Þjóðmál - 01.03.2008, Page 94

92 Þjóðmál VoR 2008
og.reyndar.finnst.mér.það.lagast.er.á.líður ..
Bréfin. eru. ekki. látin. standast. á,. þ .e .. svara.
hvert.öðru ..Það.kann.að.hafa.verið.nánast.
óvinnandi. verk,. þar. sem. þau. skrifuðu.
stundum.mörg.bréf.og.sendu.svo.öll.í.einni.
ferð,. þannig. að. það. er. ekki. alltaf. um. að.
ræða.að.eitt.bréf. sé. svar.við.öðru ..Viðauki.
bókarinnar. er. nokkuð. langur. og. sumt.
kannski.óþarft,.en.þó.yfirleitt.skemmtilegt,.
t .d ..kaflinn.um.Parísarferð.Ludvigs.og.Söru.
um. 1903 .. Sömuleiðis. kaflinn. um. rétti. á.
borðum. Ellenar,. því. hann. gefur. ákveðna.
mynd.af.heimilishaldinu.á.Kleppi.og.dönsku.
siðunum.sem.hún.flutti.með.sér ..
Myndirnar. eru. ágætar. og. myndatextar.
sömuleiðis .. Gaman. hefði. verið. að. sjá. fleiri.
myndir. af. Þórði. og. fleiri. myndir. af. Ellen.
eftir.að.hún.fluttist. til. Íslands ..Ekki.er.hægt.
að.ætlast.til.þess.að.höfundur.gangi.frá.ritinu.
eins. og. akademískur. fræðimaður,. en. samt.
finnst. mér. til. baga. þegar. teknar. eru. beinar.
tilvitnanir. úr. einhverjum. texta. án. þess. að.
geta. þess. hvaðan. hann. er. fenginn .. Dæmi.
um.þetta.er.t .d ..efst.á.bls ..18.og.efst.á.bls ..29.
og. texti. í. gæsalöppum.á.bls ..86 .. Í. eftirmála.
getur.höfundur.þess.að.hún.hafi.skorið.niður.
t .d .. efni. bréfa. o .fl .,. en. að. mínu. mati. hefði.
sums.staðar.mátt.beita.niðurskurðinum.enn.
meira,.bæði.hvað.varðar.bréf.og.annað.efni ..
Mjög. víða. í. bókinni. er. vitlaust. skipt. milli.
lína,. sem.kann. að.hafa. slæðst. inn. á. síðustu.
vinnslustigum ..Þarna.finnst.mér. fremur. við.
útgefanda.en.höfund.að.sakast,.því.væntanlega.
hefur.útgáfan.prófarkalesara.á.sínum.snærum.
sem.hefði.átt.að.fara.yfir.einmitt.þetta.atriði.
svona. í. lokin .. Hins. vegar. varð. ég. afar. lítið.
vör.við. aðrar. villur ..Það. eru. tvö. sérkennileg.
atriði.í.ritstíl.höfundar.sem.trufla.mig ..Annað.
eru. upphrópunarmerki. !. sem. eru. ótrúlega.
víða ..Það.er.eins.og.Hildigunnur.hafi.þennan.
háttinn.á.til.að.ríma.við.rithátt.sendibréfanna,.
sem.eru.einmitt.full.af.upphrópunarmerkjum ..
Mér.fannst.þetta.samt.ofnotað ..Annað.atriði.
er. ritun.dagsetninga ..Mér.finnst. ekki. fallegt.
að. sjá. „11 .1 .1797“. inni. í. rituðum. texta,. vil.
fremur. sjá. ritað. „11 .. janúar. 1797“ .. Það. er.
heldur. ekki. samræmi. hvað. þetta. varðar. í.
textanum .. Stundum. eru. atriði. sem. vekja.
forvitni.lesandans,.en.hann.fær.engin.svör.við ..
Til.dæmis.er.sagt.frá.því.að.fjölskyldu.Ellenar.
í.Danmörku.þyki.furðulegt.að.Þórður.kaupi.
ekki.dönsk.blöð.handa.henni,.heldur.láti.þau.
gera.það.(281) ..Þarna.hefði.ég.viljað.fá.skýringu,.
eða.getgátur ..Var.hann.nískur?.Fannst.honum.
óþarfi.að.hún.fengi.þessi.blöð,.vildi.hann.gera.
hana.alfarið.íslenska?.Eða.eitthvað.annað?.Þá.
má. nefna. fjárráð. hins. munaðarlausa. Þórðar.
Sveinssonar,. sem. ungur. missir. foreldra. sína.
en. kemst. samt. í. langskólanám. (82) .. Áttu.
foreldrar. hans. jörðina?. Var. föðurarfurinn.
svona.mikill?.Á.sömu.blaðsíðu.segir.nefnilega.
að.hann.hafi.alist.upp.í.sárri.fátækt ..Ég.er.viss.
um.að.Hildigunnur.á.svör.við.þessu,.þótt.hún.
veiti.lesendum.þau.ekki .
Höfundur. fjallar. víða. um. stöðu. kvenna.
og. jafnréttishugmyndir,. t .d .. á. bls .. 29-30 ..
Það. vekur. þó. athygli. mína. að. í. formála.
telur. hún. upp. börn. Þórðar. og. Ellenar. og.
tilgreinir. menntun. þeirra. og. stöðu,. en. í.
tilfelli. systurinnar. tilgreinir. hún. einnig.
nafn. og. stöðu. eiginmannsins. en. getur.
ekki. eiginkvenna. bræðranna .. Það. er. svo.
sem. ekkert. nýtt. að. konur. séu. kenndar. við.
karla,. feður,. bræður. eða. eiginmenn .. En.
þó. hafa. slíkar. staðsetningar. kvenna. út. frá.
körlum.þeim.nánum.smám.saman.vikið.úr.
orðræðunni,. sem.betur. fer ..Það.er.þó.oftar.
að. höfundur. veltir. á. gagnrýninn. hátt. fyrir.
sér. stöðu. kvenna,. m .a .. út. frá. samskiptum.
Ellenar.og.Þórðar ..Þórður.er.hneykslaður.á.
bágri. stöðu.kvenna,. en.engu.að. síður. telur.
hann.karla.betur.gefna.og.fleira.í.þeim.dúr ..
Hann.óar.við.tilhugsuninni.um.kosningarétt.
kvenna.–.sem.þó.sé.sjálfsagður.–.vegna.þess.
„hve.gífurlega.mikil.heimska.og.reiði.muni.
blandast. í. stjórnmálin“. (231). og. bætir. við.
að.konur.séu.yfirleitt.á.við.„lakari.helming“.
karla!. Þórður. var. alls. ekki. einn. um. slík.
viðhorf.kringum.aldamótin.1900 ..
Samkomulag.Þórðar.við.tengdaforeldra.sína.