Hagskýrslur um kosningar - 01.01.1914, Side 7

Formál i.
Avant-propos.
I lögum 20. okt. 1913 um stofnun liagslofunnar er notkun
kosningarrjettar talin meðal þeirra atriða, er hagslofunni ber að
safna skýrslum um. Að undirlagi hagstofunnar lagði því stjórnar-
ráðið með hrjefi dags. 21. febr. þ. á. fyrir formenn yíirkjörstjórna
að senda hagstofunni með fyrstu ferð eftir að atkvæði væru talin
upp skýrslu um alþingiskosningar þær, sem fram áttu að fara 11.
apríl þ. á. og svo framvegis um slíkar kosningar í hvert sinn í því
formi, sem hagstofan bendir á um leið og hún sendir eyðublöð undir
skýrsluna. Samkvæmt þessu sendi hagstofan út til allra yfirkjör-
stjóra eyðublað undir skýrslu um alþingiskosningar þær, sem fram
áttu að fara 11. apríl síðaslliðinn. Var þar spurt um nöfn fram-
bjóðenda, stöðu þeirra, heimili, aldur og hvern ilokk þeir fyltu, enn-
fremur um, hve inargir kjósendur væru i hverjum hreppi, þegar
kosningin fór fram, hve margir þeirra hefðu neytt kosningarrjettar
og hve margir atkvæðaseðlar hefðu verið auðir eða dæmdir ógildir.
Alt þelta má sjá á skýrslum þeim, sem lijer birtast, nema flokkaskip-
unina. Upplýsingarnar um hana voru svo óákveðnar og götóltar,
að ekki þótti gerlegt að bvggja neitt á þeim. Frambjóðendur liafa
lílið látið uppi um flokksafstöðu sína enda líklega ekki verið hún
Ijós suinum hverjum og þar sem flokkarnir á síðuslu áruin hafa
verið liarla miklum breytingum undirorpnir, þótti ekki tiltækilegl að
fylla út eyðurnar í skýrslunum eftir upplýsingum annarsslaðar frá,
enda liefði það verið ógerningur að minsta kosti að þvi er þá snerti,
sein ekki náðu kosningu.
Áður liafa verið birlar skýrslur um alþingiskosningar 1880
eftir Indriða Einarsson skrifstofustjóra (Stjórnartíðindi C-deild bls.
59—65 ogTímarit Bókmenlafjelagsins V. árg. bls. 1 — 35) og um al-
þingiskosningar 1874--1911 eftir Klemens Jónsson landritara (Lands-
hagsskýrslur 1912 bls. 87—113). Enda þótt eigi lægi því beinl fyrir
að birta nú skýrslur um aðrar kosningar heldur en þær, sem fram
l'óru síðastliðið vor, þar sem skýrslur hafa áður verið birtar um