Norðurslóð - 24.10.1980, Qupperneq 6

-------- , -----------------
Fyrsti
Hríseyingurinn
Hér er mynd af 1. kálfinum, sem
fæðist í Svarfaðardal út af Galloway
nauti í Hrísey. Hann fæddist á Tjörn
19. okt. og heitir Jörundur Vetur-
nóttakonungur. Faðirinn er Jör-
undur, móðirin Hrefna.
Uppskeran fer eftir
saningunni “
Fyrir liðlega 80 árum var í
heiminn borinn að Helgafelli í
þessari sveit lítill sveinn. Prest-
urinn skrifaði í sínar bækur,
„fæddur 13. september árið
1900“. Móðirin samsinnti þessu
hinsvegar ekki, og fullyrti að
hann hefði ekki fæðst fyrr en
tveimur dögum síðar, þann 15.
september. Síðar var drengur-
inn skírður, og nafnið fór ekki á
milli mála: Jóhann Guðlaugur
Sigurðsson heitir hann. Það var
því ekki nema eðlilegt að
Jóhann vildi nú í haust minnast
þess er prestinn og móðurina
greindi á fyrir 80 árum.
- En þú hefur upp á tvo daga
að hlaupa? sem er nokkuð
óvanalegt, Jóhann. Hvorn dag-
inn hefurðu kosið þér sem
afmælisdag?
- Ég hef aldrei verið í vafa um
hvoru ég átti að treysta í þessum
efnum, prestinum eða móður
minni. Mamma vissi nokkuð
hvað klukkan sló, hún sem bar
mig undir belti. Ég tel mig
fæddan 15. september árið 1900
- en í þetta skipti í haust, hafði
ég það nú í flimtingum, að það
dygði ekkert annað en að halda
upp á afmælið tímabilið 13.-15.
september - af tillitsemi við
bæði tvö.
- Jóhann er hress í anda og
jafnan kátur, er hvikur og léttur
á fæti. Ef honum liggur lítið við,
þá hleypur hann gjarnan við fót.
Hann sýslar við fjölmargt, þótt
hann hafi nú látið af þeim starfa
sem hann lengst af hafði á
Dalvík - bókaverslunina. Jó-
hann hefur áhuga á garðrækt,
annast blaðdreifingu o.fl. Hann
syndir eins oft og hann kemur
því við. Til marks um áhuga, þá
synti hann tvisvar sinnum á af-
mælisdaginn sinn í haust - rétt si
sona til að halda upp á daginn.
Jóhann hefur um sína tíð sett
nokkurn svip á daglegt líf á
Dalvík, og því þótti fyllilega við
hæfi að mæla sér mót við
þennan mæta borgara og
skyggnast inn í hans tilveru
örlítið, sem nú spannar 80 ár.
Heima í Helgafelli.
Ég ólst upp í Helgafelli við
kröpp kjör, eins og oft gerðist á
þessum tíma. Lengi framan af
var ég hálf vesæll og þreklítill.
Ungur tvíbraut ég á mér annan
handlegginn, og hef aldrei beðið
þess bætur. Ég hef því lifað með
krepptan og máttlítinn hand-
legginn mestan hluta ævinnar.
Hið líkamlega strit í sveitinni
átti þess vegna ekki alls kostar
við mig. Ég brá því á það ráð 22
ára gamall, um líkt leyti og aðrir
Tímamót
Þann 28. október verður 70 ára Jónas Hallgrímsson fyrrv.
verkstæðisformaður, Bjarkarbraut 1 á Dalvík.
Þann 2. nóvember verður 70 ára Sigurlaug Halldórsdóttir,
húsfreyja í Brekku.
Þann 3. nóvember verður
bóndi í Brekku.
70 ára Klerhenz Vilhjálmsson,
Þann 13. október varð 75 ára Gunnlaug Magnúsdóttir, hús-
freyja á Atlastöðum.
Þann 29. október verður 80 ára Jóhann Kristjánsson, (frá
Uppsölum) Karlsbraut 1 á Dalvík.
Þann 2. nóvember verður 80 ára Ingibjörg Jónsdóttir, Laxa-
mýri á Dalvík.
Þann 30. október verður 80 ára Rannveig Sigurðardóttir,
fyrrv. húsfreyja á Jarðbrú, nú í Dalbæ á Dalvík.
Norðurslóð flytur bestu heillaóskir.
25, september var skírðurBrynjarÞór, foreldrar Bára Artúrs-
dóttir og Eggert Bollason, bústjóri, Bjarkarbraut 3, Dalvík.
28. september var skírður Reimar, foreldrar Dóróþea
Reimarsdóttir og Viðar Kristmundsson fisleiðnaðarmaður
Smáravegi 5, Dalvík.
5. október var skírð Ingibjörg Hulda, foreldrar Helga D.
Haraldsdóttir frá Dalvík og Ragnar Reykjalín Jóhannesson,
skipstjóri, Ásvegi 3 Hauganesi.
19. október var skírð Ragnheiður, foreldrar Karen Eiriks-
dóttir, hjúkrunarfræðingur, og Sigvaldi Júlíusson, kennari
Hólavegi 7, Dalvík.
Þann 5. október andaðist á Kristneshæli Jónína Anna
Magnúsdóttir, Karlsbraut 24 Dalvík. Hún var fædd á
Sauðanesi á Upsaströnd 20. apríl 1895. Þann 14. október
1925 giftist Jónína heitin Hermanni Árnasyni frá Ytri-Hagaá
Árskógsströnd. Þau eignuðust 3 börn. Eru 2 þeirra búsett hér
á Dalvík, Sigríður og Friðbjörn, en Árni í Keflavík. Fyrir
giftingu hafði Jónína eignast son, Ingva Ebenharðsson, sem
nú er bókari hjá sýslumanninum á Selfossi. - Hún var jarð-
sett í Dalvík 11. október.
(Upplýsingar frá sóknarpresti.)
menn fara að leita sér kvon-
fangs, að fara til Akureyrar í því
skyni að finna mér eitthvert
lífsviðurværi. Ég hafði lengi hug
á bókbandi, þótt ég vissi í
rauninni ekki hvað sneri upp
eða niður á þessum iðngreinum.
Skósmíðanám.
Af rælni komst ég í tæri við
skósmið nokkurn á Akureyri,
og vegna fagurgala í honum lét
ég tælast til að ráða mig þar í
nám. Það hefði ég betur látið
ógert, því að reynsla mín af
skóræflunum varð bölvanleg.
Hjá þessum skóara var ég svo
aðeins í einn vetur og losaði mig
síðan úr vistinni, þótt hann
reyndar vildi binda mig frekar
áfram.
Við sjó og á sjó.
Sumarið eftir var ég á sjó, eins
og ég átti eftir að vera af og til í
nokkuð mörg ár - eða alla vega
við sjóinn loðandi. Síðan fórég
hingað úteftir um haustið 1923
og hugðist leita mér einhvers að
starfa.
„Jói skó“.
Skórnir urðu þrautalending-
in, og lengst af hafði ég litla
kompu í Þorsteinshúsinu. Þetta
var ógurlegt norp. Ég hafði
lélegan tækjakost og enginn
vegur að fá lán, og þótt einhverj-
ir ættu skó til að láta gera við, þá
átti enginn pening til að borga
fyrir. Auk þess er skóvinna hið
mesta strit og alls ekki fyrir
þreklítið fólk að fást við. Ég var
samt viðloðandi skóvinnuna í
tæp tuttugu ár, en varð að vinna
ýmis störf meðfram - m.a. ýmsa
sjóvinnu. Að því kom þó að ég
varð annaðhvort að hætta með
skóræksnin eða fá mér eitthvert
haldmeira aukastarf. Ég fór að
hafa bækur, mest fyrir atbeina
fræðslunefndarinnar, - skóla-
bækur og pappírsvörur, fengið
frá Akureyri, með 5 og 10%
sölulaun. Dageinnárið 1941 fór
ég svo suður til Reykjavíkur til
að athuga rétt hvort ég gæti ekki
fengið bóksalaréttindi.
„Jói bók“.
Með erfiðismunum tókst mér
að hamra út bóksalaréttindi í
þessari ferð. Það gekk illa þá
eins og nú. Fyrst í stað hafði ég
skóræflana með, því afkoman
var svo aum. Þegar ég gaf þá
upp á bátinn, varð ég að fá
eitthvað auka í staðinn, og
gerðist m.a. landmaður við
báta. Eftir að hafa verið til húsa
með bókabúðina, þar sem hét
Garðar í nokkur ár, keypti ég
svo húshjallinn þann, þar sem
ég hélt til flest árin, að Skíða-
braut 2 og standsetti hann og
var þar samfellt í um 40 ár.
- Þú hlaust ýmis viðurnefni,
Jóhann?
Já, fljótlega festist á mér
viðurnefnið „Jói skói“ eða „Jói
gói“ og svo seinna „Jói bók“.
Löngu eftir að ég hætti við
skóna var ég af mörgum kallað-
ur „Jói skó“, ogerþað raunar af
sumum enn. Ókunnugum þótti
einkennilegt að bóksalinn væri
kenndur við skó, því enga seldi
ég skóna í búðinni.
Þegar happdrættin komu til
sögunnar, fór ég að taka þau
hvert af öðru, sum nær frá
byrjun. Ég jók söluna ár frá ári,
enda lagði ég töluverða vinnu í
að fólk endurnýjaði sína miða
og fylgdist með. Undir lokin á
mínum bóksalaferli var ég far-
inn að hafa meira upp úr
miðunum en bókunum, svo ég
brá á það ráð að losa mig við
skruddurnar, þá 75 ára gamall.
Alls hafði ég því bóksalaréttindi
í um 34 ár. Miðana hafði ég svo
eina saman í 5 ár, eða þar til um
síðustu áramóti.
Aldrei kvænst - og hafði jafn
gott af.
- Jóhann þú varst um langan
árafjöjda eini bóksalinn á Dal-
vík og umboðsmaður happ-
ég gjarnan hafa fleira í takinu.
Með bókunum hafði ég t.d. um
tíma nokkrar rolluskjátur, mest
20 ær og heyjaði oní þær líka.
En þegar kom til álita að ég
þyrfti að fá mér fjármann, þá fór
að koma hik á mig.
- Þú hefur mikinn áhuga á
garðrækt og gróðri?
Já, ég seldi gjarnan í búðinni
ýmiskonar fræ og blómlauka.
Seinni árin hef ég svo dundað
mér við kartöflurnar með ágæt-
um árangri, gefið mikið af
uppskerunni en selt hitt.
Jóhann G. á afmælisdaginn
drættanna, en aldrei hefur þú
kvænst?
- Nei, og það hefur aldrei
stappað nærri því, og ég er mjög
ánægður með mitt hlutskipti, ég
þarf því ekki að hafa áhyggjur af
einum eða neinum. Ég hef nú oft
í þröngum hópi hent gaman að
því hvers vegna ég hafi aldrei
bundist konu, en það er ekki
hafandi eftir hér.
- Ertu þá ekki orðinn forrík-
ur, Jóhann G.?
- Nei, veistu að ég var svo
aumur á timabili að ég gerði
ekki skattaskýrslu í mörg ár. Ég
vildi ekki láta nokkurn vita hve
efnahagurinn var þröngur. Ég
hef alltaf borið mig betur en
ástæða hefur verið til, því það
vitlausasta sem nokkur gerir er
að kvarta og kveina, því að þá
hefði ekki nokkur maður treyst
mér til neins. Ég borgaði því
mörg árin meiri skatta en mér í
rauninni bar. Til þess að varna
því að ég flosnaði þó upp, vildi
- Hefurðu átt fleiri áhugamál í
gegnum tíðina?
Já, ég var náttúrulega á
mínum yngri árum félagi í
Ungmennafélagi Svarfd., ogtók
þátt í félagsstörfum þar. Um
tíma hafði ég umsjá með Gróð-
urreitnum á þess vegum. Ég
var gerður að heiðursfélaga í
Ungmennafélaginu, en mér mis-
líkaði það svo að ég mætti ekki á
fund eftir það.
- Svo sigldi hann út um höfln
blá.
- Þú hefur löngum haft
gaman af að ferðast, Jóhann?
Fyrstu skemmtiferðina mína,
sem hægt er að kalla þvi nafni,
fór ég árið 1948. Það var fyrsta
ferðin sem farin var af norður-
landi á vegum Ferðafélags
Akureyrar suður að Tungnaá.
Þetta var viðburðaríkt ferðalag
og ánægjulegt. Árið 1977 fórég
svo mína fyrstu utanlandsferð,
Framhald á bls. 3.