Feykir - 25.04.2001, Blaðsíða 2

2 FEYKIR 15/2001
Margir athyglis-
verðir spádómar
á Norðurland 2011
Þau líða fljótt árin. Vilhjálmi
Egilssyni alþingismanni finnst
ekki langt síðan hann byrjaði á
þingi, þó eru liðin 10 ár. Það hef-
ur margt gerst á þessum tíu
árum, þótt Vilhjálmur vilji að
sjálfsögöu ekki þakka sér allar
þær breytingar, þótt ýmsum póli-
tíkusum sé það nokkuð eðlislegt
að vilja eiga þátt í flestu. Líklega
á okkur eftir að finnast næstu 10
ár ekki síður fljót að líða. Ýmsir
vilja meina að á þeim tíma verði
breytingarnar enn meiri en á síð-
ustu 10 áruni. Það var því ekki
að ófyrirsynju sem Vilhjálmi
kom í hug að halda upp á þetta
10 ára þingafmæli sitt með því
að boða til spástefnu. Þar settu
nokkrir valinkunnir menn og
konur sig í spámannsstellingar
og reyndu að gera sér grein íyrir
þeim breytingum sem yrðu á
næstu tíu árum á Norðurlandi.
Og það var býsna gaman að
fýlgjast með þessum bollalegg-
ingum um næstu tíu árin. Ýmsir
virtust hafa trú á því að byggða-
þróunin myndi snúast við á þess-
um tíma, þar á meðal bæjarstjór-
inn á Siglufirði. Það sem kæmi
til með að valda aukinni hagsæld
á landsbyggðinni var að mati
spámannanna, bættar samgöng-
ur, aukið framboð menntunar á
svæðinu og sókn í atvinnumál-
um, þar vom ferðamálin ofarlega
á blaði, hugbúnaðargerð, efling
landbúnaðar og fullvinnslu í
sjávarútvegi og matvælaiðnaður
svo eitthvað sé nefnt.
Stökkbreytingar eða hvað?
Reyndar var að heyra að
framsögufólk væri kannski með
heldur tneira undir en næstu tíu
ár, eins mikið og var í „pípun-
um” að þeirra mati, en þó voru
sumir að tala um að breytingam-
ar yrðujafnvel einnþá meiri.
Adolf H. Berndsen fram-
kvæmdastjóri á Skagastönd reið
á vaðið. Vék hann að þeim breyt-
ingum sem orðið hafa á Norður-
landi síðustu 10 árin og þeim
möguleikum sem íbúar á Norð-
urlandi vestra hafa til sóknar í at-
vinnulífinu. Einnig minntist Ad-
olf á nauðsyn þess að efla
menntun og námsframboð. Og
eins og við var að búast ræddi
Adolf um sjávarútvegsmálin,
enda stjórnarformaður Skag-
strendings. Hann er mjög
andsnúinn hugmyndum um
veiðileyfagjald og er ekki í vafa
um hvernig bregðast eigi við ef
um frekari hræringar verði í sjáv-
arútveginum.
„Komi til frekari samþjöpp-
unar í sjávarútvegi tel ég mjög
brýnt að íyrirtæki hér á svæðinu
horfi saman til samstarfs og
sameininga. Sama á við um aðr-
ar atvinnugreinar á svæðinu,
aukið samstarf mun án nokkurs
efa styrkja byggðir okkar”, sagði
Adolf.
Anna Kristín Gunnarsdótt-
ir varaþingmaður Samfylkingar
fór á mikið flug, en tók það
reyndar fram að hugleiðingar
sínar væru á bjartsýnum nótum
fremur en að vera endilega raun-
hæfar. Anna fjallaöi um eflingu
Akureyrar og tengingu við Eyja-
fjarðarsvæðið með jarðgöngum
undir Heljardalsheiði. I Vestur-
Húnavatnssýslu tæki landbúnað-
urinn sveiflu upp á við. Ibúamir
framleiddu lúxusvöru og nytu
nálægðar við Reykjavíkursvæð-
ið sem og í matvælavinnslunni.
Ferðaþjónusta mundi aukast
einkum í tengslum við hesta-
mennsku. Austur-Húnavatns-
sýslur mundu sameinast í eitt
sveitarfélag og meira að segja
Svínavatnshreppur slippi ekki
þrátt fyrir ríkidæmi sitt. Iðjuveri
yrði komið á fót fyrir utan
Skagaströnd í kjölfar virkjunar
við Villinganes.
I Skagafirði yrði fjölbreytt at-
vinnustarfsemi, öflug matvæla-
vinnsla, blómlegur landbúnaður
og opinber þjónusta með því
besta. FNV væri orðinn sérhæfð-
ur skóli í upplýsingatækni og
nám í hestamennsku hefði öðlast
sess.Islenskt/ítalskt/finnskt fyrir-
tæki framleiddi úr fiskroði vöru
í hátískuiðnaði. Handverk og
listir blómstruðu í héraðinu og
tónlist og annað menningarlíf
hefði aðdráttarafl.
Sigríður Ingvarsdóttir vara-
þingmaður Sjálfstæðisflokksins
fjallaði m.a. um þá mikla mögu-
leika sem internetið og fjar-
vinnsla gefur, möguleikana í
ferðaþjónustunni og þau sóknar-
færi sem atvinnulífið hefði í
opnu hagkerfi, ef óttinn við er-
lenda fjárfesta yrði úr sögunni.
Svarti markaöurinn syðra
Jón E. Friðriksson fram-
kvæmdastjóri Fiskiðjunnar ein-
skoraði mál sitt mikið við sjávar-
útveginn. Hann kvaðst vera
bjartsýnn á framtíð Norðurlands
svo fremi sem ekki mundi skorta
á pólitískt hugrekki þeirra sem
réðu ferðinni og samtakamátt
íbúa Norðurlands. Jón vék að
hagkvæmni blandaðra fyrirtækja
í sjávarútvegi og möguleika
þeirra að þróa vöru og þjónustu í
nánum tengslum við viðskipta-
vini sína erlendis. Jón sagði að
svo virtist sem aukinn ásókn
væri í að fá vöruna sem ferskasta
og beinast úr sjónum, fúllbúna í
neytendapakkningar.
Jón sagði að sérstaða okkar í
vinnslu og veiðum gæti skilað
fyrirtækjum hér vel á veg, en það
sem truflaði og ógnaði útvegn-
um væru hugmyndir um lands-
byggðaskatt sem auðlindagjald
yrði og breytingar á fiskveiði-
stjómunarkerfinu. Hvoiutveggja
ætti ríkan þátt í því að fæla fjár-
festa frá sjávarútveginum í dag.
Þá vék Jón að aðstöðujöfnun
atvinnulífs á landsbyggðinni og
höfuðborgarsvæðinu. Sýnt væri
að tekjur atvinnustarfsemi á
landsbyggðinni skiluðu sér vel í
lyjóðarbúið, en hinsvegar ætti sér
stað mikil svört atvinnustarfsemi
á höfúðborgarsvæðinu. Einnig
væru vaxandi álögur á lands-
byggðina í formi þungaskatts.
Vel mætti hugsa sér að flytja
starfsemi Fiskistofu út á land og
ef þeir 100 manns sem þar innu
vildu ekki flytja með stofnunni
mætti vel hugsa sér að setja þá í
skattaefúrlit á höfúðborgarsvæð-
inu.
Menntunin mikilvægust
Herdís Sæmundardóttir
formaður byggðaráðs Skaga-
fjarðar fór yfir stöðuna eins og
hún er í dag og þær breytingar
sem orðið hafa í samfélaginu að
undanfornu með bættum sam-
göngum og tækniframforum.
Fjarlægðir hefðu verið að
minnka og sveitarfélögin væru
búin að leggja mikinn kostnað í
að bæta þjónustuna til að halda í
fólkið svo allir flyttu nú ekki
suður. Herdís sagði að sá þáttur
sem yrði hvað mikilvægastur á
næstu 10 árum væri menntunin
og samfélagið yrði að geta svar-
að þeim kröfúm til menntunar
sem stöðugt væru gerðar og trú-
lega yrði varðandi þau ný störf
sem mynduðust á svæðinu á
næstu árum. Herdís kvaðst von-
ast til þess að háskólaumhverið
sem hefði verið að myndast á
Hólum ætti eftir að eflast á næstu
árum og Fjölbrautaskólinn
mundi áfram eflast og standast
samkeppnina við aðra fram-
haldsskóla. Herdís hefúr tiú á því
að landið verði orðið eitt kjör-
dæmi eftir 10 ár. Verkaskipting
milli ríkis og sveitarfélaga verði
þá enn skýrari en hún er í dag.
Kröfúr um samkeppni og arð-
semi muni halda áfram að
aukast, en vonandi verði þó
sainmannlegir þættir hafðir þar
að leiðarljósi.
Skattkerfi beitt til jöfnunar
Nafnarnir Guðmundur
Guðlaugsson bæjarstjóri á
Siglufirði og Guðmundur Guð-
mundsson framkvæmdastjóri
Trésmiðjunnar Borgar voru
meðal frummælenda sem bentu
á þá möguleika til byggðaþrónar
að lækka skatta á landsbyggðinni
til mótvægis við höfúðborgar-
svæðið, slíkt hefði t.d. verið gert
í Noregi með góðum árangri.
Bæjarstjórinn á Siglufirði var
bjartsýnn á ffekari umferð um
Tröllaskagahringinn með jarð-
göngunum um Héðinsjörð, sem
jafnframt mundi auðvelda sam-
starfs sveitarfélga við utanverðan
Eyjaförð.
Guðmundur Guðmunds-
son spáði fyrir um þróun byggð-
ar í einstökum byggðakjömum á
Norðurlandi vestra. Hann var
bjartýnn á Skagafjörð í heild
sinni, en önnur svæði yrðu í
svipaðri stöðu að tíu árum liðn-
um, nema að Blönduós og ná-
greimi gæti átt í erfiðleikum á
næstu árum. Guðmundur spáði
því að tilkoma Þverárfjallsvegar
mundi efla ferðamálin og at-
vinnumálin og greiða fyrir sam-
einingu Skagafjarðar og vestustu
hreppa A.-Hún., og í kjölfar
virkjunar við Villinganes mundi
rísa iðjuver við Kolkuós.
Fjósin úrelt og bændurnir
Guðný Hefga Björnsdóttir
bóndi og ráðunautur á Bessa-
stöðum í Húnaþingi vestra
reyndi að gera sér grein fyrir
þeim breytingum sem yrðu í
sveitum næstu tíu árin. Afram-
haldandi hagræðing yrði í land-
búnaðinum enda „mörg fjósin úr
sér gengin eins og bændumir”,
sagði Guðný. Guðný telur að
búin í hefðbundnu búgreinunum
eigi eftir að stækka, en aðrir
bændur fari í ýmsa aðra starf-
semi s.s. skógrækt. Það sem
reyndar hamlaði því að mjólkur-
búin stækkuðu væru svimandi
hátt verð á mjólkurkvóta sem af-
urðastöðvamir héldu upp og t.d.
virtist það versta sem gæti gerst
á vestursvæðinu það ef kvótinn
færi í Skagafjörð. Það sem háði
sauðfjárbúskapnum í dag væri
t.d. það að alltof margir sauðfjár-
bændur væru gamaldags í hugs-
un og væru tregir til að breyta
burðartíma, þannig að hægt væri
að bjóða upp á ferskt kjöt lengri
tíma ársins. Þeir hólfúðu ekki
niður heiðarlöndin svo þægilegra
væri að smala, fjárhunda ættu
þeir fæstir, þannig að smala
þyrfti saman ættingjunum áður
en hægt væri að reka saman bú-
fénaðinn. Guðný kveðst óttast
fækkun búa og það muni leiða til
þess að samfélagslegir þættir í
sveitum verði erfiðari.
Hjálmar Jónsson alþingis-
inaður sagðist hafa verið að leita
effir því að tala um það sem lítið
hefði verið rætt um og verið að
Kernur út á miðvikudögum. Útgefandi Feykir hf.
Skrifstofa: Ægisstíg 10, Sauðárkróki. Póstfang: Box 4,
550 Sauðárkróki. Símar: 453 5757 og 453 6703.
Myndsími 453 6703. Farsími 854 6207. Netfang:
fevkir @ krokur. is. Ritstjóri: Þórhallur Ásmundsson.
Fréttaritari: Örn Þórarinsson.
Blaðstjórn: Jón F. Hjartarson, Guðbrandur Þ. Guð-
brandsson, Sæmundur Hennannsson, Sigurður
Ágústsson og Stefán Árnason.
Áskriftarverð 170 krónur hvert tölublað með vsk.
Lausasöluverð: 200 krónur með vsk. Setning og
umbrot: Feykir. Prentun: Hvítt & Svart hf.