Fréttablaðið - 07.11.2016, Page 12

Frá degi til dags
Útgáfufélag: 365 miðlar ehf. Stjórnarformaður: Ingibjörg Stefanía Pálmadóttir forStjóri: Sævar Freyr Þráinsson Útgefandi og aðalritStjóri: Kristín Þorsteinsdóttir kristin@frettabladid.is
aðStoðarritStjórar: Andri Ólafsson andri@frettabladid.is, Hrund Þórsdóttir hrund@stod2.is, Kolbeinn Tumi Daðason kolbeinntumi@365.is. Fréttablaðið kemur út í 90.000 eintökum og er dreift ókeypis á heimili á höfuðborgarsvæðinu og Akureyri.
Einnig er hægt að fá blaðið í völdum verslun um á landsbyggðinni. Fréttablaðið áskilur sér rétt til að birta allt efni blaðsins í stafrænu formi og í gagnabönkum án endurgjalds. ISSn 1670-3871
fréttaBlaðið Skaftahlíð 24, 105 reykjavík Sími: 512 5000, ritstjorn@frettabladid.is ÞróunarStjóri: Tinni Sveinsson tinni@365.is helgarBlað: Kristjana Björg Guðbrandsdóttir kristjanabjorg@frettabladid.is menning: Magnús Guðmundsson
magnus@frettabladid.is lífið: Sara McMahon sara@frettabladid.is ljóSmyndir: Vilhelm Gunnarsson villi@365.is framleiðSluStjóri: Sæmundur Freyr Árnason sfa@frettabladid.is ÚtlitShönnun: Silja Ástþórsdóttir siljaa@frettabladid.is
Halldór
Magnús
Guðmundsson
magnus@frettabladid.is
Íslenzka ríkið á Landsbankann og Íslandsbanka að fullu ásamt 13% hlut í Arion banka á móti 87% hlut þrotabús Kaupþings. Stefnt er að sölu þess hluta og verður söluand-
virði umfram 100 milljarða króna skipt á milli þrotabúsins og
ríkisins í ákveðnum hlutföllum. Alþingi hefur gefið heimild
til sölu á allt að 30% af eignarhluta ríkisins í Landsbankanum
og ráðgert er að selja Íslandsbanka að fullu. Hópur fjögurra
stærstu lífeyrissjóða landsins hefur átt í viðræðum um kaup
á hluta í Arion banka en einn þeirra, Lífeyrissjóður opinberra
starfsmanna, hefur núna dregið sig út úr þeim. Af og til hefur
verið greint frá áhuga fjárfesta í Asíu á kaupum á Íslandsbanka
en ekki er ljóst hvort hann er enn til staðar. Átta árum eftir
hrun er bankakerfið, sem spratt upp af rústum gamla Lands-
banka, Kaupþings og Glitnis, að mestu óbreytt að undan-
skildu stórauknu eignarhaldi ríkisins. Uppspretta hagnaðar
nýja Landsbanka, Íslandsbanka og Arion banka hefur að
mestu legið í virðisaukningu yfirtekinna eigna gömlu bank-
anna en ekki almennri þjónustu við fyrirtæki og almenning.
Að því marki sem hugmyndir stjórnvalda (og þrotabús
Kaupþings) um söluandvirði hluta í bönkunum endurspegla
ekki verri afkomuhorfur þeirra, þá mun eftirspurn eftir eignar-
hlutum ríkisins í þeim verða dræm. Ef fyrirheit um lægra
vaxtastig eftir kosningar eru talin vera trúverðug, þá versna
enn horfur um sölu eignarhluta ríkisins á viðunandi verði.
Hins vegar myndi hávaxtastefna Seðlabanka Íslands og
fákeppni í bankakerfinu gera nýjum eigendum bankanna
kleift að hámarka hagnað með háum lánavöxtum og
þjónustugjöldum viðskiptavina. Ef svo fer fram sem horfir
þá má því ætla að íslenzka bankakerfið verði nánast óbreytt
árið 2020 frá því sem var 2008 – að margumtöluð nauðsyn á
breytingu til batnaðar muni ekki raungerast á kjörtímabilinu.
Sala eignarhluta ríkisins í bönkunum myndi því endurnýja
lífdaga gamla hrunkerfisins.
Annar valkostur – og hér er hugsað út fyrir boxið – væri í
stuttu máli þessi:
1. Landsbankinn, Íslandsbanki og (síðar) Arion banki verði
áfram í ríkiseigu.
2. Almenningur fengi ákveðinn hluta – t.d. 50% – útgreidds
hagnaðar hvers árs.
3. Hinn hlutinn – 50% – færi í ríkissjóð til stuðnings upp-
byggingu innviða samfélagsins.
Nýskipan bankakerfisins
Uppspretta
hagnaðar
nýja Lands-
banka,
Íslands-
banka og
Arion banka
hefur að
mestu legið í
virðisaukn-
ingu yfir-
tekinna
eigna gömlu
bankanna
en ekki
almennri
þjónustu við
fyrirtæki og
almenning.
Gunnar
Tómasson
hagfræðingur
Flísabúðin
Stórhöfða 21 | s: 545 5500 | flis.is
Gæði og
glæsileik
i
endalaus
t úrval af
hágæða
flísum
Finndu okkur
á facebook
Það hefur verið afar forvitnilegt að fylgjast með viðbrögðunum við skýrslu Rauða krossins undir titlinum Fólkið í skugg-anum, þar sem hagir lakast settu borgar-búanna í Reykjavík eru skoðaðir í þaula. Það er reyndar umhugsunarefni að
Reykjavíkurborg skuli, án jafn ígrundaðrar skoðunar á
nágrannasveitarfélögunum, tekin til umfjöllunar. Stór-
höfuðborgarsvæðið samnýtir samgöngur og ýmsa
verslunarþjónustu, hefur sambærilegan aðgang að t.d.
innanlandsflugvelli, opinberum þjónustustofnunum
á borð við háskóla og atvinnutækifærum og því hlýtur
að teljast eðlilegt að félagslegri ábyrgð sé einnig dreift.
Það virðast fáir efast um að flutningur fátækrahverf-
isins Höfðaborgar í Efra-Breiðholt á sínum tíma hafi
verið mikil mistök. Afleiðingarnar eru enn að koma
í ljós með ýmsum hætti en staðreyndin er að stór
hluti íbúa lifir við fjárhagslega fátækt og í félagslegum
mótbyr. Ungt fólk upplifir valkosti sína og möguleika
til betra lífs takmarkaða og er fyrir ýmissa hluta sakir
mun hættara við því að erfa fátækt foreldranna kyn-
slóð eftir kynslóð.
Borgaryfirvöld og ekki síður frumkvöðlar og bar-
áttufólk innan hverfisins eiga þó sinn þátt í að það er
margt gott og fallegt við lífið í Efra-Breiðholti. En betur
má ef duga skal því það leynir sér ekki á skýrslu Rauða
krossins að vandi hverfisins er umtalsverður. Eins og
Elísabet Karlsdóttir, verkefnisstjóri félagsmiðstöðva í
Breiðholti, og Þuríður Sigurðardóttir, umsjónarmaður
með fjölskylduverkefninu Tinnu, benda á í frétt hér
framar í blaðinu, þá er margt sem betur mætti fara.
Auk aðgerða sem þær leggja til að ráðist verði í innan
hverfisins sé auðvitað mikilvægt að dreifa félagslegum
íbúum um borgina.
Það er eðlilegt að þær Elísabet og Þuríður beini
orðum sínum til borgarinnar sem starfmenn hennar
og þar sem það er í meirihluta Reykjavíkurborg
sem ber félagslega ábyrgð á höfuðborgarsvæðinu.
En mörkin á milli Reykjavíkur og nágrannasveitar-
félaganna tilheyra þeim tíma þegar þau voru sett og
eru auðvitað í raun og veru úreld fyrir margt lifandis
löngu.
Ágætt dæmi um þessa úreldingu er einmitt að finna
í hlutfalli nýrra félagslegra íbúða á vegum Reykjavíkur
annars vegar og nágrannasveitarfélaganna hins vegar.
Þá kemur í ljós að Reykjavík stendur sig sýnu best sem
þýðir að íbúar borgarinnar bera félagslega ábyrgð í
nærsamfélaginu umfram granna þeirra utan borgar-
markanna. Það skýrir kannski að einhverju leyti lítinn
vilja fyrir sameiningu við Reykjavík hjá nágranna-
sveitarfélögum borgarinnar.
Félagslegur húsnæðisvandi á höfuðborgarsvæðinu
er auðvitað ekki aðeins vandi Reykvíkinga. Vandinn
er allra sem búa innan svæðisins og njóta þess sem
það hefur að bjóða. Það hlýtur því að teljast eðlilegt,
til þess að stuðla að sem bestri dreifingu á félagslegum
úrræðum í húsnæðismálum, að Reykjavíkurborg og
nágrannasveitarfélögin láti nú til sín taka svo allir
íbúar svæðisins leggi jafnt af mörkum til þess að sigrast
megi á þessum vanda og það sem fyrst.
Samábyrgð
Félags-
legur hús-
næðisvandi á
höfuðborgar-
svæðinu er
auðvitað ekki
aðeins vandi
Reykvíkinga.
Róleg helgi
Afar lítil tíðindi bárust af
stjórnarmyndunarþreifingum
um helgina en Bjarni Bene-
diktsson, formaður Sjálfstæðis-
flokksins, var sagður ætla að
taka sér helgina í að hugsa um
stöðuna. Staðan verður að
teljast nokkuð umhugsunar-
verð í ljósi þess hversu margir
flokkar hafa útilokað samstarf
við hina og þessa. Fáir raunhæfir
kostir eru eftir í stöðunni nema
einhverjum snúist hugur. Sam-
starf D, C og A þykir of knappt,
of mikið bil er á milli skoðana
Vinstri grænna og Sjálfstæðis-
manna og fáir virðast treysta
stöðugleika Pírata.
Munurinn
Baldur Þórhallsson stjórnmála-
fræðiprófessor skrifaði um
helgina að hópur forystumanna
innan Vinstri grænna vildi
mynda ríkisstjórn með Sjálf-
stæðisflokki. Ef til vill telja þeir
skoðanamun flokkanna ekki
eins mikinn og sagt hefur verið.
Benda má á að flokkarnir eru
báðir hlynntir ríkisstuðningi við
landbúnað. Vinstri græn voru að
minnsta kosti ekki nógu andvíg
nýgerðum búvörusamningum
til að kjósa gegn þeim í þinginu.
Ef satt reynist gæti verið að
Bjarni reyni að draga stjórnar-
myndun á langinn. Líklega væri
auðveldara að friða grasrót
Vinstri grænna ef samstarfið
fyrirbyggði stjórnarkreppu.
thorgnyr@frettabladid.is
7 . n ó v e m b e r 2 0 1 6 m Á n U D A G U r12 s k o ð U n ∙ F r É T T A b L A ð i ð
SKOÐUN
0
7
-1
1
-2
0
1
6

0
4
:2
6
F
B
0
4
8
s
_
P
0
4
8
K
.p
1
.p
d
f
F
B
0
4
8
s
_
P
0
3
7
K
.p
1
.p
d
f
F
B
0
4
8
s
_
P
0
0
1
K
.p
1
.p
d
f
F
B
0
4
8
s
_
P
0
1
2
K
.p
1
.p
d
f
A
u
to
m
a
ti
o
n
P
la
te
r
e
m
a
k
e
:
1
B
3
6
-2
8
2
0
1
B
3
6
-2
6
E
4
1
B
3
6
-2
5
A
8
1
B
3
6
-2
4
6
C
2
7
5
X
4
0
0
.0
0
1
1
A

F
B
0
4
8
s
_
6
_
1
1
_
2
0
1
6
C
M
Y
K