Norðurslóð - 24.10.1990, Page 5

NORÐURSLÓÐ - 5
Sigríður Hafstað og Jean Balfour á Sky-eyju. Cuilinsfjöll í baksýn. (Kúlins-
fjöll). Ljósm. HEÞ
Framhald af bls. 2
aðeins lyngi- og grasi grónar hæð-
ir með sauðfé á beit og einstaka
smalakofi.
En nú var snúið ti! norðurs á
ný, yfir aðra hæðakeðju, Pent-
landshæðir, og áfram norður á
hið frjósama láglendi við landa-
mærin þar sem akrarnir stóðu
með gulbrúnt, bylgjandi bygg-
kornið tilbúið til skurðar og
flutnings í eitthvert bruggeríið til
bjór- eða viskígerðar. Ellegar þá
nýslegnir akrar og kindur komn-
ar á beit á gróðurinn, sem vex
upp milli kornstubbanna á síð-
sumri.
Út til eyja
Undir vikulokin var aftur komið
að því að heimsækja norður og
vestur-Skotland. Vinirokkar óku
okkur norður á bóginn í sveig
vestan við Edinborg, yfir „nýju“
Fordfjarðarbrúna, sem liggur
mjög skammt frá gömlu járn-
brautarbrúnni, en hún var byggð
fyrir aldamót og var verkfræði-
legt undur þeirra tíma. Afanga-
staðurinn var hefðarsetur eitt í
Perth-héraði. Þar býr vinkona
okkar, sem margsinnis hefur
komið hingað í Svarfaðardalinn
og hefur m.a.s. gengið upp í
Tungnahryggsskála. Næsta dag
ók hún af stað með okkur í bíln-
um sínum norður og vestur áleið-
is til fyrirheitna landsins, Ský-
eyjar (Isle of Skye) úti fyrir vest-
urströndinni. Leiðin liggur um
skosku Hálöndin tignarleg og
fögur. Fjallahlíðarnar eru rauðar
af beitilyngi, en þar er líka gras
og burkni, sem engin skepna lítur
við. Og svo eru áberandi stærri og
smærri svæði með fagurgrænum
barrskógum, sem plantað hefur
verið út á undanförnum áratug-
um. Pað er Skógrækt ríkisins,
sem hér er að verki. Hún kaupir
stór landflæmi í Hálöndunum og
víðar, friðar fyrir beit og plantar
greni furu og lerki. Ekki er þessi
stefna alveg óumdeild þar í landi,
en þó mun áfram haldið. Víða
sást, hvar land var í undirbúningi
plöntunar. Það var búið að
plægja langar, samsíða rásir í
þurkað mýrlendi eða lyngmóa
(sjá mynd).
Nú nálgast óðum örmjótt
sundið, sem skilur Ský-eyju frá
meginlandinu. Þar yfir gengur
bílferja á 15 mínútna fresti. Oft
og mikið er maður búinn að lesa
og syngja um þessa sögueyju um
dagana, um fjöllin og firðina og
bláar eyjar í fjarska (Suðureyj-
ar). Nú átti maður loksins að fá
að sjá dýrðina. Og það verður að
segja alveg eins og er, að við urð-
um ekki fyrir vonbrigðum. En í
staðinn fyrir að reyna að lýsa
landinu skal þeim, sem vilja
heimsækja einhvern stað, þar
sem venjulegir íslenskir ferða-
menn sjaldan koma, ráðlagt að
fara til Skotlands, aka í norður
frá Glasgow og sjá með eigin
augum.
Keltar
Nú á dögum tala allir skotar
ensku, margir með dálítið sér-
Hér á aö planta furuskógi.
stökum framburði þó. Það er
varla hægt að kalla það mállýsku.
Hins vegar er ekki langt síðan
töluð var allt önnur tunga í norð-
vesturhéruðum Skotlands, kelt-
nesk tunga, í Skotlandi nefnd
galíska. Enn er slæðingur af
fólki, sem hefur alist upp við
galíska tungu auk enskunnar.
Eitt sinn hitti undirritaður mann í
Vestur-Skotlandi. sem var alinn
upp á galísktalandi heimili. Þegar
hann var spurður að því, hvort
galíska væri ekki erfitt og ónot-
andi mál sagði hann eitthvað á
þessa leið: „Ég get sagt þér það,
að þegar ég á í einhverjum vanda
þá þá fer ég heim til mín, leggst
út af og hugleiði málið í róleg-
heitum á galísku. Og mér bregst
ekki, að þá greiðist úr vandanum
og ég finn bestu lausnina.“
Eyjan Skye er eitt helsta
athvarf galískunnar og okkur var
boðið til kvöldverðar á heimili,
þar sem húsmóðirin var mælt á
þá tungu. Þar fræddumst við um
sitthvað, er gamla málið snertir
og um bókmenntir á galísku.
Málið er af hinum svokallaða
indó evrópska málaflokki eins og
t.d. bæði íslenska og enska, en
svo gjörólíkt öðrum tungumálum
þeirrar ættar, að það gæti þess
vegna rétt eins verið ættað frá
tunglinu. Hér koma 10 dæmi um
algeng orð á íslensku, ensku og
galísku, valin af handahófi upp
úr orðalista:
íslenska Enska Galíska
lækur stream allt
hvítur white ban
kýr cow bo
munnur mouth beul
gulur yellow buldhe
mistur mist ceo
boginn bent crom
hjörtur deer fladh
hestur horse each
grár grey liath
Víst eru þetta heldur framand-
leg orð. En hvað um það, málið
hljómar þægilega í eyrum og
ósköp þykir fólkinu vænt um
það, þessum fáu. sem eru því
handgengnir.
Við ókum um þessa stóru fjöll-
óttu eyju í 2 daga eftir mjóum
Ljósm. SH
útskotsvegum þ.e. bílar geta ekki
mæst nema á útskotum, sem
reyndar eru á svo sem 50-100
metra millibili. Það verður því að
aka gætilega og sýna tillitssemi,
líka kindunum, sem alstaðar eru
á þessum vegum og bera litla
virðingu fyrir blikkbeljum.
Edinborg
En nú verður að gera langa sögu
stutta. Skoska vinkonan gerði
ekki endasleppt við okkur og
skilaði okkur að lokum til Edin-
borgar, þar sem við dvöldumst 3
síðustu daga ferðarinnar. Þangað
er alltaf gaman að koma, og nú
stóð einmitt yfir listahátíðin
alkunna, sem haldin hefur verið
árlega þar í borg nú um langt
árabil og dregur til sín gesti hvað-
anæva úr Bretlandi og víst allri
heimsbyggðini. Það var því
þröng á þingi í ntiðborginni,
Prinsastræti og nágrenni, og þótt-
umst við varla hafa séð þvílíkan
manngrúa um dagana.
En þarna áttum við líka erindi
nokkurt. Svo er mál með vexti,
að Landbúnaðarháskólinn í
Edinborg átti 200 ára afmæli í ár,
sá elsti á Bretlandseyjum og ann-
ar í röðinni í allri Evrópu og þar
með trúlega í heiminum öllum.
Höfðu verið hátíðarhöld af þessu
tilefni við og við í allt sumar og
skyldi þeim nú Ijúka með viðhöfn
dagana 23.-24.ágúst. Hér á landi
eru nú við lýði einir 15 menn með
próf frá Landbúnaðardeild Edin-
borgarháskóla. Nú fannst þessum
hópi tilhlýðilegt að minnast
gamla skólans síns á einhvern
hátt. Niðurstaðan varð sú, að láta
gera skrautritað heillaóskaskjal
gert í líkingu blaðs úr íslensku
handriti og afhenda skólanum
með ofurlítilli peningagjöf.
Og þar eð til stóð að við værum
í Skotlandi á þessum tíma þótti
bera vel í veiði að undirritaður
afhenti ávarpið. Það gerði hann á
skrifstofu rektors með pomp og
pragt að viðstöddum nokkrum
fleiri fulltrúum skólans. Þetta var
hin ánægjulegasta athöfn og var
ekki laust við að Skotarnir væru
snortnir af þessari íslensku hug-
ulsemi, eins og þeir orðuðu það.
Og nú er þetta þakkarávarp kom-
ið innrammað upp á vegg í skrif-
stofu rektors.
Hér verður að láta staðar
numið. Margir geta sagt góða
ferðasögu frá útlöndum ef þeir
viija og hafa upplifað eitthvað
frásagnarvert. En frásagnarverð
er ferð ekki ef maður aðeins ekur
hraðferð í bíl um löndin eða velt-
ist í sandi öllum stundum eða
eyðir tímanum í stórverslunum,
en horfir ekki í kringum sig og
hefur ekki tal af landsfólkinu.
Þessir ferðaþættir eru hér
skrifaðir m.a. til að vekja áhuga
einhverra á næstu grönnum okk-
ar í Færeyjum og á Bretlandseyj-
um. Það eru lönd, sem vert er að
heimsækja ekki síður en Tæland
eða Kanaríeyjar. HEÞ.
GÓÐ
VAXTAKJÖR
SKHTA PIG
MIKLUMÁLI!
Útibú KEA Dalvík vill benda
þeim sem eru með viðskipta-
reikning hjá útibúinu á að inn-
eignarvextir eru nú
Viðskiptavinir eru eindregið
hvattir til að gera samanburð á
vaxtakjörum banka annars vegar
og KEA hins vegar.
Samanburður á t.d. almennum
hlaupareikningum bankanna og
sérkjarareikningum þeirra er svo
sannarlega KEA í hag.
Viðskiptavinum er einnig bent á
Kostabók Innlánsdeildar KEA.
Vextir eru nú 10% sem gefa 10,25%
ársávöxtun - eða hærri ef verð-
trygging reynist betri.
Kynnið ykkur reglur Kostabókar.
ÚKE Dalvík
\______________________________________J
--------------------- ^
70 ára afmæli
Þann 10. nóvember n.k. verður 70 ára
Bergþóra Stefánsdóttir frá Hæríngsstöðum.
Hún tekur á móti gestum í sal Starfs-
mannafélags KEA, Sunnuhlíð Akureyrí
milli kl. 15 og 18 á afmælisdaginn.
t
Hjartanlega þakka ég ykkur öllum, sem með margvíslegu móti
heiðruðuð minningu eiginmanns míns,
KRISTJÁNS E. JÓHANNESSONAR,
fyrrverandi hreppstjóra,
og vottuðuð mér vinsemd og hluttekningu við andlát hans og
jarðarför, sem fram fór frá Dalvíkurkirkju 20. október.
Guð blessi ykkur öll.
Anna Arngrímsdóttir.