Norðurslóð - 31.03.2005, Blaðsíða 4

4 - Norðurslóð
Sigurjón Antonsson
Skíðagangan yfír Yatnajökul 1984
í byrjun ágúst sama ár fórum við Björn
og Andri sonur minn, þá níu ára gamall,
inn á Núpsárdal ásamt fleira ferðafólki af
Héraði og var þá það sem eftir var af far-
angri úr Vatnajökulsleiðangrinum sótt inn
á Eggjar. Gistum við á tjaldstaðnum okkar
undir Valabjörgum.
Svo liðu tvö ár og ölkeldurnar í Græna-
fjalli höfðu ekki horfið mér úr minni.
Og þá er það að við Þórhallur ákveðum
að ljúka þeirri ferð sem hafði hafist tveim-
ur árum áður.
Við förum ásamt Sigrúnu dóttur hans
akandi vestur Skeiðarársand, vestur fyrir
Núpsvötn og inn með Lómagnúp aust-
anverðum, inn á svokallaðar Selflatir og
tjöldum þar.
Um kvöldið förum við vestur að
Núpsstað og hittum Eyjólf bónda
Hannesson.
Hann fór með okkur í bænhúsið og
sýndi okkur það og sagði frá prestum
og biskupum sem hafa komið þar við
athafnir.
Hann kannast við okkur frá því að við
hittumst forðum inn á Núpsárdal og býður
okkur í eldhús uppá kaffi og bakkelsi.
Þarna áttum við ánægjulega stund með
Eyjólfi, en Nikulás skipti sér lítið af okkur.
Svo var haldið inn á Selflatir og skriðið í
pokana. Um nóttina vöknuðum við þegar
grjóthrun úr Gnúpnum bergmálaði með
skruðningum og skellum og gerði okkur
dauðskelkuð.
Næsta morgun ókum við inn að svonefnd-
um Sandgígum sem eru miðja vegu l'rá
þjóðvegi og norður að Súlujökli. Það-
an var gengið að Súlujökli og greiðlega
gekk að komast fyrir upptök Súlu. Afram
var haldið inn með Valabjörgum og upp
björgin eftir sama gilinu og við höfðum
Tjaldað til einnar nœtur.
komið niður tveimur árum áður. Svarta
þoka var komin yfir þegar við komum
upp og hélst svo það sem eftir var dags.
Haldið var áfram austur yfir Bunkadal,
þar sem stórar breiður af eyrarrós töfðu
mjög fyrir okkur. Við lentum austur að
Skeiðarárjökli sunnan Súlutinda og urð-
urn að sveigja til baka til að komast upp
á Súludal. Ferðin inn dalinn gekk greið-
lega, en þar innan við var komið fljótlega í
hliðbratta, þegar komið var í vesturhlíðar
Eggja. Þá var tjaldað í dálitlum grasboll-
um innanum stórgrýti. Við vildum geyma
okkur til næsta dags að komast yfir stóra
gilið, sem við vissum að var skammt norð-
an við okkur.
Morguninn eftir var koniið skjannabjart
veður, en sólin náði ekki til okkar þar sem
tjöldin voru undir bröttun vesturhlíðum
Eggja. Fljótlega var komið að stóra gilinu
og gengum við upp fyrir það. Veðrið var
dásamlega bjart og fagurt um að litast yfir
innsta hluta Núpsárdals.
Þarna voru Bergvatnsárnar tvær og
Bergvatnsárhraunið. Beinadalur þar suð-
uraf og enn sunnar er Björninn, mikið
Ijallabákn sem gengur norður frá Lóma-
gnúp. Nær okkur og niðri í dalnum eru
Hvassavellir og virtist þar vera vel gró-
ið. En í vestri blasir Síðujökull við og
kreppa Hágöngur að honum að austan, en
skammt þar austuraf er Eldgígur. Langt
þar norðausturaf ber Þórðarhyrnu við
himin og minnir á Þórð Vídalín og jökla-
ritið hans. Er mælt að Jóhannes Áskelsson
jarðfræðingur frá Austari Krókum í
Fnjóskadal hafi gefið því fjalli nafn.
Við komum brátt að gamla útfallinu úr
Grænalóni til Núpsár, þar sem vatnið rann
síðast árið 1935.
Og þarna var tjaldstæðið okkar með
sömu ummerkjum, frá tveimur árum áður
eins og við hefðum verið þarna í gær.
Engin steinvala þar sem tjöldin voru, en
steinunum sem notaðir voru á skarirnar
raðað í tjaldhring við annan staðinn en
raðað í litla vörðu við hinn. Okkur félag-
ana hafði greint á hvor aðferðin væri
umhverfisvænni. Við Þórhallur vorum
það fornir í okkur að við höfðum gert
tjaldhringinn. Svo röltum við niður að
Grænalóni og aftur upp að gömlu strand-
línunni og gengum þar vestur með lóninu.
Strandlínan var meir en bílbreidd, en allt
of stórgrýtt fyrir ökutæki.
Fara þurfti upp fyrir nokkrar gilskor-
ur, sem skáru strandlínuna. Við skildum
megnið af farangrinum eftir við stuðla-
bergsfell sem er vestast við suðurströnd
lónsins og héldum síðan léttstíg þvert yfir
Grænalónsjökul. Jökulsporðurinn varð
brattari er norðar dró og urðum við að
fara hærra á jökulinn. Nyrst á jöklinum
er hár hryggur sem nefnist Þröskuldur
og er hann mjög blandinn jökulruðningi
úr Grænafjalli. Mjög bratt er niður af
hryggnum að norðan og eins og gilskora
milli hans og fjallsins. Nú var stutt eftir
austur að giljunum í Grænafjalli þar sem
ölkeldurnar eru.
Vestast eru Smágil, þá Taumagil og
austast Djúpagil. Og var þetta þá allt fyrir-
hafnarinnar virði?
Jú, svo sannarlega. Ölkeldurnar
voru skammt ofan við efstu strandlínu
Grænalóns og hafa því getað vaxið og
dafnað þarna í friði og ró í gegnum aldirn-
ar. Þar sem vatnið seytlaði upp úr jörðinni
höfðu myndast stórar marglitar kúpur af
útfellingum úr vatninu. Og vatnið seytlaði
niður kúpurnar, niður gilin og myndaði
þar ótal mishá þrep eða stalla á leið sinni.
Þetta var eins og tröppur upp eftir giljun-
um að ölkeldunum. Það var samt betra að
ganga þarna varlega um því efnið í útfell-
ingunum er ekki sterkt og stikluðum við
því á steinum meðfram þrepunum.
Litadýrðin er alveg ótrúleg þegar sólin
nær að skína inn í gilin og Ijóma allt upp.
Vatnið virðist þurfa að vera í snertingu
við loftið til að útfelling geti átt sér stað.
Eg rak hendina víða innundir þrepin,
en þar var bara vatn. Eins voru víða pollar
á milli þrepanna.
Að lokum var smakkað á vatninu og
kjamsað á því eins og um eðalvín væri að
ræða. Vatnið var ágætlega bragðgott og
full ástæða til að fylla á pelana áður en
haldið var til baka.
Svo var skrönglast til baka, yfir Þrösk-
uld og suður yfir Grænalónsjökul, þangað
sem við höfðum skilið farangurinn eftir.
Þar var slegið upp tjöldum og hvílst í veð-
urblíðunni. Við drukkum í okkur fegurð
og tign náttúrunnar á þessum stórkostlega
stað, því það var ólíklegt að við ættum
eftir að koma hingað aftur. Stórir og smáir
ísjakar flutu tignarlega á Grænalóni og af
og til heyrðist meira að segja til þeirra.
Það var sama veðurblíðan daginn eftir og
nú gengum við austur norðurhlíðar Núps-
ártanga og alla leið austur á Eggjar. Þver-
hnípt hengiflug eru austan í Eggjum þar
sem Skeiðarárjökullinn nagar úr fjallinu
og þrengir sér inn í ótal víkur og voga sem
hann hefur grafið.
Og ekki skemmir útsýnið austur yfir
jökulinn. Við fórum einnig upp í Súlutinda
til að berja Súluna margfrægu augum.
Þarna hafði Hannes Jónsson á Núpsstað
tekið land, þegar Skeiðarársandur var orð-
inn ófær í Skeiðarárhlaupinu mikla 1934,
en hann var á heimleið frá Skaftafelli.
Hann komst ekki suður fyrir Lómagnúp
og varð að fara norðan við gnúpinn um
Hvirfilsdalsskarð.
En líklega er nú engum fært þar sem
Hannes fór af jöklinum upp Súlutinda,því
jökullinn mun hafa lækkað mjög síðan þá,
og er hátt þverhnípi frá jökli upp að snar-
bröttum skriðunum austan í Súlutindum.
Við gistum síðustu nóttina í ferðinni á
Selflötum austan við Lómagnúp.
Nú gátum við loks verið sáttir við það
sem við sáum og reyndum í göngunni yfir
Vatnajökul 1984.
Ferðasagan er færð í letur í apríl 2004
og eru þá nærfellt tuttugu ár liðin. Stuðst
er við dagbækur SA.
Sigurjón Antonsson er flestum Dalvík-
ingum sem komnir eru til vits og ára
vel kunnugur. Hann er fæddur og upp-
alinn á Dalvík en hefur búið og starfað
á Egilsstöðuin lengst af starfsævi sinn-
ar. Sigurjón sendi blaðinu þessa ferð-
asögu fyrir nokkru og hér birtist loka-
kaflinn.
Deildarfundur
Út-Eyjafjarðardeildar KEA 2005
Deildarfundur Út-Eyjafjarðardeildar KEA 2005 verður
haldinn í Safnaðarheimili Dalvíkurkirkju
þriðjudaginn 5. apríl kl. 20:00
Auk venjulegra aðalfundarstarfa verður rætt um
atvinnusköpun við utanverðan Eyjafjörð - ný tækifæri.
Frummælendur:
Kolbrún Reynisdóttir, Árgerði við Dalvík:
Framtíöarsýn ferðaþjónustu við utanverðan Eyja
fjörð - verkefni í gangi - tækifæri - framtíöarsýn
Haraldur Ingi Haraldsson og Víðir Björnsson -
Norðurskel í Hrísey: Kræklingarækt -
nýir möguleikar í atvinnusköpun
Kaffiveitingar.
Deildarfundir KEA eru öllum opnir.
Fólk er hvatt til þess aö fjölmenna og fylgjast
með og taka þátt í áhugaverðum umræðum.
Deildarstjórn