Feykir - 11.08.2004, Qupperneq 4

4 FEYKIR 27/2004
„Andstæðurnar eru eins
miklar og frekast getur orðið“
Kári Steinsson segir
frá þátttöku á lands-
mótum og ýmsu fleiru
Mikið hefur verið að gerast á Króknum í sumar og þar standa
upp úr tvö landsmót ungmennahreyfmgarinnar. Hefur því
borið vel í veiði fyrir þá sem unna íþróttum og starfi ung-
mennafélagshreyfmgarinnar, bæði ungra og gamalla. Eldri
íþróttamenn og ungmennafélagar hafa ekki látið mótin fram
hjá sér fara og væntanlega hefur þeim verið hugsað til þeirra
breyttra tíma og aðstæðna sem nú eru og frá því þeir vom að
keppa á landsmótum. Meira að segja veðrið var gjaman ekki
eins gott í þá daga og á mótunum núna í sumar. I Feyki er nú
tekinn tali maður sem þekkir þessar andstæður og þótt kom-
inn sé á níræðisaldur fylgist með af miklum áhuga og tekur
reyndar ennþá þátt í félagslífinu og samfélaginu af þeim
krafti sem margir yngri gætu verið stoltir af. Þetta er hann
Kári Steinsson sem útskrifaðist á sínum tíma sem íþrótta-
kennari frá Laugarvatni en fór svo að vinna á skurðgröfúm og
ílengdist þar. Kári er Feykismanni eftirminnilegur ffá því
hann var að vinna á skurðgröfú í Fljótunum og er einna
skemmtilegasti skurðgröfúmaðurinn í minningunni. Þar ber
hæst sú minning þegar systkinin á Austari-Hóli voru að fara
í réttimar og búið að grafa mjóan skurð milli túnanna næst
bænum, á leiðinni til Reykjabæjanna þar sem réttin var. Einn
úr hópnum var með einhveija dynti og vildi ekki fara með, en
þá fór Kári að glettast og fylgdi okkur á leið. Þegar kom að
skurðinum tyllti hann fæti á sinnhvom skurðbanninn og
syngjandi handlangaði hann hópinn yfír. Þá vom allir komn-
ir í gott skap og leiðin greið í réttimar.
„Ég er fæddur í Neðra-Ási
í Hjaltadal 2. apríl 1921, ólst
þar upp í hópi sjö systkina og
þar af vom tvennir tvíburar.
Við vomm yngstir ég og tví-
burabróðir minn Bjöm sem dó
1980 úr þessum ættgenga sjúk-
dómi kransæðastíflu.
Bamaskólanámið var ekki
langt eins og gerðist hjá flest-
um á þessum tíma, það var far-
skóli, kennt til skiptis á bæjun-
um. Bjöm bróðir fór í Hóla-
skóla, en ég ákvað að fara aðra
leið í námi þótt ég væri vel
hneigður til búskapar og ólst
upp við þessi fomu vinnubrögð
öll og var mjög sáttur við það.
En það má náttúrlega segja það
líka að þegar ég hugsaði til
þess að fá jarðnæði, þá fannst
ekkert sem mér líkaði, því varð
ekkert út því að ég færi að búa.
Ég fór að Laugarvatni í alþýðu-
skólann fljótlega eftir barna-
skólanám. 1 ffamhaldi af því
fór ég svo í íþróttakennaraskól-
ann að Laugarvatni, sem var
einkaskóli Bjöms Jakobssonar
í tíu ár, en ég var í síðasta ár-
gangnum áður en hann var
gerður að ríkisskóla.
í „umferðarkennslunni“
Eins og þá var títt fór ég ný-
útskrifaður í umferðarkennslu,
sem þá var kölluð, út um land-
ið, bæði þar sem vom sund-
laugar og léleg aðstaða til í-
þróttakennslu. Unr áratug var
ég á hinum og þessum stöðurn
að vetrinum. Leikfimi hafði
jafnvel lítið verið kennd á þess-
um stöðum og frjálsar íþróttir
og sundið vom undirstaðan út
um sveitimar og þorpin. Ég var
um tíma austur á Homafirði,
Norðfirði og Reyðarfirði, og í
Þingeyjarsýslunni talsvert,
mest í Mývatnssveit, Bárðardal
og Fnjóskadal. Og líka vestur í
Dölum, á Laugum í Sælingsdal
og vestur á ísafirði. Þar var ég
reyndar kominn í fasta stöðu,
en þá kom upp aðsteðjandi mál
heima fyrir, sem varð þess
valdandi að ég fór heim í
Skagafjörð aftur, en fékk fyrir
mig góðan mann fyrir vestan.
Með bikar í hnakktösku
En á sumrin var ég jafnan
að vinna hjá ræktunarsam-
bandinu á skurðgröfúm og það
varð minn starfsvettvangur að
miklu leyti um þrjátíu ára
skeið. Ég var að vinna út um
sveitir í Skagafirði og Húna-
vatnssýslu á sumrin og fyrstu
árin hjá útgerðarfélaginu var
landað upp úr skipunum með
víragröfu. Þegar þessu tímabili
lauk fór ég svo að vinna í sund-
lauginni og starfaði þar í 12
ár.”
Og þú varst eitthvað í íþrótt-
unum þegar þú varst ungur og
kepptir á landsmótum?
„Já ég keppti hér heima í
sundi og í lengri hlaupum. Mér
er það t.d. mjög eftirminnilegt
þegar ég fór ríðandi heiman frá
Neðra-Ási fram í Varmahlíð til
að taka þátt í héraðsmótinu í
Kári Steinsson er mikill áhugamaður um íþróttir, söng og fleira,
sundi og á heimleiðinni
geymdi ég Grettisbikarinn í
hnakktöskunni. Það var ekki ó-
notaleg tilfinning.
Sá ekki laugarbakkann
Ég keppti á tveimur lands-
mótum. Það fyrra var á Hvann-
eyri 1943, mót sem skráð er á
spjöld sögunnar kannski sér-
staklega fyrir það hvað veður
og aðstæður vom slæmar til
keppni og mótshalds. Brautim-
ar þungar og sundlaugin ekki
upp á marga fiska, mórauður
pollur með sex gráðu heitu
vatni. Ég keppti í tveimur
sundgreinum á mótinu, 100 og
400 nretra bringusundi. Varð
annar í báðum sundunum á eft-
ir Sigurði Þingeyingi, en var
reyndar dærnur úr leik í lengra
sundinu þar sem ég hafði ekki
snert bakkann samtímis með
báðum höndunr í einhveijum
ferðunum og það var ástæða
fyrir því. Laugin var svo
mórauð að ég sá ekki bakkana.
Þegar ég kom svo upp úr
kaldri lauginni var að hefjast
3000 metra hlaupið og þar náði
ég vitaskuld engum árangri.
Guðjón Ingimundar keppti líka
í sundi man ég, fyrir Skagfirð-
inga, og sigraði ömgglega í
skriðsundinu.
Andstæðurnar miklar
Ég var svo líka með á Laug-
um í Reykjadal 1946. Þar var
líka synt í kaldri tjöm, en þá var
ekki eins kalt og á Hvanneyri,
enda sólskin og blíða. Ég náði
þar ágætis árangri, ekki mikið
síðri en á Hvanneyri.
En ansi em nú andstæðum-
ar miklar þegar maður ber sam-
an t.d. Hvanneyrarmótið og
rnótið sem hér fór ffam í sum-
ar. Þær em eins miklar eins og
ffekast getur orðið. Veðrið var
afskaplega óhagstætt í Borgar-
firðinunr og mótið þar bam
síns tíma. Menn gengu að því
þegjandi og hljóðalaust, þekktu
ekki betri aðstæður, en þó man
ég að Reykhyltingar kvörtuðu
yfir kulda, enda höfðu þeir
heita laug til að synda í. Éinn
sundmaður þeirra, Birgir Þor-
gilsson, ofkældist hastarlega og
fékk lungna- og bijósthimnu-
bólgu. Hann lá veikur í þrjár
vikur á Hvanneyri, aðrir sluppu
betur.
Almennt var undirbúningur
fyrir keppni á þessum tíma
rniklu minni en í dag. Það var
lítið hugsað fyrir því að þjálfa,
víða var það þannig. Búnaður
var líka mjög af skornum
skammti. Hér í Skagfirði var
varla til nema eitt sett af kúlu,
kringlu og spjóti. Ég man að ég
fór út um héraðið til félaganna
eitt surnar og á æfingunum
fengu menn að prófa þennan
búnað. Æfingamar í sjálfú sér
vom ekki rnikið meira. Það má
segja að það bæri enginn af
öðrunr hvað undirbúninginn
snerti.
En svo þjálfaði ég og stjóm-
aði leikfimiflokki sem sýndi út
á Eyri á lýðveldisdeginum
1944. Þetta var 50 manna
flokkur, margir höfðu æfl fim-
leika hjá Guðjóni og aðrir
stundað leikfimi í alþýðuskól-
unum. Auk staðæfinga vom
sýnd stökk af dýnu og æfingar
á hesti. Þetta gekk mjög vel og
var ágætis sýning, menn kunnu
þá dýnustökk og fleira, en það
sést ekki núna að þessar æfing-
ar séu stundaðar í skólum.”
Mest farið fótgangandi
En þú sagðir ffá því áðan
þegar þú fórst riðandi á héraðs-
mót í sundi. Hvemig var t.d. að
fara á milli þegar þú varst í
íþróttakennslunni?
„I þessum kennsluferðum
fór ég t.d. að vetri til frá
Reykjavík, með Laxfossi upp í
Borgames, og ætlaði þaðan
með rútinni norður á leið. Þeg-
ar til kom fór rútan ekki, því
það var ófært vegna snjóa. Ég
fékk þá far með mjólkurbílnum
upp að Reykholtsafleggjara og
gekk þaðan uin kvöldið upp að
Dalsmynni. Þetta var seinni
part vetrar, líklega í febrúar, og
daginn eftir gekk ég vestur
Bröttubrekku, gisti á Sauðafelli
í Dölunum næstu nótt og kom
svo á þriðja degi að Sælings-
dalslaug.
Svona var þetta, það var
ekki um að ræða bílaferðir. Ég
gekk t.d. úr Mývatnssveit í
Bárðardal og þaðan í Fosshól,
þar sem ég fékk far með Sigga
Lúter þaðan, en hann var fræg-
ur bílstjóri og dansari og stjóm-
aði t.d. görnlu dönsunum í
Sæluvikunni. Hann þótti úr-
ræðagóður bílstjóri og var
sagður hafa notað jámkarl fyrir
bremsu þegar þær vom ekki til
staðar.”
Lítið sofið á dagvöktum
En víkjum nú að þessu 30
ára tímabili sem þú varst við-
loðandi skurðgröflimar?
>rJá ég þekkti víða til í Skaga-
firði og ekkert síður í Húna-
vatnssýslu. Það var ýmisleg
sem var sagt og gert en maður
flutti það ekki á milli bæja. Það
var t.d. talsvert um landamerkja-