Framfari - 23.12.1878, Síða 2

Framfari - 23.12.1878, Síða 2
armni 1 St. Louis, og mun vist ckki hnf;i breytt peim sko&un sinni. Ennfremur er pess aB geta, aB 1 Framfara hefir yfir hofuft aB tala pegar minnst hefir veriB a Island og Islendinga veriB sj-nt fram a yrnsa okosti pjd&arinnar. Hiwl bein- asti og areibanlegasti vegur til aB raBa hot a brestam og okostum er fyrst, a& opna augun fyrir peim og sl&an a& kippa 1 liBinn pvi, sem af- laga fer; neiti sjera Pall ekki pessu, pii getur harm samkvssmt rjettum hugsunarreglum, ekki neitaB pvi, aB Frf. hafi einmitt leitast viB aB efla prif pjdBarinnar og par meB landsins, 1 staB pes3 aB hnekkja peim. Hinni 8. spurnir.gu svdrum vjer pnnnig, aB vjcr hofum aldrei fsert. ofundina til sem sjalfsagBa hvdt til aB fly!, Isl., heldur aB vjer s»jum ekki, livi nyienda pessi retti ekki aB geta prifist, nema ef peir, sem hjer eru skyldu dfunda a&ra svo mikiB, aB paB streBi peim fyrir prifum. par sem sjera Pall gefur i skyn aB nyienda n muni aldrei prifast til lang- frajna, ininnist harm ekki einu orBi a ildtta cBa flutning ur nylendunni, hvort sem hann hefir haft slikt x huga eBa ekki, en getur pess par a m6ti rjett a eptir, aB hann hyggi ,,a8 Islend. ingar muni geta bjargaB sjer hjer a N. Isl. pegar peir sjeu bunir aB koma sjer upp da- litlurn Okrum, betur en peir hefBu getaB a Frdni meB s3mu efnum“. HvaB 9. spurninguna snertir, pa purfum vjer, aB fa upplf singar um, hversu margir peir mjdlsekkir og kjotbitar hafi veriB, sem njdendu. menn i Shawano Co. fengu aB gjof fra NorB- mdnnurn, aBu r en vjer geturn sagt vlst um, hvort sa styrkur hafi ,lialdiB peim i prifum*, eBa hversu pungir eBa ljettir peir sjeu a fdBrum. Vjer getum pess a& eins, aB par sem btiendur eru einfingis 6 (salir 33, sja skyrslu St. Gu&- mundssonar Frf. 2. arg. nr. ].), pa purfti ekki feikna marga mjdlsekki og kjotbita — einkum hafi peir veriB vel vamir — til pess aB paB gaeti orBiB monnum toluverB hjalp i braBina. Hin 10. spurning er eitthvaB kynleg. Skilning sjera Pals a orBinu agn hofum vjer ekki heyrt fyr. Vjer pekkjum ekki aBra pyB- ingu a pvi orBi, en aB paB sje eitthvaB paB, sem lagt e‘r fyrir einhvern til aB veiBa hann, eBa sem cetlsst er til aB hann gliepist a. pdtt sumUDi pyki vjer liafa veriB har&orBir um n. syn. pa kvaBumst vjer i atlmgasemdum vorum viB grein sjera Pals 'um norsku syn. Frf. 1. arg. nr. 11. ekki beinlinis vilja kalla gjafir synddunnar agn. Vjer hofum ekki heldur neinstaBar sagt, aB" sjera Pall hafi .liallaB a Canadastjdrn eBa setlaB hemd illan tilgang*, par sem hann kalli stjornarlaniB agn, heldur, ef stjdrnarlfaiB geti kallast agn, pa sje paB ekki si&ur agn, cr s^nddan geli andlega og likamlega faeBu. Vjer neitum pvi ckki, aB paB hef&i getaB veriB aflsrabetra 1 ymsu tilliti, • aB menu hefBu fariB til Bandarikja, og fyrst sest a& hja innleudum monnum og lsert hjerkndan laudbunaB, en Lvernig hefBu peir att aB gjesra pad. sem ckki &tu komis- hingaB til ■lands, nema af pvi aB itjdrnui veitti peim styrk til pess, tins og margir hverjir af peim, sem settust a& i N. Isl ? HvaB 11- spurninguna snertir, pa svbr- um vjer henni svo, aB peir hjer i nyl., sem hafa bseBi byggt hus a londurn sinum, rutt og rsekt- aB talsverBa bletti og gjort fleiri umbastur, peir hafa ekki eytt atvinnu sinni til einkis, pau 2—3 ar. sem peir hafa. hriiB hjer i nyl. HvaB 12. spurninguna snertir, pa hofum vjer aldrei sagt paB, sem su spurning virBist sprottin af, eBa gengiir ut a: vjer hofum al- drei sagt, a& Ny Islendingar jafnvel meB stjdrn- arlaniB i hondunum hafi veriB fatakari en land- ar, sem flutt hafa til annara hluta Ameriku, og dettur pvi ekki i hug aB sauna paB, sem vjer hofum aldrei sagt. pa kemur 13. spurnjngin. HvaB liana snertir, pa album vjer paB mjog dheppilegt af sjera Pali, aB fara aB rota upp i betlimal- inu aB nyju, par sem bie&i sjalfur hann og fleiri hljdta aB vita, aB bse&i 1 betlibrjefinu og vottorBi bans voru vsegast talaB stdrkostlegar ykj- ur, og paB hefir sjera Pall ekki veriB fjarri aB jata sjalfur, i grein, er hann skrifaBi i ,Norden‘. til aB gjora grein fyrir mali slnu, par sem hann segir, aB sjer hafi pott orBiB ,kungursdau8i‘ vel ftekt (jeg syntes Udtrykket .Hungersddd* varvel stierktj. Oas var kunnugt. aB ymsir 'attu bagt i nylendunni hreBi nreBal safnaBarlima sjera Pals og viBar, en aB hnf'a osannindi i frammi til a& lata gefa sjer, var djhrefa. og ef sjera Pall i er sannur pjoBvimu, rnastti hann pakka Frf. fyrir, aB hann reyndi aB halda uppi soma pjoBarirmar. Hafi veriB astssBn til aB leita hjalpar til annara pjoBa, til aB geta lifaB af i fyrra vetur, pa sjaunr vjer ekki betur, par sem um ekkert stjdrnarlan er aB tala, og einkum er haustafiinn misheppnaBist svo mik- illega, en aB paB sje nriklu fremur astseBatilpeis hu. HvaB 14. og 15. spurningarnar snertir, pa er tvennt dlikt, er faeinir menn taka sjer bolfestu a landi, par sem pegar er komin tolu- ver& byggB, par sem jarnbrautir eru og mega atvinnu a& fs fyrir pessa fau, eBa par sem fjfildi manna flytur ut i dhyggBir eins og hjer; p6tt londurn 1 Shawano, sem aBeins eru sex bu- endur, sje nu eptir fiEerri 4 ar fariB aB liBa davel, pa sannar pa& alls ekki aB land sje betra en hjer, enda er paB a& aliti peirra, sem til pekkja, og sem sjera Pall mun ekki heldur neita, toluvert ofrjdrra en Nyja Island. A& par sje ekki annaB aB hafa en grjot og sand, hofum vjer aldrei sagt. svo su spurning er eins og fleiri systur hennar alveg ut i hott. Likt er variB me& 15. spurninguna. Vjer sogBum ekki og vitum ekki, hvort nokkur brdBir sjera Pal3 hefir sest aB annarstaBar en i Shawano nyl. en' vjer vitum aB Jon broBir bans f6r. aB minnsta- kosti um tima sumariB 1876, fra Shawano Co. og sagBi pa kunningja sinum, • a& landiB v®ri svo vont, aB par spryttu varla kartoplur. en pott hann kastaBi pessu srona fram, pa er paB reyndar ntaf fyrir sig engin sonnun um laudkosti i Shawano Co. par sem sjera Pall spvr. hvaB mikinn ar5 menn muni hafa hjer af vinnu sinni eptir 4 ar, pa er vandi aB svara sliku, en vjer efumst ekki um paB, aB fleiri eBa ferri kunrii aB hafa jafnmikinn, ef ekki mciri ar& af lond- um sinum eptir 4 ar hjer fra,' en paB sem sjera Pall tekur l'ram sem arB landa vorra f Shav.’- ano Co. pdtt N. Isl, hafi einnig sina galla. 1 16. spurningunni getur sjera Pall pess. aB hann hafi fariB pess a leit viB landa i Shaw ano Co, aB peir sameini sig londurn i Minne- sota og Dakota og spyr siBan hvort petta sje ekki tilraun til aB samansafna; paB getur ver- iB spursmal, ef eetlast er til, aB hiuar fau fjol. skyldur — aBeins sex — tvistri sjer a tvo staBi, pvi annaB verBur ekki dregiB ut ur orBunum, par sem stendur' Minnesota o g (en ekki eBa) Dakota. Annars vonurn vjer aB sjera Pall hafi kom- iB sjer niBur a fastri niBurstoBu me& haganlegt ny- lendusvieBi, svo hjer komi ekki framarneinn hringl- andi til. AB siBnstu skal pess getiB,. aB pdtt vjer alftum stefnii synodunnar f ymsum greinum skakka og skaBsamlega, og oss geti ekki llkaB sumar a&- farir sjera Pals, einkum su hulda, er par virBist eiga sjer staB annars vegar, pa vonum vjer, a& hann lati sjer annt uin aB londurn vorum, sem hjeBanflytja aB bans raBi megi lanast sem best landnamiB, og par me& latum vjer svorum vorum lokiB. TIL LANDA I SHAWANO CO. I grein. er nokkrir Islendingar i Shawano Co. hafa skrifaB i NorBanfara nr, 43—44 og minnast par a norsku synoduna Og Frf. geta peir pess aB astieBa fyrir aB norsku synodunni sje brug&iB um ,kreddur‘og .einstrenging*. sje eptir peirra skilningi ,,engin onnur en su, a& norska synddan vilji ekki leyfa skynsemi mannsins nje menntun vorra tima, aB vefengja sannleika heilagrar ritningar**. En vjer viljum spyrja, hvar stendur paB blAtt a- frarn l bifliunni. aB solin gangi 1 kringum jorBina, er hofuBtlmarit synddunnar, Evangelisk Luthersk Kirketidend (nr. 40) kennir, aB sje beinlinis or&anna hljd&an i heilagri ritningu (Den heliige Skrifts ligefremme Ordlyd), og standi paB hvergi i bifi- iunni, hvaB er pa aB gjora maunase-tningar aB guBsorBi ef ekki petta? Landar gdBir i Shawano! piB verBiB aB lasra betur. 1) I Frf, nr. 5 stendur par sem pessa er getib: Bib e lens, paB a aB vera: Den heliige Skrifts. Stjarsiasi man. pdtt allt jrinhverfis mig sje d.iutt og freB- iB, er stjarnan j min pd se hin sama ar eptir ar, vetur eptir vetur, ndtt eptir ndtt.. pa& er ein- ungis, tvennt sem hylur hana sjonum minum, anil- aB eru prungin hretasky, er sveima svo opt um him ininn, er pdr 1 jotunmdBi riBur a skybdlstr- um og veifar mjolni a baBar hli&ar sjer; pa reilca jeg punglyndur. og finnst allt vera gjort af stokk og steini, pvi stjarnan min hylur sig; hitt annaB, er skyggir a hana, er blessaBur sdlar- hjarminn; stjarnan min hefir beBiB solina aB lysa mjer, rneBan bun hylur sig, hugsa&i jeg meB rnjer og huggaBi mig viB pa&, pvi jeg vissi a& hun muudi ekki fara neitt i hurtu. pegar jeg var ofurlitiB* barn og moBir min salaBist, vildi jeg lata systur mina, sem pa var fullti&a stulka, taka Ijota lokiB af kistunni, svo mamma, gseti aptur fariB aB ganga. Mjer pdtti jefmlega svo gaman aB halda i mcittulinn hennar. ,,pu matt ekki dnaBa hana mdmrnu1-, sagBi systir min, ..sjaBu hvaB henni er vart. og henni liBur vel. Um leiB og hun sag&i petta, benti hun mjer a srjorn- una Tfbra, sem eins og rendi til min viBkveemuro auguin. sem jeg pdttist geta lesiB ur ast og LliBu. ,,Hun gat ekki lengur veriB Bja ykkur“ sagBi systir min ennfremur, ,,pi& bdrnin voruB svo o- pekk. Huh aitlarnii ajfihlega aB sitja parna, og sja hvernig pu hegBar pjer, og pegar pu ert gdB- ur, blessar hun pig, pvi pa er hun ansegB, en pegar hun er rei&, la;tur hun pig ekki sja sig; ef pu ert gott og hlyBiB barn, pa saskir hun pig einhyerntima, og setur pig 1 kjoltu sjer, og pa getur pu sjeB allt hvaB gjiirist a jorB- uuni. SjaBu sjostjdrnuna parna, paB er mdBir meB sex bornum sinum. Him dd fra peim og varB uB stjornu, en bdrnin voru gd& og pekk og smasaman tdk liun pau til sin, og nu er hfln parna me& allan hdpinn *inn“. , ,YerBa allir a& stjornum, pegar peir deyja“, spur&i jeg. ,,Ja allir verBa aB stjornum, en vondu mennirnir verBa aB svortum stjornum, sem einlsegt verBa a& sja a fegurB hinna, sem vel hafa hagaB sjer og pa iBrast peir eptir athsefi sitt“. petta var systir min aB segja mjer, daginn a&ur en mdBir okkar var jdrBuB. Eptir pa& hastti jeg gjorsam- lega aB kalla a hana, pvi pa syndist mjer hun ekki lita vinsamlega til min. ..Elsku mamma pvi fdrstu svona fljott i burtu frA mjer“, var paB eina, sem jeg sagBi, en hun reiddist ekki af pvi, pvi hun horfBi eins bliBlega til min um kvoIdiB. Systir min giptist inn a jur&ina og annaBist okkur bdrnin me& snild og pryBi. Jeg ljek mjer a& barriagullum minum, og var glaBur. en refinlega a kvdldin leit jeg upp i stjornuna mina, til pess a& sja, hvort hun horfBi vinalega a litla Jakob sinn, og gjdrBi allt hvaB i minu valdi std&, til aB missa ekki hylli hennar, en eigi a& slBur bar paB opt viB. aB hun huldi sig skyi, og varB jeg pa angraBur i huga; svona getur barnshjartaB veriB einfalt. Systir min leiBrjetti mig heldur aldrei i pessu efni, en sagBi a& paB vaeri eitt eBur annaB, sem mdBur minni psetti viB mig, til damns, a& jeg vseri latur aB stafa, e&a eitt eBur annaB litil- rsB&i, og meB pessu moti gat hun fengiB mig ti! livers, sem hun vildi. pegar einhverjir ddu, syndi hun mjer nyja og nyja stjornu, sem jeg ekki fyr haf&i tekiB eptir, og pegar hun missti litla barn- i& sitt, syndi hun mjer ofurlitla stjornu, sem jeg liafBi ekki aBgaett fyrri, og sagBi hun mjer a& hun vasri svo Util, af pvi a& pa& hefBi ekkert veriB buiB aB leera. Jeg herti mig pvi daglega a& laera allt. hvaB mjer var sett fyrir, til pess eiiihverntima aB verBa stor og fogur stjarna viB hliB mdBur minn- ar; snemma gjorir metorBafysnin vart viB sig. pegar jeg var or&inn fimmtan ara gain- all, hafBi jeg aldrei sleppt stjdrnunni ur huga minum. Raunar var jeg mi or&inn miklu vitrari en forBum, en aldrei gat jeg uti-ymt pessari hugs- un, aB andar hinna framliBnu fseru upp i him- inlivolfiB, og su hugsun var si felt rlkjandi hja mjer, aB eins og stjdrnurnar lystu niBur a jdrB- ina, pannig sseju andarnir niBur a vegferB eptir- preyjandi vina, og einlsegt varB mjer d a& renna

x

Framfari

Beinleiðis leinki

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Framfari
https://timarit.is/publication/867

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.