Feykir - 28.10.1987, Qupperneq 4

4 FEYKIR 35/1987
Kaupfélag Skagfirðinga er og hefur verið
stærsti verslunar- og þjónustuaðili í Skagaflrði
og allt frá stofnun þess þann 23. apríl 1889, hefur
félagið verið ráðandi afl í viðgangi og framþróun
atvinnulífs héraðsins. Það var því ekki úr vegi að
hitta núverandi kaupfélagsstjóra Ólaf Friðriks-
son að máli og ræða við hann um félagið, hann
sjálfan og framtíðina.
Það var svo núna á
haustdögum að ég gerði mér
ferð upp á skrifstofu Ólafs
með segulbandstækið mittog
myndavélina. Ólafur var á
skrifstofu sinni er ég bankaði
upp á. Skrifstofa Ólafs ber
vott um fágaðan smekk hans,
allt var hreint og snyrtilegt.
Meira að segja sáust varla!
blöð o^ pappírar á skrifborði i
hans. Ég býð góðan daginn,
tylli mér niður og spyr Ólaf
fyrst um ættir hans, uppeldi,
nárn og fyrri störf.
„Ég er Norður-Þingeyingur,
fæddur á Kópaskeri. Faðir
minn heitir Friðrik Jónsson
og er frá Sandfellshaga í
Axarfirði og móðir mín er
Anna Ólafsdóttir frá Fjöllum í
Kelduhverfi.
Ég ólst upp á Kópaskeri og
gekk þar í barnaskóla. Eftir
að honum lauk fór ég í
Lundarskóla í Öxarfirði og
þaðan lá leiðin í Reykholt í
nesinga á Þórshöfn. Á
Þórshöfn er ég í tvö ár og satt
að segja vissi ég lítið hvað ég
var að fara út í. Gárungarnir
voru að gera grín að því að ég
væri varla orðinn fjárráða og
rétt búinn að fá leyfi til að
halda um tékkheftið. Það
höfðu verið brekkur í rekstri
félagsins en þetta lagaðist
smásaman og þegar ég fór,
var reksturinn kominn í
jafnvægi. Á Þórshöfn kynntist
ég konu minni, Freyju
Tryggvadóttur og hófum við
búskap þar. Svo er það 1976
að ég ákvað að færa mig á
heimaslóðirnar og tek við
kaupfélagsstjórastarfi hjá Kaup-
félagi Norður-Þingeyinga. Á
Kópaskeri erum við í 6 ár”.
Þú flytur svo í Skagafjörðinn.
Hvemig tók hann á móti þér?
„Skagafjörður tók vel á
móti mér. Ég verð nú að
viðurkenna það að ég var
mjög ókunnugur hér, hafði
Að jafnaði er mikil ös í Skagfirðingabúð.
Borgarfirði þar sem ég tók
gagnfræðapróf. Þá tók ég
mér eitt ár frí frá námi og
stundaði m.a. sjósókn frá
Hornafirði, var þar á ágætis
báti, Gissuri hvíta SF-55. Sá
vetur var mér mjög lærdóms-
ríkur. Ég hef haldið því fram
að það væri hverjum manni
nauðsynlegt að kynnast sjó
og sjósókn, enda búum við í
þjóðfélagi þar sem 70% af
okkar útflutningstekjum eru
sjávarafurðir. Eftir þessa
vertíð fór ég í Samvinnuskólann
í Bifröst og lauk þaðan prófi
1974. Um sumarið var ég í
skóla í Englandi við ensku-
nám. Svo er það 15. október
1974 að ég tek við kaupfélags-
stjórastöðu Kaupfélags Lang-
ekki nema einu sinni eða
tvisvar komið til Sauðár-
króks. Ég man að ég kom á
landsmótið hér 1971 og
keppti þá m.a. í hlaupi við
Gest í bankanum, sem stakk
mig rækilega af. En ég sest
svo í stól kaupfélagsstjóra 1.
júní 1982. Hér var allt stærra
í sniðum en hjá þeim félögum
sem ég hafði verið hjá áður.
Vandamálin voru samt þau
sömu en hér var allt meira
umleikis. Skagfirðingar tóku
mér vel, fólkið er hér upp til
hópa mjög elskulegt og gott.
Skagfirðir.gar eru ekki svo
ólíkir Þingeyingum. Ég held
að það sé að Skagfirðingar
eru miklir samkvæmis- og
gleðimenn”.
„Ég var varla orð
fíárráða”
Ólafur Friðriksson kaupfélagsstjóri.
En snúum okkur þá að
Kaupfélagi Skagfirðinga.
Hvemig er staða þess í dag?
„Reksturinn á síðasta ári
gekk mjög vel eins og áður
hefur komið fram. Að vísu er
staðan á þessu ári ekki nógu
góð. Ástæðan fyrir því er
síhækkandi vextir. Auk þess
verður því ekki neitað að
launaskrið hefur verið mjög
mikið. Það er ekki bara á
Reykjavíkursvæðinu heldur
nær það einnig hingað. Það
eru fyrst og fremst þessir
tveir þættir sem valda
áhyggjum. Að öðru leyti
gengur reksturinn þokkalega.
Framkvæmdir hafa ekki
verið mjög miklar á árinu,
það er jú þetta sígilda
viðhald. Við vorum við
endurbætur á Kjörbúðinni
og nú þessa dagana er verið
að ljúka breytingum og
endurbótum á verslun okkar
á Hofsósi. Stærsta fjárfestingin
á árinu var náttúrulega
kaupin á Vallhólma hf. en
þau fóru ekki formlega fram
fyrr en í byrjun ársins. Sá
rekstur gekk mjög vel í
sumar. Við keyptum líka
saumastofuna Ylrúnu en eins
og flestum er kunnugt
sérhæfir hún sig í framleiðslu
á sængum og svefnpokum.
Nú, við erum frekar að færa
út kvíarnar þar og það sem af
er ári hefur rekstur Ylrúnar
gengið vel. Plastverksmiðjan
var lögð niður og húsið selt
Búnaðarbankanum en vélarnar
seldar Friðriki Jónssyni sf.
Þeir hafa komið vélunum
fyrir aftur og er hafin
framleiðsla á plastr á ný.
Ástæðan fyrir því að við
lögðum Plastverksmiðjuna
niður var sú að hún stóð ekki
undir sér og það gengur ekki
að reka einingar sem tap er á
og maður sér ekki fram á að
geta snúið því við. Svo vorum
við núna á haustdögum að
laga til hérna við Ártorgið,
malbikuðum plan hér fyrir
norðan húsið”.
Hvað er Kaupfélagið stórt í
dag?
„Það fer eftir því hvaða
mælieiningu við leggjum á
það. Ef við miðum við veltu,
þá er kaupfélagið hérna 3ja
stærsta kaupfélagið á landinu.
Það er einungis KEA og
Kaupfélag Borgfirðinga sem
eru stærri. Kaupfélag Skag-
firðinga hefur verið í 25.-28.
sæti yfir stærstu fyrirtæki í
landinu.
Starfsmannafjöldi er alltaf
nokkuð breytilegur eftir
árstíma en ætli það geti ekki
látið nærri að það séu um 300
starfsmenn núna hjá okkur.
Þá er ég ekki með dóttur-
fyrirtæki inni í því eins og
Éiskiðjuna.
Nú, Kaupfélagið á í fleiri
fyrirtækjum, t.d. eigum við
um 50% í Steypustöð
Skagaljarðar ásamt fyrirtækjum
og einstaklingum. Við erum
svo einnig stórir hluthafar í
öðrum fyrirtækjum í bænum
eins og Utgerðarfélaginu og
Steinullarverksmiðjunni”.
Því hefur stundum verið
fleygt að þú sért harður
kaupfélagsstjóri, er það rétt?
„Ég held að það sé betra að
aðrir dæmi þar um, en harður
og ekki harður. Ég legg
ákaflega mikið upp úr því að
menn standi í skilum og
standi við þær skuldbindingar
sem þeir hafa gert. En ég er
líka alltaf tilbúinn til að
greiða götu fólks sem á í
erfiðleikum”.
Nú ert þú í nánum tengslum
við bændur, hvernig er staða
þeirra í dag?
„Staða bænda er ekki góð,
en þó er staða kúabænda öllu
betri en sauðfjárbænda. Það
kemur einkum til að verðmæta-
myndunin er miklu hægari
hjá sauðfjárbændum og þar
af leiðandi skila tekjurnar sér
miklu hægar. Auk þess er
fullvirðisrétturinn mjög tak-
markaður. Það kemur vissulega
illa við marga framleiðendur.
Nýju búgreinarnar og þá
sérstaklega loðdýraræktin eru
erfiðar. Mér er nær að halda að
staða margra loðdýrabænda
sé mjög þröng en vonandi
stendur það til bóta”.
Nú stýrir þú stóru búi eins
og fram hefur komið. Hver
eru næstu viðfangsefni Kaup-
félags Skagfirðinga?
„Þau eru ótal mörg. Hvað
varðar framkvæmdir þá
liggur það fyrirað Kjötvinnslan
verður flutt út í Sláturhús.
Það má búast við að það verði
á næsta ári. Svo er það
Bifreiða- og vélaverkstæðið,
það hefur lengi legið inni
beiðni hjá bæjaryfirvöldum
um að byggja við og
endurbæta verkstæðin, en
ekki fengist ákveðin svör,
hvað verður skal ég ekki
segja um. Hinn kosturinn er
að byggja nýtt. Það skal þó
viðurkennast að rekstur
Bifreiða- og vélaverkstasðisins
hefur ekki gengið upp á það
besta. Kemur þar margt til
og skal ég nefna í því
sambandi að svo virðist sem
annað hvert fyrirtæki hér í
bæ sé komið með eigið
verkstæði innan sinna vébanda.
Þessi þróun minnkar líkurnar
á að hægt sé að koma upp
stórri og öflugri vélsmiðju í
bænum. Ef til vill spila
söluskattsmálin hér mest inn
í. Því fagna ég yfirlýsingu
núverandi fjármálaráðherra,
en hann hefur sagst ætla að
taka söluskattskilin föstum
tökum.
Að vissu leyti erum við á
nokkru undanhaldi hvað
varðar landbúnaðinn. Við
þurfum að draga saman
kostnað og auka hagræðingu
hvort sem það er í slátrun eða
annarri úrvinnslu landbúnaðar-