Berklavörn - 01.06.1939, Page 23

hendi. Reynslan sýnir einnig, að slíkur
maður, sem einu sinn hefir sýkzt, á erf-
itt með að fá \iinnu við sitt hæfi. Er að
undra, þó að varnarvirki líkamans. brotni
eitt af öðru, undir slíkum kringumstæð-
um, eða að gömul, inyilokuð berklamein
geti opnast á ný? Og sjúklingurinn þá, að
vonum, ver farinn en áður, að öllu leyti.
Svona er iðulega heimkoma berklasjúkl-
inganna, og aðbúð sú, sem þjóðfélagið býr
þeim. Þetta er ekkert einsdæmi hjá okk-
ur. Flestar þjóðir eiga við sömu vand-
ræði að etja, hvað snertir viðfangsefni
fyrir berklasjúklinga, að hælisvistunum
loknum. Margt af þessu fólki er aðeins að
nokkru leyti vinnufært, annað algerlega
óvinnufært, en óneitanlega eru sömu kröf-
ur gerðar þar til allra: annað hvort strax
að sjá fyrir sér og sínum að öllu leyti,
eða að komast af með hinn lítilfjörlega
fátækrastyrk.
Afleiðing þessa verður ómnflýjanlega
sú, að margir af þeim, er einu sinni hafa
verið sjúklingar á berklahælunum, koma
þangað aftur sem sjúklingar, fyrr eða
síðar. Reynslan sýnir, að slæm aðbúð og
áhyggjur vekja „hvíta dauðann" öðru
fremur upp á ný. Þetta þarf að fyrir-
byggja, og væri vel, ef ríkið sæi sér fært
að hefja skynsamlega viðleitni í þessa
átt. Brýn nauðsyn virðist það vera, að
þeir, sem erfiðasta atvinnumöguleika hafa,
séu þegar á heilsuhælunum búnir undir
léttari og hentugri störf. Mætti sjálfsagt
kenna þar léttar handiðnir, og ekki síst
garðyrkju og gróðurhúsastörf.
Útivist er holl lungnaveiku fólki, ekki
sízt þeim, er berklaveikir hafa verið, sér-
staklega þó, sé hægt að sameina hana
léttri vinnu. Tilraunir þær, sem gerðar
hafa verið undanfarin ár, með hverskonar
garðrækt, gefa ákveðnar vonir um, að hér
sé um framtíðar atvinnuveg að ræða. Þar
sem skjól er, í brekkum á móti suðri,
ættu að vera góð skilyrði fyrir jarðar-
berjarækt. Eru þau, sem kunnugt er,
dýrmæt útflutningsvara, eftir að hægt er
að frysta þau og geyma þannig tímunum
saman. Gróðurhúsaræktin gefur einnig
vonir um arðvænlega útkomu, sé hún
skipulögð og áherzla lögð á útgengilegar
afurðir á erlendum mörkuðum, t. d. vín-
ber. Væri ekki þarna atvinnusvið fyrir
berklaveikt fólk? Ég tel víst, að á báðum
heilsuhælunum sé hægt að vekja áhuga
berklaveikra fyrir garðrækt, og að þar
megi kenna sjúklingunum nægilega mik-
ið til þess, að þeir geti hafizt handa að
hælisvistinni lokinni. Ríkið á stór land-
flæmi í Ölfusinu, og eru þar yfirleitt hin
beztu skilyrði til garðræktar. Þar er einn-
ig hveravatn, og þar af leiðandi ódýrt að
reka gróðurhús. Þarna má reisa heila
byggð fyrir berklaveikt fólk, og vissulega
með lífvænlegum atvinnuvegi. Lán þarf
að veita fólki þessu með nýbýlakjörum,
t. d. gegn tryggingu í afurðum þeirra. Og
kostur mikill er að vera þarna í nánd við
garðyrkjuskóla ríkisins, er ókeypis ætti
að gefa allar leiðbeiningar. Ég tel það
einnig mikinn ávinning að geta haft sem
flesta berklasjúklinga í einu bygðarlagi.
Verður með því móti öll heilsuvernd og
allt lækniseftirlit auðveldara.
Ég hefi í grein þessari bent á einn
möguleika, einn af mörgum, til þess að
hjálpa berklaveikum sjúklingum, er iðu-
lega þurfa að byrja nýtt líf með breyttum
og betri skilyrðum í baráttu lífsins. Það
verður ekki um það deilt, að af öllum
sjúklingum þjóðfélagsins eiga þeir erfið-
ast, sem stríða við þrálátan sjúkdóm, er
lamar vinnuþrekið að meiru eða minna
leyti í langan tíma.
BEEKLAVOEN
19