Þjóðmál - 01.03.2008, Page 70

68 Þjóðmál VoR 2008
næstum. árið. 1982,. og. fimmti. hver.
verkamaður. varð. atvinnulaus .. Eftir. það.
söðlaði. Pinochet. um. og. jók. ríkisumsvif. í.
efnahagslífinu ..Þá.loksins.tók.efnahagurinn.
við. sér. og. var. fremur.blómlegur. á. síðustu.
sjö.árum.herforingjastjórnarinnar ..Samt.var.
hagvöxturinn. ekki. nema. 2%. að. meðaltali.
á. ári. þau. sautján. sem. Pinochet. sat. við.
völd,.að.sögn.norska.hagfræðiprófessorsins.
Kalle.Moene .. .Efnahags-„undrið“. chíleska.
reyndist. efnahags-viðundur .. Reyndar. segir.
bandaríski.fræðimaðurinn.James.Surowicki.
að.koparnámurnar.sem.voru.í.ríkiseign.allan.
Pinochettímann.hafi.fjármagnað. að.miklu.
leyti.þann.hagvöxt.sem.þó.varð. í. landinu ..
Sé. svo. þá. er. ofmælt. að. Pinochet. hafi.
fylgt. hreinræktaðri. markaðsstefnu. fyrstu.
valdaárin ..Bæta.má. við. að.þýska. vikuritið.
Stern. staðhæfði. fyrir. aldarfjórðungi. að.
einkavæðingin. í. Chile. hefði. verið. hálf-.
misheppnuð .. Til. dæmis. hefðii. fyrirtæki.
eitt. tekið. lán. í. ríkisbanka. og. keypt.
bankann. fyrir. lánsféð. (!!) .. Nær. má. geta.
hvort.fyrirtækið.þurfti.að.borga.lánið.(geta.
Íslendingar. ekki. leikið. þetta. eftir?) .. Hvað.
sem. því. líður. mun. hagur. hins. verst. setta.
þriðjungs. Chilebúa. hafa. versnað. á. fyrstu.
árum. Pinochetstjórnarinnar .. Til. að. gera.
illt.verra.var.einræðisherrann.og.fjölskylda.
hans. rótspillt,. rændi. stórum. fúlgum. úr.
opinberum.sjóðum ..Enda.á.víst.að.rétta.yfir.
fjölskyldunni,.ættarhöfðinginn.dauður. svo.
ekki.er.hægt.að.fá.hann.dæmdan.(Maó.og.
Sjang.ekki.heldur,.því.miður) ..
Bandaríkjamenn.sýndu.á.sér.sparihliðina.er. þeir. kenndu. Sjang. Kæsjeik. manna-
siði .. En. myrka. hliðin. sneri. upp. í. Chile. er.
CIA.gróf.skipulega.undan.hinni.lýðræðislega.
kjörnu. stjórn. Allende. með. drjúgri. aðstoð.
bandaríska. stórfyrirtækisins. ITT,. innlendra.
kapítalista. og. hægriöfgamanna .. Meira. að.
segja.þáverandi.sendiherra.Bandaríkjamanna.
í. Chile,. Nathaniel. Davies,. viðurkenndi. að.
ITT.hefði.átt.hlut.að.máli.um.leið.og.hann.
reyndi.að.réttlæta.ósómann,.þ .e ..valdaránið ..
En. við. þurfum. ekki. að. taka. ómerkilegt.
yfirklór. sendiherrans. alvarlega. til. að. skilja.
að. óraunsæi. Allendes,. daður. hans. við.
kommúnista. og. yfirgangur. þeirra. gerði. illt.
verra ..Því.hefur.verið.haldið.fram.að.forsetinn.
hafi.þegið.fé.frá.KGB,.allt.að.fjögurhundruð.
þúsund.dollurum.(mótframbjóðendur.hans.
í. forsetaembættið. eru. sagðir. hafa. þegið.
annað.eins.frá.CIA) ...Hann.reyndi.að.koma.
á. nokkuð. róttækum. þjóðfélagsbreytingum.
þótt. hann. hlyti. ekki. nema. 36%. atkvæða. í.
forsetakosningum .. Slíkt. má. teljast. ögrun.
við.meirihluta.kjósenda ..Auk.þess. lét.hann.
hækka. laun. talsvert. með. einu. pennastriki.
án.þess.að.velta.því.fyrir.sér.hvort.innistæða.
væri. fyrir. hækkuninni .. Afleiðingin. var.
skelfileg. verðbólga .. Til. að. gera. illt. verra.
settu.eigendur.flutningabifreiða.verkbann.á.
flutninga.með.bílum.og.stóð.það.verkbann.
lengi.enda.mun.það.hafa.verið.fjármagnað.af.
CIA ..Sagt.er.að.kaupmenn.hafi.falið.vörur.
til. að. skapa.vöruskort.og.honum.fylgjandi.
óánægju .. Daginn. eftir. valdaránið. munu.
búðir.hafa.skyndilega.fyllst.af.vörum!.Hvort.
sem.það.var.óstjórn.Allendes.að.kenna.eða.
niðurrifsstarfsemi.andstæðinga.hans.þá.mun.
þjóðarframleiðsla. Chile. hafa. minnkað. um.
rúm. 5%. á. ári. á. valdatíma. hans. (var. hann.
fimm. prósent. maður?) ..Var. þá. ekki. valda-
ránið.í.Chile.neyðarúrræði.til.að.koma.í.veg.
fyrir.gjaldþrot.landsins.og.enn.verra.einræði,.
einræði. kommúnista?. Um. gjaldþrot. skal.
ósagt.látið.en.ég.efast.um.að.kommúnistar.
hafi.haft.bolmagn.til.valdatöku ..Þeir.hefðu.
aldrei.ráðið.við.hin.öfluga,.andkommúníska.
her.landsins ..Spurningin.er.hvort.hægriöflin.
chilesku. hafi. ekki. verið. tekin. að. óttast. að.
Allende. yrði. endurkjörin.og. talið. valdarán.
öruggustu. leiðina. til. að. komast. hjá. því ..
Öllum.á.óvart.bætti.Alþýðufylking.Allendes.
töluvert. við. sig. í. þingkosningunum. vorið.
1973,. fékk.44%.atkvæða ..Kannski.ofbauð.