Morgunblaðið - 30.06.2016, Page 11

MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 30. JÚNÍ 2016 11FRÉTTIR
Af síðum
Rudolf Diesel er persona non grata í Bandaríkjunum. Á meðan helmingur
allra ökutækja í Evrópu notar eldsneytið sem kennt er við hann, þá ganga
aðeins 4% ökutækja fyrir dísilolíu hinum megin Atlantsála og þar af bara
fjórðungur þeirra fólksbílar, samkvæmt tölum bandaríska samgöngu-
ráðuneytisins. Hafi þýski bílaframleiðandinn Volkswagen látið sig eitt sinn
dreyma um að snúa Bandaríkjamönnum á sveif með dísilolíu, þá eru allir
slíkir draumar löngu horfnir í dag. Áhrifa útblásturshneykslisins mun
gæta í einhvern tíma í viðbót, en niðurstaðan þarf að vera heiðarlegra og
skilvirkara fyrirtæki.
Í fyrradag tilkynnti VW samkomulag um bótagreiðslu upp á 15,3 millj-
arða bandaríkjadala, eftir að hafa viðurkennt í september að hugbúnaði
hefði verið komið fyrir í bílum til að gefa villandi niðurstöðu á útblásturs-
prófunum.
Meira en 10 milljörðum dala verður varið í að ýmist kaupa eða lagfæra
þá hálfu milljón bíla sem eru með „gallað“ dísilútblásturskerfi. Þeir sem
eiga VW- dísilbíla eiga valið – og ætti fyrirtækið augljóslega að vilja frekar
að fólk veldi viðgerðina. Fyrir þá bíla sem VW kaupir þarf að greiða verð
sem miðast við markaðsvirði þeirra í september 2015, og gildir það allt til
ársloka 2018 án nokkurra affalla af verðinu. Mætti reikna með að bíll lækk-
aði um helming í verði á svo löngum tíma, sem er töluvert meira en það
myndi kosta að laga útblástursbúnaðinn. Skilmálar endurkaupanna virð-
ast því rausnarlegir. Þá fara 2,7 milljarðar dala til viðbótar til bandarísku
umherfisverndarstofnunarinnar. Að auki verður 2 milljörðum dala varið í
þróun útblásturslausra bíla. Loks renna 603 milljónir dala til 44 ríkja í
Bandaríkjunum, Washington DC og Puerto Rico.
Samkomulagið dregur ekki úr skömminni, en mun ekki koma mörk-
uðum á óvart. Í rekstrartölum fjórða ársfjórðungs hafði VW þegar gert
ráð fyrir 18 milljarða dala kostnaði af völdum útblásturshneykslisins. Það
er rétt að Volkswagen stendur áfram frammi fyrir málsóknum fjárfesta úr
öllum áttum, þýskra fjárfesta þar á meðal, og mætir miklum þrýstingi frá
ráðamönnum í Brussel um að greiða bætur til evrópskra eigenda VW-
bifreiða. Síðan er stærri spurning hvort VW muni geta breyst. Svo ekki sé
minnst á áhyggjur af stjórnskipulagi og stjórnunarháttum fyrirtækisins. Á
undanförnum fimm árum hefur reksturinn blásið út og orðið að mikilli
flækju sem er þung í vöfum. Framleiðni, þ.e. framleiðsla á hvern starfs-
mann, er um 40% á eftir samkeppnisaðilunum, 30% ef leiðrétt er fyrir
þeirri staðreynd að fyrirtækið framleiðir sjálft megnið af öllum íhlutum
sem það notar. Hlutfall hráefniskostnaðar af vörusölu snarhækkaði upp í
78% á síðasta ári. Að ná hlutfallinu aftur niður á sama stað og það var fyrir
örfáum árum myndi spara 7 milljarða evra – sem jafngildir öllum rekstrar-
hagnaði síðasta árs. VW stendur frammi fyrir langri baráttu við að byggja
orðspor sitt upp á ný í augum bílakaupenda. En það að hefja hagræðingu
til að auka hagnað og bæta framleiðni myndi hjálpa til að bæta orð-
sporið í augum fjárfesta.
LEX
Volkswagen: Minni
stybba, meiri kraftur
Airbnb, sem gerir fólki kleift að
deila heimilum sínum með öðrum,
stefnir á nýja fjármögnunarlotu
sem myndi verðmeta fyrirtækið á
30 milljarða dala. Kemur þessi
fjármögnun fast á hæla bylgju
fjárfestinga í sprotafyrirtækjum.
Nýja markaðsvirðið myndi jafn-
gilda 25% hækkun frá því þegar
nýtt hlutafé var síðast var síðast
aukið og gera fyrirtækið að þriðja
verðmætasta sprota heims á eftir
skutlþjónustunni Uber og kín-
verska snjallsímaframleiðandanum
Xiaomi.
Nær til 192 landa
Félagið fær tekjur sínar í gegn-
um þóknanir sem notendur greiða
þegar þeir bóka gistingu hjá gest-
gjöfum sínum í gegnum vefsíðu
Airbnb. Frá því félagið var stofnað
fyrir átta árum hefur það aflað
meira en 3 milljarða dala í formi
hlutafjár og lána, og hefur gert
mögulegt að breiða úr starfsem-
inni svo að hún nær núna til 192
landa.
Á undanförnum vikum hafa fjár-
festar dælt milljörðum dala í
sprotafyrirtæki á borð við Uber,
Didi Chuxing og Snapchat en
stærstu tæknisprotarnir eru um
leið að safna fé í hirslur sínar til
að vera betur undirbúnir fyrir al-
þjóðlegt efnahagslegt óvissu-
tímabil.
Áhrif Brexit eru óljós
Fjáröflun Airbnb, sem New
York Times greindi fyrst frá, mun
samt verða fyrsti stóri prófsteinn-
inn á það hversu áhugasamir fjár-
festar eru um óskráð tæknifyrir-
tæki eftir að ákvörðun Breta að
ganga úr ESB skók fjármálamark-
aði.
Sprotafyrirtæki í Bretlandi hafa
þegar sagst hafa átt í erfiðleikum
við að afla fjár vegna þeirrar
óvissu sem skapaðist í aðdraganda
Brexit-atkvæðagreiðslunnar, og al-
þjóðlegir fjárfestar hafa leitað
skjóls frá óvissunni í fjárfestingar-
kostum á borð við gull og banda-
rísk ríkisskuldabréf.
Undanfarna mánuði hefur gætt
aukinna efasemda hjá fjárfestum í
Kísildal. Hefur það dempað mark-
aðinn enn frekar að áberandi
sprotar eins og Theranos og Zene-
fits skyldu leggja upp laupana.
Hrina fjármögnunarlota
Ákvörðun Airbnb kemur í kjöl-
far hrinu fjáröflunarlota ýmissa
sprotafyrirtækja, þar á meðan 7
milljarða virði af lánafyrirgreiðsl-
um og hlutafé sem kínverska
skutlmiðlunin (e. car heiling) Didi
Chuxing aflaði. Uber tókst að
tryggja sér 3,5 milljarða dala frá
fjárfestingarsjóði Sádi Arabíu fyrr
í þessum mánuði, á meðan Snap-
chat – appið sem er frægt fyrir að
láta myndir hverfa – fékk 1,8
milljarða dala hjá fjárfestum seint
í maí.
Kostnaðarsamur málarekstur
Um leið og þessi óskráðu félög
afla meira fjármagns hafa þau líka
þurft að verja meiri peningum í
deilur við stjórnvöld um allan
heim. Fyrr í þessari viku höfðaði
Airbnb mál gegn borgaryfirvöldum
í San Francisco, heimaborg fyrir-
tækisins, og snýst deilan um hvort
sekta megi Airbnb fyrir að birta
auglýsingar frá gestgjöfum sem
eiga eftir að skrá sig hjá borginni.
Á sama tíma glímir Uber við
málarekstur um allan heim, þar á
meðal hópmálsóknir frá ökumönn-
um í Kaliforníu og Massachusetts
sem lauk með 100 milljóna dala
bótagreiðslu fyrr á þessu ári.
Minni þörf á að fara á markað
Það að fjáröflun óskráðra félaga
sé í sögulegu hámarki undirstrikar
líka að ákveðin tilfærsla er að eiga
sér stað á fjármagnsmörkuðum,
þar sem fjárfestar eru orðnir vilj-
ugir til að leggja æ hærri fjár-
hæðir í þessi félög. Þetta koll-
varpar hefðbundna módelinu þar
sem sprotar sóttust eftir því að
fara á hlutabréfamarkað þegar
vissri stærð væri náð og þörf á að
fá stórar fjárhæðir inn í rekst-
urinn.
Í júní síðastliðnum aflaði Airbnb
1,5 milljarða frá fjárfestum á borð
við General Atlantic, Hillhouse
Capital og Tiger Global, og var
fyrirtækið þá metið á 24 milljarða
dala. Þá fékk félagið líka fyrr í
mánuðinum 1 milljarðs dala lána-
línu sem tryggð er af JPMorgan,
sem þýðir að samtals hefur tekist
að afla 3 milljarða dala í formi
hlutafjár og lána.
Það fjármagn sem mun safnast í
lotunni sem núna stendur yfir
verður notað til að styðja við nýjar
fjárfestingar og vaxtartækifæri, að
sögn heimildarmanns sem
þekkir vel til fyrirtækisins.
Airbnb nú verðmetið
á 30 milljarða dala
Eftir Leslie Hook
í San Francisco
Vöxtur Airbnb hefur verið
mikill og hraður um allan
heim og í nýrri fjármögn-
unarlotu er félagið metið
þriðja verðmætasta
sprotafyrirtæki heims.
AFP
Brian Chesky er forstjóri og einn þriggja stofnenda Airbnb, sem hefur tryggt
sér 3 milljarða dala í formi hlutafjár og lána og er nú metið á 30 milljarða dala.
Frekari upplýsingar á vefverslun okkar
www.donna.is
Hjartahnoð og hjartastuðtæki
björguðu lífi mínu
Er næsta hjartastuðtæki
langt frá þér?
Verð frá kr. 199.600