Framfari - 10.12.1877, Qupperneq 2

longu lira garB geugin, pdkti Manitoba stjdrn
ekki enn 6hult, aB sdttnsemi bdlunnar vseri fitrymt,
en liaf'Si eigi fje til aB balda verBinum eins
lengi og hun lxjf'Bi viljaB, en yfirstjornin vildi
eigi leggja fje til varBarins. Loksins varB su
niBurstaBa, aB nmboBsmonnum yfirstjdrnarinnar
hjcr og fylkisstjorninni i Manitoba kom saman
um, aB nokkurskonar breinsun skyldi fram l'ara 1
nylendunni, pannig, aB 611 iverulius Islendinga
skyldu pvegin inuan fir kalkvatni, allur ssengur
og IverufatnaBur pveginn ur sjd&andi sapuvatni,
en dfinn og annaB, er eigi poldi pvott, svsslt 1
brennisteinsreyk. Hreinsun pessi fdr og fram a
tlmabillnu fra 8 — 30 jfinl, undir umsjdn Mr.
W. Drever’s, er veriB bafBi aBstoBarma&ur lsekn-
anna. Eptir aB breinsuninni var fyrir nokkru
lokiB, var vCr&urinn loks bafinn 20. jfill.
SLISFARIR, SlBan Islendingar settust a&
1 Nyja Island! hafa ekki orBiB margar slisfarir
meBal peirra. I fyrrasumar'ljc/.t Jdn nokkur por-
kelsson fra Klfiku af pvi, aB bafa etiB r6t, er
liann aleit vera hvannardt. Seint a slBastl. vetri
varB gomul ekkja fiti a Winnipeg vatni, aB nafni
Anna Gu&mundsddttir, fra SteBja a pelamork.
paB ma og teljast me& slisforum, aB 1 desember
nsestl. vetur ska&kdl 2 menn ur Mikley, er voru
a ferB fra Gimli, 1 grimmdar veBri; voru peir
votir 1 faetur, viltust og lagu, eBa voru, uti a
priBja daigur. Misstu peir baBir framanaf fdtum,
annar ba&um, en binn oBrum. I fyrrakaust laer-
brotnaBi porsteinn Sigffisson fra Hvammi 1 MoBru-
valla Id. sdkn, a pann katt, aB trje fjell a bann,
og hefir hann att 1 pvf meiBsli slBan. Snemma
1 agust 1 sumar drukknaBi, f Winnipeg vatni,
unglingspiltur, Hjortur Jdhannsson aB nafni, aettaB-
ur af Vatnsnesi. Var bann aB sefa sig 1 sund-
list, og mun bafa fengiB krampa. Snemma j
September dmkkna&i og 1 Winnipeg vatni ogiptur
maBur, Valdimar Sigmundsson aB nafni, ur ping,
eyjarsyslu. AtvikaBist paB a pann batt, aB bann
fjell utbyr&is ur skipi, og varB eigi naB, par
pa& var a siglingu.
STJ6RNARLAN. Yfirstjdrn Canada rikis
befir, slBan Islendingar f6ru aB flytja til Nyja
Islands, veitt nylendumonnum viB og vi& allmikiB
lan. Fyrst vcitti bun peim er komu haustiB
1875 $ 15000, til aB kaupa fyrir helstu nauBsynjar
slnar til vetrarins, fitsaeBi og nokkuB af kfim.
Setti hun pa pegar umbo&smann bjer til aB
annast allar utvegur og llutninga til nylendunnar,
og til pess ylir hofuB aB viBhalda reglu a sjer-
hverju, er Islendinga var&aBi. ’ UmboBsmaBur
pessi, Mr. John Taylor, er bjer enn. — parnseat
veitti yfirstjdrnin peim Islendingum, sem komu
aB beiman niestliBiB sumar, og ekki bofBu efni
til aB kosta sig fra Quebec til Winnipeg, farseBla
aB lani, sem 1 allt nam um $ 5000. Enufrem-
ur veitti stjdrnin, pa 161 kiB var i Toronto, na-
lsegt $ 8000, til aB kaupa fyrir verkfaeri, netja-
garn og nesti til Winnipeg, pa veitti bun a
ny um $ 9000, til aB kaupa fyrir fae&i til priggja
mana&a, og til aB kaupa fyrir for banda Islending-
um, til aB komast a til nylendunnar m. m. I
oktober veitti bun enn lan $ 18000, til aB kaupa
fyrir matbjorg til vetrarins, 100 suBuofna, ymis-
leg ahold og 40 kyr. AB slBustu veitti bun i
aprll i vor er leiB § 25000, til aB kaupa fyrir
naegil. utsieBi, ymisleg verkferi, netjagarn, suBu-
ofna, matvseli og lleyra, er menn vankagaBi
um, og, sem ekki var minnst 1 variB, lifandi pen-
ing, og befir nfi pegar veriB keypt fyrir paB
full 250 fullorBnir nautgripir. pannig befir pa
yfirstjdrnin veitt nylendubfium um $ 80000 lan,
gegn ve&i 1 londum peim, sem bun hefir veitt
peim fyrir ekki neitt, 160 ekrur kverjum land-
takanda. paB er hvorutveggja, aB nylendumenn
purfa eigi a& bfiast viB meira lani, enda setti
lje petta aB vera nsegilegur stofn, ef vel vasri a
haldiB.
MeB byrjun oktdber manaBar 1873 setti
stjdrnin Mr. Sigtr. Jdnasson sem umboBsmann
sinn bjer, til pess, asamt Mr. Taylor, aB ann-
ast sjerkvaB paB, er snertir lan pa& er hun
veitti nylendubfium. Hefir Mr. Taylor aB mestu
annast fnnkaup og fiutninga a ollu, er keypt befir
veriB fyrir upph«e&ir pier, er stjdrnin hefir veitt
og sent til Ontario Bankans i Winnipeg, sem
borgaB befir fit reikninga peirra, manna, er Mr.
Taylor hefir keypt aB, samkvaemt avlsunum fra
honurn. En Mr. Sigtr. Jonasson befir haft a
hendi skipti pess, er keypt hefir veriB, til nylendu-
bfia, og haldiB reikningana yfir stjdrnarlaniB.
Skiptingu lansins, i nylendunni, var bagaB
pannig, eptir aB Mr. Sigtr. Jonasson tdk viB
umsjdn a bcnni, aB nylendumonnum var skipt 1
flokka, 40 — 80 manns 1 kverjum, og var foringja
livers flokks mana&arlega afhent paB, er atti aB
koma til skipta meBal flokks hans. , Matvaela
skiptunum var bagaB pannig, aB olluin fjolskyld-
um var skipt jafnt, af ollum tegundum, eptir
fdlksfjolda, en hinu oBru eptir porfum og kring-
umstaiBum. pessi regia gilti fyrir allt paB lan,
er veitt var ariB 1876, en paB er keypt var
fyrir hi& siBasta lan, $ 25000, var byggBa-nefnd-
unum fengiB til ^kipta, og akveBiB aB skipta
pannig, aB hinir fatsekustu, sem sfzt gatu keypt
nauBsynjar sinar, skyldu sitja fyrir kinum efnaBri.
YEGAGJORDIR OG LANDAMiELINGAR.
NiestliBiB baust veitti yfirstjdrnin $ 2500 til aB
leggja ut veg fra nyrstu vegum 1 Manitoba til
Nyja-lslands, og eptir endilangri nylendunni me&-
fram Winnipeg vatni, 6 porplendur eBa 36 mll-
ur a lengd. Um leiB veitti bun og $ 8000 til
aB gjora veginn, og var paB verk unniB nsst-
liBin vetur, undir stjdrn Mr. W. Beatty’s. Veg-
urinn er 4 breidd 26 fet, og 1 allt 50 mllur a
lengd. Yar verkiB aB mestu unniB af Islending-
um sjalfum, og fengu pvf margir atvinnu viB
veg penna, Kaupgjald var um daginn 60 —70 ct.
auk fieBis. Einnig fjekk nokkuB af kvennfdlki
atvinnu viB aB matreiBa banda verkamonnum a
veginum, og sama kaup og karlmenn.
Sama stjdrn hefir og, tvo slBustu vetur,
latiB maela 9 porplendur af nylendusvaeBi Islend-
inga, pannig, aB beinar Ilnur eru hoggnar kring-
um bverja ferhyrnings-mllu, sem innibindur 1 sjer
fjogur lond (lot), me& merkjum bvernig skipta skuli
peim milli manna. Eunfremur hefir stjdrnin latiB
msela ut 3 bieja stseBi 1 nylendunni, er nefnast
Gimli, Sandvlk og Lundur. Er Gimli i 2. porp-
lendu nylendunnar, aB sunnan aB telja, en Sand-
vik og Lundur 1 hinni 6. Gimli er aB stserB 1
mila a lengd meBfram vatninu, og )6 mlla a
breidd. Sandvlk, sem einnig er a strond Winni-
peg vatns, er }/, mlla a lengd og mlla a
breidd. Lundur er 3 mllur fra mynni Islendinga-
fljdts, aB suBaustanverBu, og er jafn aB st»rB viB
Sandvlk. Hver bsejarldB er 22 faBmar a lengd,
en 11 a breidd. VerBa pvl 5 baejarldBir 1 ekra.
paer eru aBskildar meB boggnum llnum, llkt og
aBur er sagt um porplendurnar.
VERZLUN OG VORUFLUTNINGAR.
Um leiB og nylendan byggBist, myndaBist lltilfjor-
leg verzlun a Gimli. Eptir komu Islendinga,
sem lluttu til nylendunnar snmariB 1876, jdkst
hun aB mun. HiB helsta er selt befir veriB er
ymislegar smavegis nauBsynjar, en lltiB af matvsel-
um, par pau, sem aBur er getiB, bafa til pessa
veriB utblutuB sem stjdrnarlan. VerB befir veriB
lltiB hcerra en f Winnipeg, og verzlunin pvl veriB
kaupendum talsverBur biegBarauki. Seljandinn er
Mr. FriBjdn FriBriksson, lipur og hygginn verzl-
unarmaBur.
Meirihluti pess er flutt befir veriB til ny-
lendunnar, svo sem allskonar matvara, suBuofnar,
utsaeBi og verkfaeri m. m. sem mestmegnis befir
veriB keypt 1 Winnipeg, befir allt veriB flutt
vatnsveg a sumrum, a pann batt, aB pvl hefir
veriB blaBiB a aBurnefnda flatbata, og flutt ept-
ir RauBaranni, ymist til Railway Crossing (sem
er naesti aBal verzlunarstaBur viB nylenduna, um
24 mllur enskar, eBa pinginannaleiB, fra suBur-
enda hennar) eBa norBur 1 armynni. Hafa batar
pessir ymist llotiB meB straum ofan ana, e&a
gufubatar dregiB pa, sem stundum bafa, pa veBur
hefir leyft, dregiB pa alia leiB til Gimli. En
annars bafa voruruar veriB lluttar ur armynninu
4 gufub4tum, skonnortuskipum eBa stdrum York-
b4tum, sem bafa affermt p®r 4 Gimli, Sandvlk,
Lundi og 1 Mikley. I vetur er leiB var allmikiB
af vorurn flutt eptir vatninu 4 Is, og eptir hinum
nyja vegi a sleBum, er uxar gengn fyrir, og voru
pannig stoBugt fra pvi 1 januar og partil Is leysti
fr4 10—20 uxar 4 ferBinni eptir nylendunni.
Skonnortan ,,Jessy Me. Kenny“ (120 tons)
er sogunarmyllu-fjelag 1 Fort Alexander 4, flutti
1 sumar og baust sagaBan viB (borB og planka),
til nylendunnar. A Gimli var lagt upp 45000
fet, og viB Islendingafljdt 36000 fet. VerB a
viB pessum er fr4 20—25 dollarar pusundiB.
Auk pessa timburs befir talsvert af samkynja
soguBum viB fengist viB mylluna 1 Mikley, fyrir
$ 15 piisund fetin.
samtuk Islendinga. Fiokkur sa
er fyrst kom til nylendunnar, haustiB 1875, og
sem hafBist viB 4 Gimli fyrsta veturinn, kaus p4
pegar 5 manna nefnd til aB bafa umsjdn meB
skiptingu 4 14ni pvl, er bonum var veitt til
vetrarins, m. m., og var bun kolluB ,,b£ejar-
nefnd“; en pegar Islendingar komu sumariB eptir
eyddist hun eBa dreyfBist. LeiB sv® fram yfir ny4r
1877, aB menn fdru 4 ny aB bafa samkomur
og raeBa um almenn m41efni, sjerllagi um stjdrnar-
fyrirkomulag 1 nylendunni. Voru 4 tveimur
fundum, er haldnir voru 1 januar, oBrum 4 Gimli,
en binum viB Islendingafljot, kosnar 5 manna nefnd-
ir til aB semja frumvorp til braBabyrgBalaga
um stjdrnarfyrirkomulagiB, sem slBan voru borin
saman, raedd, sameinuB og sampykkt meB meiri-
bluta atkvasBa 4 almennum fundi, er sdktur
var fir allri nylendunni, og lialdinn 4 Gimli 5.
febrfiar. Log pessi birtast sfBar 1 Framfara.
A ofangreindum fundum var og raett um, aB
koma 4 fdt prentsmiBju til aB gefa fit blaB 4 1s-
lenzku, og sjest nfi pegar hver 4rangur af pvl
hefir orBiB.
Samkvaemt greindum sampykktum til braBa-
byrgBalaga voru haldnir kjorfundir 1 Ollum byggB-
um nylendunnar binn 14. febrfiar. Voru par
kosnir 5 menn 1 bygg&arnefnd, og 2 sfittamenn
1 bverri byggB. Bygg&anefndin 1 hverri byggB
kaus formann, fir slnum llokki, og nefnist bann
byggBarstjdri. UrBu pessir menn bygg&astjorar:
1 VIBirnessbyggB Bjorn Jdnsson, 1 ArnessbyggB
Bjarni Bjarnasson, 1 FljdtsbyggB Jdhann Briem
og 1 MikleyjarbyggB Jon Bergvinsson. Ilinn slB-
astnefndi flutti fir byggB sinni 1 vor, og kom
pvf varabyggBarstjdrinn Hallddr FriBriksson Reykja-
lln 1 bans staB. Hinn 21. febrfiar 4ttu allir
byggBanefndamenn nylendunnar fund me& sjer 1
Sandvlk, til pess, meBal annars, a& kjdsa for-
mann og varaformann fyrir nylenduraB paB, er
samanstendur af byggBastjorunum, og nefnist s4
formaBur pingr4Bsstjdri. Til pingraBsstjdra var
kjorinn Sigtr. Jdnasson, og til vara FriBjdn
FriBriksson.
Eptir aB pingraBiB var TnyndaB’ hafBi pa&
meB sjer fundi og tdk aB starfa aB almenuings-
malefnum. pier alyktanir pingr4Bsins sem var
pannig variB, aB leita purfti sampykkta bfienda
byggBanna til a& f4 peim framgent, tdku byggBa-
stjdrararnir til meBfer&ar, og hjeldu um pessi
malefni fundi, hver 1 sinni byggB. J>a& helsta
sem vannst til sampykkta 4 penna b4tt var:
1. aB hver karlmaBur sem var 21 4rs aB aldri
legBi 4rlega til pjoBvega gjorBa p. e. til vega
peirra er markaBir eru fit viB mailingu stjdrnar-
innar, 2 dagsverk, eBa gjaldi 2 dollara. ByggBa-
nefndirnar akveBa 1 hvert skipti bvar vinnu
peirri, er pannig Rest, er variB 1 byggBinni. 2.
aB ekkjur og munaBarleysingjar fengju naegilega
hjalp, pannig, aB ekkjum, er haefar virtust til aB
taka land, vieri hjfilpaB aB vinna 4 pvl, en oBr-
um munaBarleysingjum bj41paB eptir pvl sem porf
krefBi og kringumsteBur leyfBu. 3. aB nefndir
voru 5 menn 1 hverri byggB, er bafa skyldu
opinbert eptirlit me& aBbunaBi og hreinlieti lbfiB-
arbfisa byggBabfia, samt vatnsbdli, og einnig meB
umbfinaB bfisanna gegn eldsvoBa, og yfir hofuS
oUu pvl, er verndaB gseti beilsu og efni manna.
ABur en jeg skilst viB samtok Islendinga
skal pess getiB, aB pvl var hreyft 4 einum
pingi4Bsfundi, aB nauBsynlegt vieri aB fa prest
eBa presta til aB gegna vanalegum prestverkum
i nylendunni, koma upp baefilega morgum kirkj-
um e&a skdlahfisum, er nota mastti til hvoru
tveggja f brao. HiB fyrsta er gjor&ist i pes3u
mali var, a& FljotsbyggBarbfiar hjeldu meB ser