Feykir - 08.01.2003, Qupperneq 6

I
I
6 FEYKIR 1/2003
Hagyrðingaþáttur 352
Heilir og sælir lesendur góðir.
Gott er að byija þáttinn á vísu sem
þættinum barst og ort var rétt áður en
jólahátíðin gekk í garð.
Birtist okkur brátt á ný
blessuð himin sólin
geymi ykkur góð og hlý
gleðistund um jólin.
Meinleg villa var í vísu Valdimars
Benónýssonar sem birtist í síðasta
þætti. Rétt er hún þannig.
Andi þinn á annað land
er nú fluttur burt frá mér.
Bandað hef ég bleikan gand
ber hann mig á eftir þér.
í upphafi þessa þáttar langar mig
til að leita til ykkar lesendur góðir
með upplýsingar og þá kannski sér-
staklega Skagfirðinga.
Til er kunn sögn um skafl sem
myndaðist í flestum venjulegum vetr-
um norðan í Mælifellshnjúk. Líkist
hann hestsmynd í lögun og er í gam-
alli sögn talið að þegar skaflinn eða
hesturinn var á vordögum kominn í
sundur um bógana, þá átti að vera
orðið fært fyrir ríðandi menn suður
Stórasand. Þessu til staðfestingar er
eftirfarandi vísa sem mig langar til að
fá nánari upplýsingar um frá lesend-
um.
Hvítan hest í hnjúkinn ber
hálsinn reyrir klakaband,
þegar bógur þíður er
þá er fært um Stórasand.
Alltaf er gaman að riija upp vísur
eftir okkar ágæta Rósberg. Kunn er
nú reyndar visa hans er gerð var er
brunnur sá þomaði er stendur í ná-
grenni Hóla í Hjaltadal og kenndur er
við Guðmund biskup góða en hann
mun hafa vígt hann. Þáverandi skóla-
stjóri, Haraldur Ámason frá Sjávar-
borg á að hafa staðið við bmnninn,
er vísan var gerð.
Allt er mælt á eina vog
enda Halli þunnur,
þjóðarstoltið þrotið og
þorrinn Gvendarbrunnur.
Tilefni næstu visu, sem einnig er
frá Rósberg, er þegar Kaupfélag
Skagfirðinga lagði á það sérstaka á-
herslu í auglýsingu að þetta haustið
væm ágætir möguleikar að fá gott
verð fyrir sviðahausana.
Skuldir vaxa skeijalaust
skjót em ráð í vændum.
Kaupfélagið hyggst í haust
hausa taka af bændum.
Þrátt fyrir að ekki hafi ennþá, sem
betur fer, komið neinn vetur, er undir-
ritaður farinn að hlakka til vorsins.
Vegna þeirrar hugsunar er gaman að
birta hér næst ágæta vísu eftir Sverri
Magnússon í Effa-Ási í Hjaltadal sem
ég held að hafi orðið til er hann var á
heimleið frá Suðurlandi og stoppaði
við minnismerki Stephans G. og
horfði yfir Skagatjörð.
Allt er hér í æðra veldi.
Yndisleikinn stendur vörð.
Á sólargylltm sumarkveldi
er sé ég yfir Skagafjörð.
Gott er að halda sig enn um sinn
við þá ágætu sveit Skagaijörð. Nýlega
rak á fjöm mína vísu sem ort mun
hafa verið af Skagfirðingi. Væri gam-
an að heyra frá lesendum ef þeir vita
þar deili á. Tildrög hennar munu þau
að kýr veiktist á ónefndum bæ í
Skagafirði og var Guðmundur sem oft
var kallaður dýri fenginn til að skoða
kúna. Kunni hann engin ráð við henn-
ar sjúkleika og var þá þrautaráð bónda
að leita til Jónasar Kristjánssonar
læknis. Taldi hann að tugga stæði í
kúnni og rak kefli í kok hennar. Við
þá aðgerð læknaðist kýrin og mun
þessi atburðarás hafa orðið tilefrii eft-
irfarandi vísu.
Jónas skýr fékk angri eytt
á þeim svíra fundi.
En Gvendur dýri gat ei neitt
og gamla kýrin stundi.
Þrátt fyrir að nú sé hávetur eftir
almanakinu hvarflar hugurinn að vísu
sem gerð var i göngum. Vom þá
gangnamenn með gleðskaparkvöld í
Bugaskála. Snillingurinn Gissur Jóns-
son i Valadal virti fyrir sér mannlífið
á kvöldvöku gangnamanna og orti svo
til eins ferðafélagans.
Lífs er hlátur léttur þinn
laus við grát og trega.
Nú er kátur Krossi minn
kenndur mátulega.
Gaman er að geta haldið sig enn
um sinn við snilld Skagfirðinga. Á
siðustu ámm séra Hjálmars á Alþingi
var hann formaður landbúnaðamefnd-
ar. Hinn snjalli Erlendur Hansen á
Sauðárkróki mun vísa til þess starfa
Hjálmars er hann yrkir svo.
Kveður burtu kvöldsins húm
karlinn morgun glaður.
Hefur mikið hjartarúm
Hjálmar sauðamaður.
Þá langar mig til að spyija lesend-
ur hvort þeir viti eftir hvem þessi
ágæta vísa sé?
Alla þina kæm kosti
kveð ég nú við dauðans hlið.
Man er lífsins leikur brosti
ljúfast okkur báðum við.
Gott væri að fá eitthvað af efni frá
ykkur lesendur góðir.
Veriði þar með sæl að sinni.
Guðmundur Valtýsson Eiríksstöðum
540 Blönduósi, sími 452 7154.
Gunnari Braga
Frá fundi um virkjunarmál í Skagafirði.
Það hefur blasað við í
nokkum tíma að Framsóknar-
flokkurinn hefur valið sér höf-
uðandstæðing í íslenskri pólitik.
Nú er það ekki lengur Sjálf-
stæðisflokkurinn eins og var á
mínum uppvaxtarámm. Innan-
héraðs em forystumenn Sjálf-
stæðisflokksins bara bláeygir
sakleysingjar sem láta Vinstri
græna teyma sig í blindni en á
landsvísu em þeir traustir bræð-
ur að baki Halldórs Ásgríms-
sonar, vamarmálaráðherra, í
stríði hans gegn meintum
hryðjuverkamönnum heimsins.
Nei, nú er höfuðóvinurinn
Vinstrihreyfmgin grænt fram-
boð. Þar á bæ em menn „á móti
ffamtíðinni!” segir formaðurinn
Halldór og bregst ekki rök-
hyggjan. „Eintómir þvergirð-
ingar”, segir varaformaðurinn
Guðni, glaðbeittur að vanda og
uppábúinn í nýju fötin keisarans
en allsber undir. Og í Feyki þ.
11. des. 2002 þylur oddviti
ffamsóknarmanna í Skagafirði,
Gunnar Bragi Sveinsson, þetta
sama stef en læst vera að skrifa
um virkjun Héraðsvatna við
Villinganes.
Það væri að æra óstöðugan
að fara ofan í þessa ritsmíð
Gunnars Braga lið fyrir lið.
Enda augljóst að hér helgar til-
gangurinn meðalið. Eg drep
aðeins á nokkur atriði.
1. Landsvirkjun fékk árið
1982 heimild til að virkja við
Villinganes. 15 ámm síðar
hafði það fyrirtæki ekki enn
nýtt sér þann rétt og þótt aðrir
virkjunarkostir fysilegri. Þá
kom hins vegar upp áhugi hjá
Rafmagnsveitum ríkisins að
virkja við Villinganes. Rökin
vom þau að orkan ffá Lands-
virkjun væri svo dýr að mun
hagkvæmara væri fyrir Rarik
að ffamleiða eigin orku til sinna
viðskiptavina. Á þessum tima
var ekkert rætt um orkusölu til
iðjuvera enda áætlaður fram-
leiðslukostnaður á raforku ffá
Villinganessvirkjun mun hærri
en orkufrekur iðnaður, sem og
Steinullarverksmiðjan á Sauð-
árkróki, greiðir fyrir orkuna frá
Landsvirkjun.
Heimamenn stukku á þessa
hugmynd. Viðræður hófiist við
fulltrúa Rarik. Til að gera langa
átakasögu stutta tókst heima-
mönnum að lokum að stoffia
félagið Norðlensk orka ehf. sem
ásamt Rarik stofnuðu svo 30.
april 1999 hlutafélagið Héraðs-
svarað
vötn ehf. Heimildin um virkjun
við Villinganes var síðan flutt
ffá Landsvirkjun til Héraðs-
vatna ehf.
Á meðan þessu öllu vindur
fram gerist það hins vegar að
siglingar á Jökulsánum verða
sífellt vinsælli. Fólk hér ffemra
horfir á rútukálfa fara ferð eftir
ferð fram Lýtingsstaðahrepp
hinn foma, hlaðna bátum og
farþegum sem síðan sigla niður
ámar. Allir dásama þessa upp-
lifun sem eitthvað einstætt.
Siglingamar em á örskömmum
tíma orðnar mikilvægur vaxtar-
broddur í ferðaþjónustu héraðs-
ins. Það taka að renna á ýmsa
tvær grímur. Fólk spyr sig: „Er
verið að spilla einhveiju með
virkjun á þessum stað?” „Hver
gefur okkur rétt til þess að
eyðileggja þá möguleika sem
e.t.v. felast í þessum sigling-
um?”
Þessi breyting á afstöðu
margra til áformaðrar Villinga-
nesvirkjunar gerðist ekki á einni
kosninganótt eins og margir
ffamsóknanrienn vilja láta fólk
halda og er ekki bundin við fé-
laga í Vinstrihreyfmgunni
grænu framboði. Lýstu Sjálf-
stæðismenn því ekki yfir fyrir
síðustu kosningar að þeir væm
andvígir Villinganesvirkjun?
Og tæpu ári fyrr, 7. ágúst 2001,
fjallaði hreppsnefnd Akra-
hrepps um Villinganesvirkjun
vegna umsagnar til skipulags-
stjóra rikisins. Bókaðar vom at-
hugasemdir í fimm liðum og í
sjötta lið segir: „Af ffaman-
sögðu er eðlilegt að sú spuming
vakni hvort með virkjun sé
meiri hagsmunum fómað fyrir
minni.” Umsögnin var sam-
þykkt samhljóða í hreppsnefnd
Akrahrepps. Mér vitanlega var
aðeins einn „vinstri grænn“ í
þeirri hreppsnefnd sem þá sat
en sennilega ekki færri en tveir
framsóknarmenn. Um það vil
ég þó ekkert fullyrða því
hreppsmál ræddum við aldrei á
flokkspólitískum gmnni.
Þetta vom fáeinar sögulegar
staðreyndir sem mér þykir rétt
að Gunnar Bragi kunni skil á.
2. Svo er það Steinullar-
verksmiðjan. „.... en það er
einmitt þannig fyrirtæki sem
gæti nýtt orku virkjunarinnar til
hagsældar fyrir Skagfírðinga
alla.”, segir Gunnar Bragi og
gefur í skyn, eins og víðar í
greininni, að bátasiglingamar á
Jökulsánum séu helsta hindmn-
in á vegi iðnaðamppbyggingar
i héraðinu!
Hve lengi eiga ábyrgir aðilar
að komast upp með svona mál-
flutning? Lengst af frá því
Steinullarverksmiðjan komst í