Morgunblaðið - 18.11.2016, Page 24

24 UMRÆÐAN
MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 18. NÓVEMBER 2016
VINNINGASKRÁ
29. útdráttur 17. nóvember 2016
1033 10831 23867 33863 44498 51797 60510 70527
1568 12760 24146 34392 44860 52120 60553 70824
1995 12864 24502 35233 45253 52379 60799 70963
2433 13321 24552 35621 45314 52771 60801 71187
2469 13585 24866 35774 45660 53027 61544 71402
2943 14150 25547 35904 46057 53292 61756 71881
3190 14220 26000 36049 46476 53493 61863 72446
3422 14409 26069 36224 46554 53543 62029 72717
3518 15511 26421 36694 46596 53770 62188 72740
4052 15555 26901 36710 46603 54141 62234 73116
4263 15702 26919 37078 46805 54175 62684 73140
4534 16160 27109 37337 47175 54302 63174 73443
5022 16774 27512 37765 47188 54450 63614 73958
5355 16927 27521 37975 47419 54567 63650 74722
6228 17411 27846 38075 47555 54797 63686 74924
6761 18690 27997 38306 47769 54977 64185 75257
7195 19189 28227 38315 47917 55274 64619 76578
7423 19267 28684 38344 48033 55288 64990 76970
7471 19767 29014 38650 48116 55551 65094 77100
7478 19797 30244 38818 48331 55709 65952 77106
7786 19806 30450 39016 48497 55978 66394 77356
7848 19914 31112 39420 48735 56059 67018 77802
7938 20046 31117 39452 48960 56172 67034 77853
8207 20171 31205 39547 49002 57056 67703 77929
8271 20328 31329 40465 49209 57563 67879 78090
8385 20724 31393 40605 49540 57719 67898 78159
8742 21618 31722 40869 50031 57733 67934 78248
9083 21878 31925 40923 50088 57902 68085 78295
9195 21919 32276 41391 50146 57976 68205 78712
9290 22010 32504 41544 50151 58504 68220 78902
9461 22436 32907 41722 50370 58739 68263 79560
9673 22613 33118 42265 50592 59321 68498
9731 22626 33136 42682 50680 59525 68682
10502 23034 33402 42921 50904 59616 69007
10584 23403 33409 43807 51116 59814 69009
10784 23645 33601 44343 51155 60250 69164
10818 23834 33638 44403 51214 60503 69553
195 7402 24526 33729 45032 55186 61581 74647
751 7762 25138 35032 46304 56047 62101 75644
2020 9447 25315 35951 49032 56189 62197 76431
2295 10260 25827 35977 49383 56443 63477 77018
2415 11596 28022 36329 50290 56602 64000 77489
4048 11601 28529 36692 51269 56906 67155 77525
4148 12013 30189 37427 51515 57190 67589 78484
4337 12383 30481 37634 52564 57442 68785 78818
5734 14410 30498 39821 53504 57757 69047 79344
6725 15232 30537 40701 54165 58860 70359
6733 18938 31807 41343 54659 59257 70532
6885 20482 32467 42098 54708 59508 73507
7014 23469 33572 42688 54711 60050 74033
Næstu útdrættir fara fram 24. nóv & 1. des 2016
Heimasíða: www.das.is
Vinningur
Kr. 10.000 Kr. 20.000 (tvöfaldur)
Vinningur
Kr. 20.000 Kr. 40.000 (tvöfaldur)
Vinningur
Kr. 150.000 Kr. 300.000 (tvöfaldur)
10517 16602 38074 73890
Vinningur
Kr. 50.000 Kr. 100.000 (tvöfaldur)
1816 11154 20691 34770 40752 73399
2393 17649 23472 38078 54050 73487
6542 19503 24323 38374 54652 75602
6874 20113 26806 40080 55257 78558
Aðalv inningur
Kr. 2.000.000 Kr. 4.000.000 (tvöfaldur)
7 3 7 3 3
Enn vekur það furðu
hvernig hægt er að
fjalla svona mikið um
heilbrigðismál og ekk-
ert smávegis nú, án
þess að nánast ekkert
sé minnst á sjúk-
lingana, líðan þeirra og
þarfir. Það má ráða af
umræðunni að þetta
komi þeim nánast ekk-
ert við. Nú er það svo
að oftar en ekki koma fram fréttir um
nýjungar í læknavísindum, t.d. betri
aðbúnaður, nýjungar í tækjum og tól-
um og ekki síst þróun í lyfjum. Hver
er svo tilgangurinn? Jú, að lina þján-
ingar, auka líkur á lækningu og koma
í veg fyrir ótímabæran dauða hjá
þeim einstaklingum sem eiga við and-
lega og líkamlega sjúkdóma að stríða
og þá sem hafa orðið fyrir slysum.
Er það ekki furðulegt að við getum
fjallað um heilbrigðismál svo mán-
uðum og árum skiptir án þess að
minnst á sjúklingana? Það hefur að
vísu sést á prenti að heilbrigðiskerfið
eigi að snúast um sjúkdóma fólksins í
landinu, sársauka þess, kvíða, angist,
líf og dauða, en það kom meðal ann-
ars fram í grein sem Kári Stefánsson
ritaði í Fréttablaðið 10. desember sl.
Síðan þá hefur Kári að vísu verið ötull
að minna á fjárþörfina í
heilbrigðiskerfinu, með-
al annars með skrifum
sínum fram að þessu
sem náðu hámarki með
undirskriftasöfnun sem
um 86.000 manns skrif-
uðu undir (þar á meðal
undirritaður).
Nú kveður svo hart
við að allir flokkar eru
tilbúnir að auka veru-
lega fjármagn til heil-
brigðiskerfisins. Er þá
ekki rétt að staldra að-
eins við? Er það eini vandi heilbrigð-
iskerfisins, fjármagnsskortur? Hver
er staða þess að öðru leyti? Í um-
ræðunni síðastliðin misseri hafa kom-
ið fram ansi misvísandi upplýsingar
um stöðu þess. Talað er um að kerfið
sé í rúst, það sé holað að innan, end-
urreisum heilbrigðiskerfið, gerum
betur í heilbrigðismálum, bætum gott
heilbrigðiskerfi og íslenska
heilbrigðiskerfið er „best í heimi“.
Svona væri hægt að halda áfram.
Þegar talað er um „best í heimi“
koma fram nokkrar spurningar. Var
rætt við þá sjúklinga sem ekki hafa
fengið greiningu, eða þá sem liggja á
göngum LSH, í geymslum og jafnvel
búið um þá í bílakjallara, þá sem voru
sendir heim af sjúkrahúsinu og þá
sem ekki hafa efni á að leita læknis
eða kaupa lyf? Þetta flokkast varla
sem besta heilbrigðiskerfi í heimi.
En hver er stað þess nú? Væri ekki
réttast að kanna það svo að fjár-
magnið nýtist til að hlúa betur að
sjúklingum? Rétt væri í framhaldi að
kanna hvert fjármagnið hafi farið
fram að þessu. Það er vitað að rekið
hefur verið tvöfalt heilbrigðiskerfi í
landinu um áratuga skeið. Það einka-
rekna og svo ríkisrekna. Hvernig
væri að sameina allar einkareknu
læknastöðvarnar á höfuðborgar-
svæðinu undir sama þak? Það gæti
verið á besta stað og þau samtök sem
kenna sig við „besta stað“ geta ein-
hent sér í þá sameiningu og látið af
þeim áróðri um „besta spítala á besta
stað“ sem mun skapa óbreytt ástand
fyrir sjúklinga þessa lands næstu 12
til 15 árin, sem er fráleitt. Nóg hafa
þeir þurft að þola fram að þessu.
Þetta og að stytta framkvæmda-
tíma á næstu áföngum á Landspítala-
lóðinni niður í fjögur ár væri það
besta sem hægt væri að gera fyrir
heilbrigðiskerfið í dag. Við viljum
betra heilbrigðiskerfi sjúklinganna
vegna.
Heilbrigðiskerfið
Eftir Jón H.
Guðmundsson »Er það eini vandi
heilbrigðiskerfisins,
fjármagnsskortur?
Jón H. Guðmundsson
Höfundur er ellilífeyrisþegi og
krabbameinssjúklingur.
Víða er í dag rætt og
ritað um kjaramál kenn-
ara og að kennarastarfið
sé ekki metið að verð-
leikum. Sú skoðun er
ekki aðeins tjáð af kenn-
urum og skólastjórn-
endum heldur ekki síður
af foreldrum grunn-
skólabarna. Sjálf hef ég
yfir þriggja áratuga
reynslu sem kennari á
öllum skólastigum og get ekki annað
en tekið undir með þeim sem vilja
hefja kennarastarfið til meiri vegs og
virðingar. Á síðustu árum hefur verið
sífellt erfiðara að fullmanna allar
kennarastöður borgarinnar með full-
menntuðum kennurum og nú í vetur
er talsvert um að ófaglærðir ein-
staklingar, leiðbeinendur, hafi verið
ráðnir til starfa til kennslu þegar
margendurteknar auglýsingar eftir
kennaramenntuðum einstaklingum
hafa ekki borið jákvæðan árangur.
Þessir ágætu leiðbeinendur hafa víða
bjargað málum og lagt sitt af mörkum
til að skólahald geti gengið stór-
áfallalaust fyrir sig dag frá degi.
Margur býr að fyrstu gerð
Grunnskólanámið á að undirbúa
börn og unglinga fyrir framtíðina, líf
og starf í nútíma samfélagi þar sem
tækniþróunin er svo hröð að meirihluti
þeirra starfa og verkefna sem bíða
þessara barna í framtíðinni er mögu-
lega ekki vel þekktur í dag. Foreldrar
hljóta að gera þá kröfu til skólamála-
yfirvalda að börn þeirra fái sem besta
umönnun og kennslu. Já, einnig
umönnun, því skólaganga barnanna
gengur ekki aðeins út á að börnin afli
sér ákveðinnar grunnþekkingar. Það
er ekki síður mikilvægt að byggja upp
og efla sjálfstraust barnanna, þjálfa
þau í sjálfstæðri og gagnrýnni hugsun,
hjálpa þeim að tileinka sér námsefnið
og færnina til að nýta þekkingu sína í
nýjum og áður óþekktum aðstæðum.
Skóli án aðgreiningar –
annmarkar
Menntastefna landsins leggur
áherslu á „skóla án aðgreiningar“ þar
sem öll börn eiga rétt á setu í almenn-
um bekkjardeildum. Þetta hefur í för
með sér að í nem-
endahópi geta verið
börn sem þurfa mjög
mismikla aðstoð í
kennslustundum því
færni þeirra og þroski
getur verið afar mis-
munandi þó svo að þau
séu öll fædd á sama ári.
Þess utan geta nem-
endur átt við samskipta-
örðugleika að etja, ýmiss
konar hegðunarvanda-
mál og kvíða, auk þess
sem einbeiting-
arskortur, athyglisbrestur og ofvirkni
eru algeng verkefni sem almennur
kennari þarf að takast á við í fari nem-
enda sinna í kennslustundum.
Færri en fjölmennari
bekkjardeildir
Sökum fjársveltis og sparnaðar
meirihlutans í borginni í skóla- og
menntamálum hafa skólastjórnendur
víða þurft að taka til þess ráðs að
fækka bekkjardeildum og fjölga í stað-
inn nemendum í hverri bekkjardeild.
Því er raunhæft að taka dæmi um 27
barna bekkjardeild þar sem einn þriðji
hluti nemenda þarf talsverða ein-
staklingskennslu og/eða sérstaka at-
hygli kennarans til að sem flestir í
nemendahópnum fái nokkurn veginn
kennslu við hæfi.
Við þetta bætist að í sömu bekkjar-
deild geta mörg barnanna verið með
annað móðurmál en íslensku sem sitt
fyrsta móðurmál. Til að fjölmenningin
nái að blómstra og börnin nái góðri
fótfestu í íslensku skólakerfi og skóla-
menningu þarf kennarinn því auk ann-
ars að ná að aðstoða þennan hóp sér-
staklega, t.d. varðandi hugtaka-
skilning og verkefnalýsingar.
Barnið sem bíður greiningar en
þarf samt „manninn með sér“
Biðlistar eftir greiningum á náms-
erfiðleikum eða vanlíðan nemenda eru
óafsakanlega langir í sumum hverfum
Reykjavíkur. Framsókn og flugvallar-
vinir hafa löngum vakið athygli á því
ójafnræði sem ríkir meðal barnanna í
borginni að það geti farið eftir því í
hvaða hverfi borgarinnar barnið býr
hversu fljótt gengur að skoða og
greina ýmsa námserfiðleika, erfiða líð-
an, samskiptavanda eða hegðunar-
vandamál sem geta háð barninu bæði í
skólanum og í daglegu lífi. Á meðan
ekki fæst greining á vandanum á
barnið ekki rétt á sérstakri aðstoð í
skólanum og á því að fylgja öðrum
börnum eftir í hvívetna. Ef um hegð-
unarvanda er að ræða getur það skap-
að aukna erfiðleika og álag í kennslu-
stundum, fyrir barnið sjálft,
samnemendur og kennarann. Í sum-
um tilvikum getur vandinn verið slíkur
að nauðsynlegt væri að barnið hefði
„manninn með sér“ eins og sagt er,
þ.e. að starfsmaður á vegum skólans
fylgi barninu að mestu eftir bæði í
kennslustundum sem og í frímínútum.
Í fjársvelti og sparnaði er erfitt fyrir
skólastjórnendur að ráða stuðnings-
fulltrúa eða sérkennara til að sinna
þessu aukna álagi.
Metum kennarastarfið
að verðleikum
Nú í vikunni fjölmennti stór hópur
grunnskólakennara í Reykjavík á
samstöðufund varðandi stöðu kjara-
mála og síðan var ferðinni heitið á fund
borgarstjórnar til að minna stjórn-
endur borgarinnar á að nú væri komið
fram yfir þolmörk þolinmæði kennara
í Reykjavík varðandi kaup þeirra, kjör
og vinnuskyldu. Hér að framan hefur
verið veitt örlítil innsýn í brot af þeim
veruleika sem grunnskólakennarinn
tekst á við á hverjum degi. Forgangs-
röðum fjármálum borgarinnar af
meiri skynsemi og fjárfestum í fag-
legri og metnaðarfullri kennslu fag-
menntaðra kennara, eyðum biðlistum
eftir greiningum, eflum sértæka að-
stoð, leggjum áherslu á að auka ásókn
í raunhæft kennaranám og bætt
vinnuumhverfi sem getur orðið til að
halda frábæru fagfólki lengur í
kennslu.
Smá innsýn í raunveruleika
grunnskólakennarans
Eftir Jónu Björg
Sætran »Kennarar eru marg-
ir hverjir ofhlaðnir
verkefnum og óteljandi
starfsskyldum sem ber
að sinna í stórum blönd-
uðum bekkjardeildum í
skóla án aðgreiningar.
Jóna Björg Sætran
Höfundur er varaborgarfulltrúi
Framsóknar og flugvallarvina.
Er kennari og situr í skóla- og
frístundaráði.
ÞÚ FINNUR ALLT Á FINNA.IS
VEISTU UM GÓÐAN
RAFVIRKJA?