Feykir - 22.05.1981, Blaðsíða 1

FEYKIR H/F auglýsir
eftir umboðs-
mönnum á:
Sigluflrði, Biönduósi,
Hvammstanga og Skagaströnd.
Upp. ísíma (95)-5418.
2. TÖLUBL. 1. ÁRGANGUR
FÖSTUDAGUR 22. MAÍ 1981
Auglýsingasími
Feykis er
(95)-5418
HLUTAFÉLAG STOFNAÐ L Ragnar Arnalds, f jármálaráðherra:
Mikið vatn ^
hefur runnið hér til sjávar
síðan umræður
um Blönduvirkjun hófust
Hlutafélagið Feykir h/f var stofnað
2. maí s.l. á Sauðárkróki. Ákveðið
var að gefa út hálfsmánaðarlega
fréttablað og auglýsa eftir ritstjóra.
Rúmlega þrjátu hluthafar hafa
skráð sig en hluthafaskrá liggur
frammi á bæjarskrifstofu Sauðár-
króks og er öllum opinn, þeir sem
óska að gerast áskrifendur eða
hluthafar snúi sér til Hilmis
Jóhannessonar.
Á stofnfundinum voru lög
félagsins samþykkt og kosin 3ja
manna bráðabirgðastjórn til að
undirbúa aðalfund standa að
hlutafjársöfnun og auglýsa eftir
ritstjóra. 1 stjórn eru Hilmir
Jóhannesson, Hjálmar Jónsson og
Jón Hjartarson.
Aðalfundur verður haldin 30.
maí n.k. og verður þar kosin rit-
nefnd og væntanlega ráðin ritstjóri.
Aðalfundurinn verður í Safna-
húsinu kl. 17.
Lög félagsins eru:
Undirritaðir aðilar, sem hafa kom-
ið sér saman um að stofna hluta-
félag um útgáfu á fréttablaði, gera
með sér eftirfarandi stofnsamning:
1. gr.
Hlutafélagið heitir Feykir h/f.
Heimili og varnarþing þess er á
Sauðárkróki.
2. gr.
Tilgangur félagsins er að gefa út
óháð frétta- og lándsmálablað.
3. gr.
Hlutafé félagsins skal vera
100.000,00 kr. Upphæð hvers hlut-
ar skal vera 200,00 kr. og eitt at-
kvæði fylgir hverjum án nokkurra
sérréttinda. Enginn einn hluthafa
getur þó farið með meir en 10% at-
kvæða. Hlutabréf skulu hljóða á
nafn. Stjóm félagsins ákveður hve-
nær hlutafé skuli innborgað og til-
kynna ákvörðun sína bréflega.
Innlausnarskylda hvílir ekki á
hlutabréfum í félaginu. Veðsetn-
ing, sala eða annað farmsal á hlut-
um má einungis fara fram með
samþykkti félagsins nema við arf-
töku.
4. gr.
Aðalfundur hluthafa er haldinn
árlega í fyrstu viku maímánaðar og
skal til hans boðað skriflega með
dagskrá með minnst 7 daga fyrir-
vara. Sömu ákvæði skulu gilda um
hluthafafundi. Á aðalfundi fara
fram venjuleg aðalfundarstörf, svo
sem kosning stjórnar, varastjórnar,
endurskoðenda og samþykktir
reikningar félagsins. Reiknisár
félagsins er almanaksárið.
5. gr.
Stjórn félagsins skal skipuð 5
mönnum og 5 til vara og skulu þeir
kosnir á aðalfundi félagsins til eins
árs í senn. Stjórnin skiptir með sér
verkum og ræður starfsmenn og
veitir prócúruumboð fyrir félagið.
Endurskoðendur skulu vera 2,
kosnir á aðalfundi til eins árs í senn.
6. gr.
Um félagsslit gilda ákvæði 17. kafla
laga no. 32 frá 1978. Að öðru leyti
gilda sömu lög um félagið eftir því
sem við á.
Sauðárkróki 2. maí 1981.
Frá ármótum Blöndu og Svartár. Ljósm: Unnar Agnarsson.
BLANDA EÐA
FLJÓTSDALUR?
Nú er útlit fyrir aó endanlegar
ákvarðanir um næstu stórvirkjun
verði teknar í síðasta lagi að hálfu
ári liðnu eða á næstkomandi hausti.
Ljóst er orðið að kostirnir eru fyrst
og fremst tveir: Blanda eða Jökulsá
í Fljótsdal. Aðrir kostir verða ekki á
dagskrá að sinni.
Óþarft er að benda Norðlend-
ingum á, hve mikilvægt er fyrir at-
vinnuþróun þessa landshluta, að
Blanda verði fyrir valinu. Hins
vegar vantar mikið á, að fólk um
land allt geri sér grein fyrir því, að
virkjun Blöndu hefur í för með sér
talsvert lægra orkuverð til al-
mennra notenda í landinu en
virkjun í Fljótsdal og stuðlar því að
betri lífskjörum heimilanna.
Ástæðan er sú, að orkan frá
Blönduvirkjun verður 20-25%
ódýrari en orka Fljótsdalsvirkjunar
ef Blanda er virkjuð með stíflu við
Reftjarnarbungu. Þar sem orku-
verð er býsna hár kostnaðarliður í
útgjöldum heimilanna er því virkj-
un Blöndu mikið hagsmunamál
sem varðar hverja fjölskyldu í
landinu.
Nú er að vísu enn óljóst, hvaða
tilhögun virkjunar við Blöndu
verður valin. Stífla við Sandár-
höfða hækkar orkuverðið frá
irkjun vegna þess að þá þurfi
minna uppistöðulón í Blöndu og
minna land glatist undir vatn. Þessi
málflutningur er alls ekki út í blá-
inn. Það- er rétt að þegar lón
Fljótsdalsvirkjunar er komið til
sögu er óhætt að miða rekstur
Blönduvirkjunar við minna lón
fyrst i stað. En afleiðingar þessarar
stefnu eru augljósar:
/ fyrsta lagi myndi byggingu
Blönduvirkjunar seinka um all-
mörg ár, jafnvel um 10-15 ár, ef
lítið verður af byggingu stóriðju
næstu árin, sem enginn veit neitt
um eins og sakir standa.
Varla finnst þeim mörgu sem
andvígir eru nýjum stóriðjufram-
kvæmdum erlendra auðfélaga í
landinu, fýsilegt að ýta á eftir því
með afstöðu sinni, að farið verði
fyrst af öllu í stóru virkjunina á
Austfjörðum, sem krefst mikils
orkufreks iðnaðar ef vel á að vera.
Orkufrek stóriðja í eigu og i þágu
Islendinga sjálfra, t.d. eldsneytis-
framleiðsla, krefst margra ára und-
irbúnings áður en ákvörðun yrði
tekin, og því er nokkuð gefið, að
stóriðja sem ákvörðun yrði tekin
urn nú í tengslum við ákvörðun um
Fljótsdalsvirkjun yrði að meira eða
minna leyti á vegum erlendra
auðfélaga.
/ öðru lagi eru engar líkur á því,
að virkjunaraðili myndi semja um
lítið uppistöðulón við Blöndu
nema til skamms tíma. Fyrst eftir
að Fljótsdalsvirkjun hefur verið
byggð er ekki þörf á stóru lóni við
Blöndu. En það verða bersýnilega
stundargrið.
/ þriðja lagi er eftirtektarvert, að
flutningur lónsins frá fyrirhuguðu
stíflustæði við Reftjarnarbungu
upp að Sandárhöfða er mjög önd-
verður hagsmunum upprekstrar-
félaga austan Blöndu. Stærri gerð
uppistöðulóns (420 Gl.) setur
miklu meira land undir vatn austan
Blöndu, ef farið er að kröfum
Svínavatnshrepps og stíflan flutt
upp að Sandárhöfða. Minni gerð
stíflu setur álíka mikið land undir
vatn austan Blöndu, ef stíflað er
samkvæmt óskum Svínavatns-
hrepps eins og stærra lónið við
Reftjarnarbungu. Það er því engin
furða þótt staðan sé nú orðin sú, að
krafa Svínavatnshrepps um flutn-
ing fyrirhugaðrar stíflu upp að
Sandárhöfða eigi heldur lítinn
hljómgrunn í hinum hreppunum
fimm sem að samningum standa.
Er ekki ólíklegt, að íbúar I öðrum
sveitarfélögum á Norðurlandi
vestra og raunar á landinu öllu eigi
erfitt með að sætta sig við 9% dýr-
ara raforkuverð en ella myndi véra,
þegar ljóst liggur fyrir, að aðeins
lítill hluti þeirra bænda, sem hags-
muna eiga að gæta gerir kröfu um
þennan mikla viðbótarkostnað?
Ég hef lengi borið mikla virðingu
fyrir viðhorfum manna, sem mesta
áherslu leggja á það að vernda
náttúru landsins, gæði þess og feg-
urð.
(Framhald á bls. 3).
Blöndu um 9% og önnur stíflustæði
eru þaðan af dýrari. Hins vegar er
hugsanlegt, þótt stíflað sé á hag-
kvæmasta stað, þ.e. við Reftjanar-
bungu, að hlífa ákveðnum svæðum
og hækkar þá virkjunarkostnaður
um 3-4%.
Ragnar Arnalds.
Enda þótt Blönduvirkjun sé svo
miklu hagkvæmari en aðrar
virkjanir í landinu, verður þó að
viðurkenna að langt í frá er öruggt
að hún verði fyrir valinu sem næsta
stórvirkjun. Hætta er á þvt, eins og
kunnugt er, að deilur við þá sem
land eiga að virkjunar- og stíflu-
stæðinu geti orðið til þess að ekki
verði af þessari virkjun fyrst um
sinn.
Ef Blönduvirkjun verður önnur i
röðinni, hversu mikil verður þá
seinkun framkvœmda?
Um það má deila og enginn get-
ur svarað spurningunni á þessari
stundu. Ef mjög mikil stóriðja á
Austurlandi fylgir í kjölfar Fljóts-
dalsvirkjunar (t.d. 100 MW) gæti
Blanda orðið fullvirkjuð 3-5 árum
eftir 1. áfanga Fljótsdalsvirkjunar.
En yrði orkufrekur iðnaður óveru-
legur í tengslum við Fljótsdals-
virkjun gæti frestun
Blönduvirkjunar hæglega þýtt að
ekki yrði virkjað í þessum lands-
hluta fyrr en eftir 1990, jafnvel ekki
fyrr en undir aldamót, ef Sultar-
tangavirkjun kæmi inn á milli.
Ég vil sérstaklega vara við þeim
fullyrðingum, að þess megi vænta,
ef byrjað er á Fljótsdalsvirkjun að
jafnhliða verði unnið að fram-
kvæmdum við Blöndu. Gefið er í
skyn að virkjunaraðili muni dunda
þeim mun lengur við framkvæmd-
ir, ef Blanda verði önnur í röðinni,
og slíkt vinnulag muni koma sér
betur fyrir heimamenn. Vissulega
hefur það mikla kosti fyrir heima-
aðila, ef unnt væri að dreifa vinn-
unni á 10-12 ár, en vegna gífurlega
aukins fjármagnskostnaðar með
þvílíku vinnulagi mun virkjunar-
aðili aldrei samþykkja það nema að
litlu leyti, og yrði þá helst um að
ræða nokkra jarðvegsvinnu og
vegagerð.
Einnig hefur því verið haldið
fram undanfarnar vikur af ýmsum,
að heppilegra sé að Fljótsdals-
virkjun verði á undan Blönduv-