Þjóðmál - 01.03.2008, Page 90

88 Þjóðmál VoR 2008
saman.hafa.numið.svipuð.fög.eða.ólík,.hvort.
þeir.kunna.enn.það.sem.þeir.lærðu.eða.hafa.
gleymt. því,. hvort. þeir. eru. sífellt. að. dýpka.
skilning.sinn.með.sjálfsnámi,.samræðum.og.
umhugsun. sem.hvergi. er. skráð. í. námsferla.
og.hvort.þeir.náðu.öllum.sínum.einingum.
með.sóma.eða.rétt.skriðu.gegnum.próf.með.
lágmarkseinkunn ..
Í. seinni. hluta. kaflans. eru. pælingar. sem.
eru.svolítið.erfiðar.fyrir.okkur.sem.störfum.
í.skólakerfinu ..Þar.segir:
Ókleift. hefur. reynst,. þrátt. fyrir. víðtækar,.
endurteknar. rannsóknir. víða. um. heim,.
að. færa. sönnur. á. að. auknar. fjárveitingar. til.
skólastarfs.skili.betri.árangri ..Bæði.alþjóðlegar.
rannsóknir. og. staðbundnar. athuganir. leiða.
jafnan.í.ljós.að.erfitt.er.að.greina.áhrif.aukinna.
fjárveitinga. til. skóla. á. árangur. nemenda ..
Þær. sýna.hins.vegar.glöggt.mikilvægi.góðra.
heimilisaðstæðna.þeirra .
Tengsl. menntunar. við. hagvöxt. eru. jafn.
óljós. og. áhrif. fjárframlaga. á. námsárangur ..
Hvernig. eru. orsakatengslin?. Fer. hagvöxtur.
ekki.á.undan.og.opnar.leið.til.að.eyða.meira.í.
skólahald?.(Bls ..39 .)
Þegar.ég.las.þennan.kafla.rifjaðist.upp.fyrir.
mér. að. fyrir.nokkrum.árum. síðan.hlustaði.
ég. á. prófessor. Þorvald. Gylfason. tala. yfir.
skólastjórnendum.um.gildi.menntunar.fyrir.
efnahag.þjóða ..Hann.hafði.á.hraðbergi.gögn.
sem.sýndu.fylgni.milli.hagvaxtar.og.aukinnar.
skólagöngu ..Fundarmenn.gerðu.góðan.róm.
að.máli.hans.enda.hljómar.það.vel.í.eyrum.
skólastjórnenda.þegar. rætt.er.um.gagnsemi.
skólahalds .. Ræðumaður. og. þeir. sem. lögðu.
spurningar.fyrir.hann.að.erindi.loknu.virtust.
flestir. gera. ráð. fyrir. að. skýringin. á. fylgni.
menntunar.og.hagvaxtar.væri.sú.að.menntun.
stuðlaði.að.betri.efnahag ..En.víst.má.spyrja,.
eins.og.Hörður.Bergmann.gerir,.hvort.þetta.
sé.allur.sannleikurinn?.Getur.ekki.líka.verið.
að.fólk.fari.þá.fyrst.að.senda.börn.sín.í.skóla.
þegar.það.verður.sæmilega.bjargálna.og.hefur.
efni.á.að.sleppa.þeim.úr.vinnu?.
Það. er. að. minnsta. kosti. ekki. ósennilegt.
að. hér. á. landi. hafi. samband. aukinnar.
menntunar. og. betri. efnahags. á. fyrri. hluta.
síðustu.aldar.að.verulegu.leyti.verið.á.þann.
veg.að.betri.kjör.orsökuðu.aukna.eftirspurn.
eftir.kennslu ..Það.var.ekki.síður.um.það.að.
ræða.að.bændur.sendu.börn.sín.í.skóla.vegna.
þess.að.þeir.höfðu.efni.á.því.en.hitt.að.þeir.
efnuðust.vegna.eigin.skólagöngu.eða.annarra ..
Þó. þetta. orsakasamband. sé. næsta. líklegt.
er. nánast. eins. og. helgispjöll. að. nefna. það ..
Skólaganga.er.orðin.heilög.kýr.og. svoleiðis.
skepnur. á. helst. að. umgangast. af. hæfilegri.
lotningu ..Hún.er. eitt. af.því. sem. stór.hluti.
fólks.trúir.á.nokkurn.veginn.fyrirvaralaust.og.
um.hana.geta.stjórnmálamenn.haft.fögur.orð.
án.þess.að.hætta.á.að.neinn.krefji.þá.svara.við.
erfiðum.spurningum ..
Það. er. ekki. eins. og. ég. sjálfur. efist. neitt.
tiltakanlega. mikið. um. gagnsemi. þess. að.
ganga. í. skóla .. En. ég. held. samt. að. þessi.
vöntun.á.gagnrýni.sé.svolítið.varhugaverð.og.
þess.vegna.sé.þörf.á.efasemdamönnum.eins.
og.Herði.Bergmann ..Og.það.er.ef.til.vill.hægt.
að.styðja.efasemdirnar.fleiri.rökum.en.hann.
gerir ..Þegar.efinn.fer.á.kreik.kemst.hreyfing.á.
hugsunina.og.manni.dettur.ýmislegt.í.hug .
Karlkyns. páfuglar. hafa. ógnarstórt. stél ..
Það.íþyngir.þeim.á.ýmsa.vegu ..Þeir.komast.
ekkert.áfram.með.þetta.farg.hangandi.aftan.
í.sér ..En.einhvern.tíma.fyrir.löngu.forritaði.
náttúruvalið. formæður. páfuglsins. þannig.
að. þær. völdu. maka. eftir. því. hve. fagurlega.
hann.breiddi.úr.stélinu ..Þetta.var.að.því.leyti.
viturleg. skipan.að.karlfugl. sem.getur.breitt.
úr.stélinu.og.haldið.því.fallega.samhverfu.í.
góða. stund. er. þokkalega. sterkbyggður. svo.
konurnar. tryggðu. ungum. sínum. hrausta.
feður.með.þessari.einföldu.reglu.um.makaval:.
Taktu.þann.með.glæsilegasta.blævænginn ..
En.það.sem.er.viturlegt.fyrir.einstaklinginn.
þarf.ekki.að.vera.til.góðs.fyrir.hópinn ..Með.
því.að.fylgja.þessu.forriti.settu.kvenfuglarnir.
af. stað. þróun. sem. mun. ef. til. vill. leiða. til.
að. þess. að. tegundin. deyi. út .. Ef. karlfuglar.