Þjóðmál - 01.03.2008, Side 68
66 Þjóðmál VoR 2008
markmið. var. að. ganga. að. allri. menningu.
dauðri ..Kunningi.minn.sem.lærði.í.Kína.á.
árunum.upp.úr.1980.sagði.mér.að.Kínverjar.
hefðu.aflært.alla.mannasiði.á.dögum.þessarar.
makalausu.byltingar,.þeir.hefðu.hegðað.sér.
eins.og.örgustu.dónar ..
.
Víkjum.aftur.að.Sverri ..Ég.er.ekki.fjarri.því.að.hann.beri.blak.af.Maó.þótt.ekki.
sé.hann.maóisti ..Hann.nefnir.að.á.dögum.
Maós. hafi. fólksfjöldinn. í. Kína. aukist. um.
fjögur. hundruð. miljónir,. ungbarnadauði.
hafi.minnkað.og. iðnframleiðsla.aukist.um.
10%.á.ári.og. segir.að.Hallyday.og.Chang.
þegi.yfir.þessum.staðreyndum ..Þetta.kann.
að.vera.rétt.og.við.má.bæta.að.varla.hefði.
orðið. svona. mikil. mannfjölgun. í. Kína. ef.
ástandið. hefði. verið. eins. hrikalega. slæmt.
og. þau. segja .. En. ekki. má. gleyma. því. að.
alvaldurinn.heimtaði.að.Kínverjum.fjölgaði.
sem.mest.og.orð.hans.voru.(ó)lög ..Það.fylgir.
sögunni.að.dálkahöfundur.New York Times,.
Nicolas.Kristoff. segir. að.þótt.Hallyday.og.
Chang.komist.býsna.nálægt.sannleikanum.
þá.gleymi.þau.því. að.Maó.hafi.þrátt. fyrir.
allt. látið. góða. hluti. af. sér. leiða .. Hann.
hafi. til. dæmis. frelsað. konur. úr. einhverri.
verstu. ánauð. sem. sagan.þekkir ..Nefna.má.
að. lýsingar. André. Malreaux. á. hlutskipti.
kínverskra. kvenna. í. bók. sinni. Hlutskipti
manns. eru. all-hrikalegar .. Skáldsaga. þessi.
gerist.í.Kína.árið.1927 .
Hvað.sem.því.líður.þá.hefði.Sverrir.mátt.
velta. því. fyrir. sér. hvort. Kína. hefði. getað.
vegnað. betur. undir. annarri. stjórn .. Sjálfur.
er. ég. viss. um. lýðræðisstjórn. og. blandað.
hagkerfi,. jafnvel. hreint. frjálshyggjukerfi.
og. hófstillt. einræði,. hefði. náð. mun. betri.
efnahagsárangri.en.kommúnistakerfi.Maós ..
Nefna. má. að. pistlahöfundur. Newsweek,.
Stewart. heitinn. Allsop,. sagði. árið. 1971.
að. Bandaríkin. ættu. að. vera. Maó. þakklát.
vegna.þess.að.hann.hefði.komið.í.veg.fyrir.
að.Kína.yrði.stórveldi.með.sinni.fáránlegu.
efnahagsstefnu .. Þetta. er. líklega. rétt,. alla.
vega.sagði.leiðsögumaður.minn.í.Bejing.að.
Maó.hefði.ekki.haft.vit.á.efnahagsmálum!
Sverrir.ræðir.aðeins.magn.meintrar.fram-
leiðsluaukningar,. ekki. gæði .. Kommúnísk.
iðnframleiðsla.var.venjulega.í.lággæðaflokki.
nema. helst. vopnaframleiðsla .. Engin.
ástæða.er.til.að.ætla.að.annað.hafi.gilt.um.
kínverskan. iðnað .. Og. hvað. um. efnahags-
hrunið. og. hungursneyðina. hræðilegu. í.
kjölfar. framfarastökksins. mikla. um. 1960?.
Líflæknirinn.segir.í.bók.sinn.að.tugir.miljóna.
manna. hafi. dáið. úr. hungri. (Hallyday.
og. Chang. segja. slíkt. hið. sama,. þetta. er.
almennt. viðurkennd. staðreynd) .. Einnig.
varð. fjöldi. manns. hungurmorða. vegna.
þess. öngþveitis. sem. menningarbyltingin.
skapaði,. samanber. þrettán. prósentin.
áðurnefndu .. Einhvers. staðar. las. ég. að.
um. 1980. hefði. þjóðarframleiðsla. á. mann.
verið. tuttugusinnum. meiri. í. Tævan.
en. í. Kína. kommúnismans .. Það. þótt.
stór. hluti. þjóðartekna. Tævanbúa. hafi.
farið. í. landvarnir. vegna. hættunnar. frá.
meginlandinu .. Sennilega. hefur. fram-
leiðslan. tuttugufalda. nýst. venjulegu. fólki.
betur. í. Tævan. en. þjóðarframleiðsla. sú. í.
skötulíki. sem. Kínverjar. „nutu“ .. Yfirleitt.
féllu.ekki.nema.40%.þjóðarframleiðslunnar.
í. kommúnistaríkjunum. í. skaut. fólksins.
vegna.óskilvirkni.kerfisins ..Í.borgaralegum.
samfélögum. nýtur. mannfólkið. góðs. af.
þremur.fjórðu.hlutum.framleiðslunnar ..
Vissulega. höfðu. Tævanar. notið. góðs.af. japanskri. iðnvæðingu. en. þeir. lutu.
sonum. sólarinnar. í. rúma. hálfa. öld .. Auk.
þess. fengu. þeir. efnahagsaðstoð. frá. Banda-
ríkjunum.fyrstu.árin ..Samt.er.erfitt.að.trúa.
því. að. þetta. séu. einu. skýringarnar. á. vel-
gengni. þeirra .. Gæti. hugsast. að. Kína. hefði.
vegnað. betur. ef. Sjang. Kæsjeik. hefði. borið.
sigurorð.af.Maó.í.borgarastyrjöldinni?.Hann.
var.án.nokkurs.efa.þrjótur.og.er.sagður.hafa.