Þjóðmál - 01.03.2008, Síða 71
Þjóðmál VoR 2008 69
mörgum. kjósendum. uppivöðslusemi.
hægriaflanna.og.afskiptasemi.Sáms.frænda ..
Samt. má. ætla. að. sameiginlegur. frambjóð-
andi.mið-.og.hægrimanna.hefði.átt.að.geta.
borið. sigurorð.af.Allende. í. forsetakosning-
um,.flokkar.þeirra.fengu.jú.56%.atkvæða.í.
þingkosningunum ..Í.ljósi.þessa.er.ekki.hægt.
að. verja. valdarán. Pinochets .. Herinn. hefði.
átt. að. láta. sér. nægja. að. hóta. kommunum.
öllu.illu.ef.þeir.héldu.sig.ekki.á.mottunni.og.
beðið.forsetakosninganna.rólegur ..Hvað.um.
það,.nú.er.öldin.önnur.þar.syðra,.hófsamir,.
lýðræðislega. sinnaðir. miðjumenn. hafa. ríkt.
í. Chile. síðan. um. 1990 .. Landið. hefur. náð.
miklu. betri. efnahagsárangri. en. á. tímum.
herforingjanna,.hvað.þá.valdaskeiði.Allendes ..
Hinir. miður. lýðræðissinnuðu. miðjumenn.
sem. nú. eru. við. völd. í. Kína. hafa. líka. eflt.
efnahaginn. mikið,. miklu. meira. en. Maó.
nokkurn. tímann. gerði .. Það. fylgir. sögunni.
að.þótt.mikil.einka-.og.markaðsvæðing.hafi.
átt. sér. stað. í. Miðríkinu. þá. er. ríkið. mjög.
umsvifamikið.á.efnahagssviðinu ..Enn.rekinn.
eins. konar. áætlunarbúskapur. og. verða.
einkafyrirtæki. að. hlýða. áætlunarvaldinu ..
Til. dæmis. er. þeim. núna. ætlað. að. fjárfesta.
í. raftækja-. og. meðalaframleiðslu. í. Þýska-
landi .. Ríkisbankarnir. veita. svo. helst. þeim.
lán. sem. fara. eftir. fyrirskipunum .. Kerfið.
kínverska. er. orðið. tævanskt. sem. reyndar.
afsakar. ekki. margháttuð. mannréttindabrot.
hinna.kommúnísku.stjórnenda ..
Kannski.hefði.Sjang.Kæsjeik.farið.þessa.braut. ef. hann. hefði. sigrað. í. borg-
arastyrjöldinni ..Kannski.hefði.landið.mjakast.
smám. saman. í. átt. til. lýðræðis. og. Guom-
ingdangforinginn.misst.völdin ..Satt.að.segja.
held.ég.að.kínverska.byltingin.hafi.verið.af.
hinu.illa ..Það.var.valdaránið.í.Chile.líka ..
Moene. segir. að. nóbelshagfræðingurinn.
Paul. Samuelson. hafi. sagt. í. fyrirlestri.
á. sjöunda. áratugnum. að. útópía. frjáls-
hyggjunnar. væri. bara. framkvæmanleg. í.
einræðisríki ..Moene.bætir.við.að.slíkt.hið.
sama. gildi. um. „sæluríki“. sósíalismans ..
Illskásti. kosturinn. er. samfélag. hinnar.
fúlu.komprómíu,.hið.gráa,.leiða.blandaða.
hagkerfi .. Í. slíku. ríki. hinnar. hörðu. miðju.
er.ekkert.rúm.fyrir.þrettán.prósent.menn.
nema. í. tugthúsum,. haldi. þeir. sig. ekki. á.
mottunni .
Pinochet.átti.sér.
marga.aðdáendur.í.
Chile.þótt.hann.væri.
jafnframt.hataður ..Á.
Vesturlöndum.mátu.
hægri.menn.það.við.
hann.að.hafa.komið.
í.veg.fyrir.valdatöku.
kommúnista.og.lagt.
grunn.að.traustum.
efnahag.í.Chile ..En.
greinarhöfundur,.
Stefán.Snævarr,.er.á.
öndverðum.meiði.
og.sér.ekki.mikinn.
mun.á.Pinochet.og.
grimmdarseggnum.
mikla.Maó .