Hagskýrslur um kosningar - 01.01.1991, Blaðsíða 25

Alþingiskosningar 1991
23
e. Þingsætinu skal úthluta þeim lista framboðsins sem
nú hefur hæst hlutfall atkvæðatölu af kjördæmistölu
skv. c-lið. Telst það til þess kjördæmis þar sem sá listi
var boðinn fram.
114. gr. Takistekki aðfyllatölu þingsætaíkjördæmi með
ákvæðum3.tölul. 3.mgr. 113.gr.skalljúkaúthlutuníhverju
slíku kjördæmi eftir reglum 1. og 2. tölul. 111. gr. þrátt fyrir
skiptingu þingsæta skv. 112. gr. Úthluta skal þingsæti skv.
c-lið fyrri mgr. 5. gr. til eins þeirra landsframboða sem nú
skortir þingsæti. Akvarða skal hlutfallstölur fyrir hvert
landsframboð um sig samkvæmt ákvæðum a- til e-liðar 4.
tölul. 3. mgr. 113. gr. Hlýtur sá listi sætið sem þá hefur hæsta
hlutfallstölu.
Ef tvær eða fleiri tölur eru jafnháar þegar að þeim kemur
við úthlutun skv. þessum kafla skal hluta um röð þeirra.
Nú eru of fá nöfn á lista til þess að unnt sé að ljúka úthlutun
til hans skv. þessum kafla og skal þá ganga fram hjá þeim
lista.
Ef einungis einn listi er í kjöri hlýtur hann öll þingsæti
kjördæmisins."
í 4. mgr. 115. gr. segir: „Framboðslisti í kjördæmi, sem
hlotið hefur þingmann eða þingmenn kjörna, hefur rétt til
jafnmargra varaþingmanna meðan nöfn endast á listanum."
Landskjörstjórn kom saman til fundar í Reykjavík
föstudaginn 3. maí til þess að úthluta þingsætum.
I töflu 4 á bls. 47-50 er sýnt hvemig kjördæmistala er
reiknuð skv. 111. gr. kosningalaganna eftir alþingiskosning-
arnar 1991. Sést þar að í öllum kjördæmum hefur orðið að
fella brott atkvæðatölur lista vegna þess að þær námu minna
en 2/3 kjördæmistölunnar, oftast í Reykjaneskjördæmi, sex
sinnum, fimrn sinnurn í Norðurlandskjördæmi vestra,
Austurlandskjördæmi og Suðurlandskjördæmi og fjórum
sinnum í Reykjavfk, Vesturlandskjördæmi, Vestfjarða-
kjördæmi og Norðurlandskjördæmi eystra.
Auk kjördæmistölunnar í síðasta töludálki hvers kjördæmis
eru sýndar lágmarksatkvæðatölur þær sem getið er hér að
framan í síðari mgr. 111. gr. og í 1. mgr. 113. gr.
I töflu 5 á bls. 50-53 er sýnd úthlutun þingsæta eftir
úrslitum í kjördæmum samkvæmt 111. gr. kosningalaganna.
Samkvæmt 3. tölul. 1. mgr. á að úthluta eftir henni að minnsta
kosti 3/4 hlutum þeirra sæta sem koma í hlut kjördæmis
samkvæmt auglýsingu dóms- og kirkjumálaráðuneytisins,
en fyrir henni er gerð grein á bls. 7. Þess vegna koma til
úthlutunar eftir 111. gr. 14 sæti í Reykjavík, 9 í Reykjanes-
kjördæmi, 6 í Norðurlandskjördæmi eystra, 5 í Suðurlands-
kjördæmi og 4 í hverju hinna, Vesturlandskjördæmi,
Vestfjarðakjördæmi, Norðurlandskjördæmi vestra og
Austurlandskjördæmi. Eru þetta alls 50 sæti, en 12sætumer
þá enn óúthlutað af þeim sem ráðstafað hefur verið til
kjördæmanna, auk þess eina sem heimilt er að ráðstafa til
kjördæmis eftir kosningar.
Fyrir hvert kjördæmi eru sýndar atkvæðatölur listanna, í
upphafi og eftir að kjördæmistala hefur verið dregin frá svo
oft sem reikna þarf til þess að úthlutun þingsætanna liggi ljós
fyrir. Þaráeftirersýndúthlutunarröðþingsætahnasamkvæmt
atkvæðatölunum. Hlaut Sjálfstæðisflokkur ttest þingsæti í
þessari úthlutun, 21, en Framsóknarflokkur 13, Alþýðu-
bandalag 8, Alþýðuflokkur 6 og Samtök um kvennalista 2.
Frjálslyndir, Grænt framboð, Heimastjórnarsamtök, Verka-
mannaflokkur Islands, Þjóðarflokkur—Flokkur mannsins
og Öfgasinnaðir jafnaðarmenn hlutu ekki þingsæti.
Úthlutunþingsætatillandsframboðaeftirúrslitumálandinu
öllu, samkvæmt 112. gr. kosningalaga, er sýnd í töflu 6 á bls.
54. Hlaut Sjálfstæðisflokkur 5 sæti, Alþýðuflokkur 4 sæti,
Samtök um kvennalista 3 sæti og Alþýðubandalag 1 sæti.
Til þess að ráðstafa þessum 13 þingsætum þarf fyrst að
reikna kjördæmistölu að nýju samkvæmt 2. mgr. 113. gr.
kosningalaga. Sá reikningur er sýndur í töflu 7 á bls. 55-61.
Þegar öllum 12 sætunum, sem ráðstafað var til kjördæma
fyrir kosningar, hafði verið úthlutað, skorti Samtök um
kvennalista enn eitt þingsæti. Því sæti var ráðstafað til
Vestfjarðakjördæmis, og í töflu 8 á bls. 62 er sýndur
útreikningur sá sem það byggist á.
Úthlutunþingsætasamkvæmt 113.gr.kosningalagaskiptist
þannig á áfanga þá sem ákveðnir eru í 3. mgr. að 5 sætum var
úthlutað í fyrsta áfanga, 6 í öðrum, 1 í þriðja og 1 sæti í fjórða
áfanga.
I töflu 9 á bls. 63 er sýnt hvemig þingsætum var úthlutað
samkvæmt 113. gr. I 14. yfirliti er sýnd tala þingsæta sem
hvert landsframboð hlaut í hverju kjördæmi, í heild og eftir
úthlutunarreglum 111. og 113. gr. Alls hlaut Sjálfstæðis-
flokkur26 þingsæti, Framsóknarflokkur 13, Alþýðuflokkur
10, Alþýðubandalag 9 og Samtök um kvennalista 5 þingsæti.
I töflu 6 sést hve mörg atkvæði reyndust að baki hverju
þingsæti landsframboðanna. Að lokinni úthlutun allra
þingsæta em flest atkvæði að baki þingmanna Samtaka um
kvennalista, 2.614. Alþýðubandalag hefur 2.523 atkvæði að
baki hverjum þingmanni, Alþýðuflokkur 2.446, Sjálfstæðis-
flokkur2.340ogFramsóknarflokkur2.297. Þjóðarflokkur—
Flokkur mannsins, sem hlutu ekki þingmann kosinn skv.
111. gr. og komu því ekki til álita við frekari úthlutun
þingsæta, hlutu fleiri atkvæði en em að baki nverjum þing-
manni þeirra framboðsaðila sem hlutu menn kosna, 2.871.
Ef heildartala atkvæða hefði átt að ráða ein hefði þurft að
úthluta 1 sætitil viðbótarþeim63 semvoru til ráðstöfunartil
þess að ekkert landsframboð ætti rétt á frekari úthlutun miðað
við þá atkvæðatölu sem er að baki þingmanni Framsóknar-
flokks, og hefði það gengið til Þjóðarflokks—Flokks mannsins
eins og áður segir. Ef hins vegar er miðað einungis við þau
landsframboð, sem fengu menn kjörna samkvæmt 111. gr.
náðist fullur jöfnuður milli framboðsaðilanna.