Þjóðmál - 01.03.2008, Side 34

32 Þjóðmál VoR 2008
efni“.greinarnar.í.bókinni.séu.valdar,.eins.og.
hann.kemst.að.orði,.og.„á.hvaða.forsendum“ ..
Ennfremur.„hefði.þurft. að.vera. stuttur. inn-
gangur. að.hverri. grein.þar. sem. lesandanum.
væri. gerð. grein. fyrir. þeim. kringumstæðum.
eða.því.málefni.sem.viðkomandi.grein.fjallar.
um“ ..Til.dæmis.hefði. ég. átt. að.útskýra.það.
fyrir. lesendum.í. inngangi.að.einni.greininni.
að. Björn. Bjarnason. rangtúlki. þar. skoðanir.
Ingibjargar. Sólrúnar. Gísladóttur. á. EES-
samningnum .. Páll. bætir. við:. „Einnig. hefði.
verið.æskilegt.að.ritstjóri.hefði.ritað.ítarlegan.
sögulegan.inngang.að.bókinni“ .
Nú.er.það.svo.að.allt.það.sem.Páll.Björns-
son.tínir.til.mér.til.vansa.við.útgáfu.bókar-
innar.heyrir.undir.það.sem.kalla.má.álitamál.
og. smekksatriði .. Ég. mat. það. einfaldlega.
þannig. að. hvorki. væri. þörf. á. skýringar-
greinum.í.bókinni.né.„ítarlegum“.inngangi,.
því. greinarnar. skýrðu. sig. yfirleitt. sjálfar. og.
sögusviðið.færi.ekki.á.milli.mála ..Ég.fylgdi.
bókinni. úr. hlaði. með. stuttum. sögulegum.
inngangi,. bætti. inn. ártölum. á. stöku. stað,.
lesendum. til. glöggvunar,. og. lagfærði. sums.
staðar.orðalag.sem.var.bundið.stund.og.stað,.
svo. sem. „í. sl .. viku“,. „á. liðnu. ári“. o .s .frv ..
Ennfremur. lét. ég. gera. skrár. um.atriðisorð,.
mannanöfn. og. upphaflega. birtingu. grein-
anna ..Það.skal.hins.vegar.viðurkennt.að.ekki.
hvarflaði.að.mér.að.taka.upp.á.síðum.bók-
arinnar. málsvörn. fyrir. þá. einstaklinga. sem.
þar.sæta.gagnrýni,.ekki.fremur.en.ég.býst.við.
því.að.ritstjórar.Sögu.taki.upp.hanskann.fyrir.
mig.vegna.gagnrýni.Páls.Björnssonar .
Páll.Björnsson.segir.að.ég.hafi.átt.að.hafa.
sem. fyrirmynd. við. útgáfuna. „Sýnisbækur.
íslenskrar. alþýðumenningar“. sem. munu.
vera.safn.rita.eftir.félaga.hans.í.Reykjavíkur-
Akademíunni .. Flestir. gera. sér. væntanlega.
ljóst. að. það. kallar. á. önnur. vinnubrögð. að.
gefa. út. dagbækur. alþýðufólks. frá. liðnum.
öldum.en.safn.blaðagreina.úr.samtímanum ..
Páli.Björnssyni.til.fróðleiks.skal.þess.getið.að.
ég.hafði.til.hliðsjónar.útgáfu.á.blaðagreinum.
í. Bretlandi. og. Bandaríkjunum,. svo. sem.
bækurnar:. A Mencken Chrestomathy. (úrval.
af.skrifum.H .L ..Mencken,.1982),.Odd Man
Out.eftir.Martyn.Harris.(1997),.Distant Voices.
eftir.John.Pilger.(1992),.Age and Guile.eftir.
P ..J ..O’Rourke.(1995),.The Uses of Adversity.
eftir.Timothy.Garton.Ash.(1989),.Gallery of
20th Century Portraits.(1988).og.Portraits &
Miniatures.(1993).eftir.Roy.Jenkins ..Margar.
fleiri.bækur.gæti.ég.nefnt ..Í.þeim.öllum.er.sá.
háttur.hafður.á.að.ritstjórarnir.gera.efnislega.
grein. fyrir. einstökum. blaðagreinum. og.
ritgerðum. þegar. þeir. sjá. ástæðu. til. en. láta.
greinarnar.að.öðru.leyti.skýra.sig.sjálfar .
Íritdómi. sínum. virðist. Páll. Björnsson.gera.sér.far.um.að.rangfæra.og.snúa.út.úr.
skoðunum. Björns. Bjarnasonar .. Páll. heldur.
því. til. dæmis. fram. fullum. fetum. að. Björn.
hafi. verið. andvígur. því. að. efla. „samskipti.
og.tengsl.austurs.og.vesturs,.bæði.á.sviðum.
viðskipta. og. menningar“. á. tímum. kalda.
stríðsins .. Þetta. er. fráleit. staðhæfing .. Björn.
hefur. alla. tíð. verið. fylgjandi. sem. mestum.
samskiptum.þjóða.heims ..Hann.hefur.hins.
vegar. verið. andvígur. friðkaupum.við.harð-
stjóra.—.sem.er.allt.annar.handleggur .
Páll. reynir. að.gera. tortryggilega.þá. skoð-
un. Björns. að. ekki. hafi. orðið. grundvallar-
breytingar. á. stöðu. Íslands. í. heiminum. við.
lok.kalda.stríðsins.og.virðist.halda.að.Björn.
telji. heiminn. óbreyttan .. Það. sem. Björn. á.
vitaskuld.við.er.að.eftir.sem.áður.þurfa.íslensk.
stjórnvöld.að.tryggja.öryggi.sitt. í.viðsjálum.
heimi ..Þótt.stjórnvöld.í.Bandaríkjunum.hafi.
viljað. draga. úr. viðbúnaði. í. varnarstöðinni.
á. Miðnesheiði,. breytti. það. engu. um. þá.
afstöðu. íslenskra. stjórnvalda. að. án. tiltek-
ins.viðbúnaðar.væri.ekki.um.að.ræða.raun-
verulegar. varnir. í. landinu .. Endalok. kalda.
stríðsins. breyttu. heldur. engu. um. nauðsyn.
þess,. að. mati. Björns,. að. Íslendingar. stæðu.
áfram.fast.með.þeim.vestrænu.þjóðum.sem.
mynda.Atlantshafsbandalagið.—.o .s .frv .