Feykir - 16.10.2002, Page 6

6 FEYKIR 35/2002
Hagyrðingaþáttur 347
Heilir og sælir lesendur góðir.
Byrja þarf á að leiðrétta eina af vís-
um Karls Sigtryggssonar sem birtist í
síðasta þætti. Rétt er hún þannig.
Ósköp hljótt er um þann völl
sem ól þig sinuskúíiir.
Aldrei þekktu íslensk fjöll
allar hundaþúfúr.
Síðasta þætti lauk með vísum Böðv-
ars Guðlaugssonar í rimmu hans við
Karl. Þegar þær bárust til Húsavíkur
sendi Karl Guðm. Sig. þessa.
Fékk hann oft svona andleg flog
alltaf stærri og stærri,
því var honum komið í Kópavog
fyrst Kleppur er svona nærri.
Fljótur var Guðmundur að senda eft-
irfarandi svar til Húsavíkur.
Auðnan gerist endaslepp
og íslensk þjóð í vanda.
Ef þið dæmið alla á Klepp
sem ykkur ffamar standa.
Þegar Böðvar heyrði vísu Karls varð
til eftirfarandi svar sem ég veit að marg-
ir sem eldri eru kannast við og ég hef
heyrt að talin sé ein af þeim bestu sem
varð til í þessu gríni þeirra félaga.
Það veit guð ég þykist heppinn
þegar birtast skeyti slík.
Að eiga styttra í aðalkleppinn
en útibúið á Húsavík.
Þegar Pálmi Jónsson á Sauðárkróki
las síðasta blað af Feyki sá hann þar
meðal annars tilkynningu um myndlist-
arsýningu Önnu Hrefnudóttur. Af því
tilefni varð til eftirfarandi vísa.
Á haustin var smalað á hestum
og háð voru uppskerustríð.
Nú von er á góðum gestum
gefum þeim fengsæla tíð.
Nokkuð mörg ár eru liðin frá því
nokkurt glens var uppi á Sauðárkróki
um samstarf þeirra skáldabræðra Rós-
bergs og Guðmundar Halldórssonar.
Segir sagan að Rósberg hafi tekið að sér
að hjálpa Guðmundi að gera við íbúðar-
húsið. Sóttu þeir timbur í verslun KS og
fengu síðan spotta til að binda timbrið
niður á toppgrind bílsins. Nokkm síðar
komst nafnlaus vísa á kreik, en var af
kunnugum eftir því sem ég man best tal-
in eftir Pál Siguijónsson.
Skáldabræður af tvennu tagi
tóku út sína neysluvöru,
keyptu þeir í kaupfélagi
kistuvið og efhi í snöru.
Rósberg mun hafa verið fljótur til
svars og mun þá hafa haft í huga að
þetta ár innleiddi Kaupfélag Skagfirð-
inga staðgreiðslu í verslununt sínum, en
var þó byggingarvöruverslun undanþeg-
in þeirri kvöð.
Þótt staðgreiða verði hvert tangur og tól
sem tilheyrir mönnum sem lifa,
má hnausþykkan kaðal í hengingaról
hjá háttvirtum félögum skrifa.
Lokavísan í þessum væringum var í
mín eyru talin eftir minn góða fyrrver-
andi sveitunga og snjalla hagyrðing
Torfa Sveinsson frá Hóli. Veit ég ekki
sönnur þar á, en vísan getur kannski
svarað því.
Sultarólar ýmsir herða
önnum þegar lýkur dagsins.
Skyldi snöruskrattinn verða
skjaldarmerki kaupfélagsins.
Jakop Ó. Pétursson á Akureyri mun
eitt sinn hafa ort eftirfarandi vísu til
konu sinnar.
Þegar ég kem heim í hlað
hrakinn af kulda og vosi,
hlýnar mér, ég þakka það
þínu milda brosi.
Séra Sigurður Einarsson í Holti hug-
leiðir mátt íslenskrar tungu og yrkir svo.
Óðinn þverr, sem áður bar
yfir þveran dalinn.
En ei munu verin orðlistar
öll í ffera kalin.
Þá langar mig að fá upplýsingr ffá
lesendum ef þeir vita hver hefúr ort eft-
irfarandi afinælisvísur.
Tíminn fellir ár við ár
ævi er straumur þungur.
Sakar lítt þó hrími hár
ef hugurinn er ungur.
Enn skal grípa hjör og hjálm
hafa gamla lagið,
yrkja stöku, syngja sálm
og syndga annað slagið.
Sú skal bænin send ffá mér
sólar hæstum þengli,
að góða daga gefi þér
og geri þig svo að engli.
Það mun hafa verið Magnús Einars-
son sem sendi 80 ára vinkonu sinni
þessa kveðju.
Þó að kvöldi og húmi um heiðar
heillar manninn affanroði.
Við seinni hluta lífsins leiðar
liggur vorsins fyrirboði.
Hannes Ágústsson síðast verkamað-
ur í Reykjavík orti svo á effi árum.
Ég eldist líkt og aðrir menn
það ætti ég best að finna.
Að vísu blaka eg vængjum enn
en vænghafið er minna.
Bjöm Daníelsson á Sauðárkróki
mun hafa ort eftirfarandi haustvísu.
Þótt sölni grösin græn ffá vori
glói hrím á blaði og steinum,
gróðurilm úr gengnu spori
geymum við í hugans leynum.
Önnur haustvísa kemur hér en ekki
þori ég að segja neitt um höfúnd henn-
ar.
Frost á vellli vinnur mein
vetrar gellur þmma.
Bliknuð fellir blöð af grein
björkin ellihruma.
Það er Þórleifúr Jónsson frá Effi-
Skálateig í Norðfirði sem yrkir svo á
haustdegi.
Hallar degi, haustar að
húmið brýst til valda,
rósir fölna blikar blað
bleiku hlíðar tjalda.
Þá er gott að leita til Þórleifs með
lokavísuna.
Sumar liðið, lengist nátt
lokast rósabráin.
Leggur haustið hélugrátt
hramm á blessuð stráin.
Veriði þar með sæl að sinni.
GuðmundurValtýsson, Eiríksstöðum
541 Blönduósi, sími 452 7154.
Ólöf Guðmundsdóttir
Ytri - Löngumýri A. - Hún.
Fædd: 10. mars 1918. Dáin: 5. september 2002
t
Þær voru ekki háar í loftinu
hnáturnar tvær, sem stormuðu
út Blöndudalinn einn góðviðris-
daginn. Af ævintýraþrá tóku
þær stefnuna út að Ytri-Löngu-
mýri og sem fýrir tilviljun á-
kváðu þær að heimsækja hana
Ólöfú á Ytri-Mýrinni. Ólöf tók
þeim vel og leiddi þær til stáss-
stofu. Sömu stofu og forustu-
menn Framsóknarflokksins var
boðið til þegar landsmál voru
rædd. Þar bar hún fyrir þær
veislukost þess tíma, kokteil-á-
vexti og rjóma. Þær sátu í stof-
unni á Ytri-Mýrinni, borðuðu á-
vexti upp úr skál með rjómann
út að eyrum nærri því eins og
matrónur, segjandi Ólöfú fféttir.
Þetta atvik rifjaðist upp nú
við andlát Ólafar, þær höfðu
ekki þekkt hana mikið, en samt
tók hún á móti þeim smástúlk-
unum eins og hefðarkonum.
Þessi litla.saga gefúr vísbend-
ingu um mannkosti Ólafar
Guðmundsdóttur húsfreyju á
Ytri-Löngumýri.
Ólöf var fædd í Flatey á
Skjálfanda 10. mars 1918. For-
eldrar hennar voru Guðmundur
Jónasson, útvegsbóndi í Flatey
og Þuríður Elísa Pálsdóttir ffá
Brettingsstöðum á Flateyjardal.
Þau eignuðust 17 böm og
komust 13 þeirra til fúllorðins-
ára. Ólöf giffist 24. maí 1945
Bimi Pálssyni bónda og alþing-
ismanni á Ytri-Löngumýri í
Austur-Húnavatnssýslu og átti
með honum þrjár dætur og sjö
syni.
Ólöf var yfir meðallagi há,
gekk eilítið fott, en var myndar-
leg og bar sig vel. Hún var vel
gefinn, hispurslaus og blátt á-
ffam í allri framkomu. Hún
hafði áhuga á mönnum og mál-
efnum, var ffóð kona og vel les-
in og undi sér löngum við lestur
bóka þegar annir kölluðu ekki
á. Bjöm, maður Ólafar, var
ffamámaður og fyrirferðarmik-
ill í héraðs- og stjórnmálasögu
sýslunnar og síðar Norður-
landskjördæmi vestra og er sú
saga kunn. Þætti Ólafar hefúr
verið minni gaumur gefinn.
Bújörð Ólafar og Bjöms,
Ytri-Löngumýri, er ekki mjög
stór jörð, en öll grasi vafin og
ffjósöm. Hún stendur á dalmót-
um Blöndudals, Langadals og
Ævarsskarðs, en Tungunesmúli
skýlir henni fyrir norðanátt.
Fénaðarferð erþægileg ogjörð-
in var snemma skipulega vel
hýst að þeirra tíma mælikvarða,
ásamt mikilli ræktun. Jörðin
hefúr þá sérstöðu meðal jarða til
dala á Norðurlandi að hún snýr
að hluta til á móti sól við suðri
og nýtur því sólar vel á jörðinni.
Þarerþví veðursæld. Þessajörð
sat Ólöf með eiginmanni sínunt
í hálfa öld og var samfellt mik-
ill búskapur á þeim bæ allan
hennar búskapartíma. Þama ól
hún upp tíu böm þeirra Bjöms
og veitti búinu jafnffamt for-
stöðu, því oft var Bjöm lang-
dvölum að heiman. Þetta var
ekki sjálfgefið né hlutverk
hennar auðveldlega leikið eftir.
Á þessum ámm höfðu Ólöf
og Björn, ráðsmann, Georg
Sigurvaldason ffá Eldjámstöð-
um, hraustmenni mikið. í ljósa-
skiptununum eftir gegningar
kom Georg gjarnan ffam að
Syðri-Löngumýri að spjalla.
Hann bar Ólöfú alltaf vel sög-
una. Ég held að þetta hafi verið
góð ár, Georgi var vel treyst fyr-
ir búskapnum og honum samdi
vel við þömin.
Örlögin leiddu leiðir okkar
Ólafar saman með tvennum
hætti. Fyrir utan að hafa verið
nágranni hennar á Syðri-
Löngumýri og þekkt hana frá
því ég var átta ára er ég ömmu-
bróðir þriggja bamabama henn-
ar. ,Já þau geta verið gráglettin
örlögin, Þorsteinn, “ heyri ég Ó-
löfú segja með sínum hvella og
háahljóm.
í bernsku minni voru all-
nokkur samskipti milli Löngu-
mýrarbæjanna. Á Ytri-Mýrinni
vom bömin mörg en ég var alla
mína bemsku einn á Syðri-
Mýrinni auk sumarbarna. Ég
var samtíða elstu systmnum í
farskóla og einnig keypti Ólöf
alltaf egg af Guðbjörgu, fóstru
minni, elskulegri. Eitt atvik er
mér minnisstætt en þá komu
þrír af yngri bræðrunum að
sækja egg. Þeir fóru með mér í
hænsnahúsið og inn í fjárhús.
Ég var eldri og gerði þeim þann
grikk að læsa þá inni í fjárhús-
unum. Þeim bræðrum varð illt
við en höfðu síðan engar vom-
ur á en bmtust út um glugga.
Ekki kom nein krafa fram ffá
Ólöfú um að mér yrði refsað
fyrir tiltækið og var ég þakklát-
ur fyrir það.
Éftir að búskaparumsvif
minnkuðu á Ytri-Mýrinni áttu
Ólöf og Bjöm lítið en snoturt
bú í Vesturhlíð (Litladal) og
fóm þau hjón saman þar til
gegninga. Eftir lát Bjöms 1996
flutti Olöf suður og naut um-
önnunar bama sinna. Ólöf
skipti sér ekki af félagsmálum
utan heimilis, en hún var hlý og
viðræðugóð heim að sækja.
Með Ólöfú er gengin góð kona
sem var mikil af sjálffi sér.
Blessuð sé minning Ólafar
Guðmundsdóttur, húsffeyju á
Ytri-Löngumýri.
Þorsteinn H. Gunnarsson.