erlendra ferðamanna
sem við höfum orðið vitni að. Fjölgun­
in hefur skapað mjög óvenjulegar að­
stæður á hótelmarkaði í Reykjavík og
að hluta til á íbúðamarkaði í nálægð
Kvosarinnar.
Frá árinu 2000 hefur meðalnýting
hótelherbergja í Reykjavík verið um
64%, sem er sambærileg nýting við það
sem gengur og gerist í mörgum Evrópu­
löndum. Ársnýting hótelherbergja er
talin í jafnvægi á bilinu 65­70% og
óvenjulegt er að hún sé langt utan þess
bils í langan tíma. Eins og sjá má á mynd
4 hefur hlutfallsleg fjölgun ferðamanna
umfram fjölgun hótelherbergja orðið til
að bæta nýtinguna, en hún fór úr 64%
árið 2011 í 74% árið 2012 og 77% árið
2013. Nýtingin var síðan 84% á árinu
2014, sem er gríðarlega hátt hlutfall og
langt umfram það sem eðlilegt má telja.
Þess má því vænta að afkoma í hótel­
Davíð Björnsson
Forstöðumaður á fyrirtækja­
sviði Landsbankans hf.
Mannvirkjafjármögnun og
ferðaþjónusta
Heimild:Keflavíkurflugvöllur