Sveitarstjórnarmál - 01.03.2016, Side 8

8
eingöngu vera fyrirtækin í landinu sem þurfi
að beygja sig undir margvíslegt eftirlit sem
hafi í för með sér mikinn kostnað. Á ýmsum
sviðum þurfi sveitarfélögin líka að sæta marg-
þættu eftirliti. Sem dæmi um stóraukinn eft-
irlitskostnað nefndi hún kostnað við eftirlit
með leikvöllum sem hafi margfaldast á árun-
um 2013 til 2014. Hún sagði að stundum
sæjust eftirlitsmenn ekki á svæðinu en sendu
engu að síður reikninga í samræmi við það
sem héti lögbundið eftirlit.

Krafa sem komin er til að vera
Ásta kom að nýjasta atvinnuvegi landsmanna,
ferðaþjónustunni, í erindi sínu. Hún sagði að
vissulega skapaði ferðaþjónustan tekjur en
þær rynnu ef til vill ekki nægilega til sveitarfé-
laga í samanburði við þann kostnað sem þau
verði fyrir og muni þurfa að taka á sig.
Hún vitnaði til frétta um að yfir helmingi
þeirra verkefna sem fengið hafa fjármagn úr
Framkvæmdasjóði ferðamála sé ólokið og
vinna við mörg þeirra jafnvel ekki hafin.
Ráðherra ferðamála hafi skýrt þetta með
seinagangi og skipulagsleysi. Ásta sagði að
uppbygging ferðamannastaða væri brýnt
verkefni hvar sem á væri litið. Hún vitnaði til
viðtals sem RÚV átti við Svein K. Rúnarsson,
yfirlögregluþjón á Suðurlandi, á liðnum vetri
þar sem hann sagði að marka þurfi heildar-
stefnu í öryggisgæslu á ferðamannastöðum.
Ásta benti á að margt væri enn óunnið varð-
andi ferðaþjónustuna og þar skipti aðkoma
ríkisins og kostnaðarskiptingin miklu fyrir
sveitarfélögin. Krafa um þjónustu við ferða-
menn sé komin til að vera.
Dekkjakurl og íþróttakröfur
Ásta benti á að eitt af því sem sprottið hafi
upp nú nýverið sé umræðan um dekkjakurlið
sem notað hefur verið í ofanálag á íþróttavelli
en væri talið ónothæft af heilsufarsástæðum.
Sjálfsagt sé að verða við þessu eftir því sem
unnt er. Að skipta um yfirlag á mörgum
íþróttavöllum hafi hins vegar mikinn kostnað
í för með sér og því sé nauðsynlegt að vinna
málið þannig að hætta alfarið að nota
dekkjakurl á nýja velli eða við endurgerð.
Önnur endurnýjun verði að fara fram í áföng-
um.
Hún sagði að kostnaðartölur vegna skipt-
ingar væru mjög varlega áætlaðar. Þó væri
það ekki aðeins dekkjakurlið sem skapaði
kostnað fyrir sveitarfélögin. Kröfur íþrótta-
hreyfingarinnar væru oft miklar og sýndi hún
sérstaklega dæmi um það þegar þáverandi
formaður bæjarráðs Akureyrarkaupstaðar,
Geir Kristinn Aðalsteinsson, sagði í frétt í
Morgunblaðinu fásinnu að byggja þak yfir
stúkuna við Þórsvöllinn á Akureyri.
Ásta ræddi einnig um íþróttastyrki og
sýndi á línuriti stórkostlega hækkun þeirra á
12 ára tímabili, frá 2002 til 2014, út tæpum
tveimur milljörðum króna í nær átta milljarða.
Snjómokstur og grassláttur
Snjómokstur og hálkuvarnir eru meðal þess
sem Ásta nefndi og tengist þróun útgjalda
sveitarfélaga. Veðurfar eigi þar vissulega mik-
inn hlut að máli og mildir vetur geti dregið
verulega úr kostnaði. Á hinn bóginn hafi
kröfur íbúa um greiða færð þegar snjóar
vaxið verulega á undanförnum árum. Einnig
séu nú bornar fram kröfur um bætta um-
hirðu. Fólk sætti sig ekki við lélegan umgang
í landi sveitarfélaganna, einkum innan þétt-
býlis bæjanna og sýni umræður um hluti á
borð við grasslátt og gatnaþvott á hvern hátt
umræðan hefur þróast.

Kostnaður vegna uppeldismála og
þjónusta við skólabörn
Ásta benti á að kostnaður vegna uppeldis-
mála færi vaxandi. Þar væri ekki aðeins um
kostnað við rekstur leik- og grunnskóla að
ræða heldur einnig ýmsa þjónustu sem
sveitarfélögin veittu í vaxandi mæli. Hún
ræddi meðal annars um heimgreiðslur vegna
barna, þingsályktunartillögu nokkurra þing-
manna um gjaldfrjálsan leikskóla og skólamat
í því sambandi. Hún sýndi línurit yfir þróun
útgjalda í fræðslumálum sem sýnir mikla
hækkun frá árinu 2002 til ársins 2014. Munar
þar mestu um laun en annar rekstrarkostnað-
ur hefur fylgt hlutfallslega nokkuð fast á efir.
Launakostnaður hefur t.d. farið úr um 30 m.
kr. á árinu 2004 í um 70 m.kr. á árinu 2014.
Bótaréttur, sérfræðiþjónusta
og grunnnám í framhaldsskólum
Atvinnumál tengjast sveitarfélögunum á ýms-
an hátt. Þar hefur stytting bótatíma og fjöldi
atvinnuleitenda án bótaréttar áhrif og einnig
námsmenn sem standa á milli anna í námi.
Ásta nefndi einnig málefni barna utan skóla.
Börn með þörf fyrir sérfræðiþjónustu, börn
greind með ADHD þar sem ríkið hafi dregið
saman þjónustu og kostnað við nám grunn-
skólanema í framhaldsskólum og spurði hvort
að skapast væri hefð í skólamálum að því leyti.
Ásta kom mun víðar við í erindi sínu. Þó
má segja að megininntak erindis hennar um
þróun útgjalda sveitarfélaga sé það að aukinn
tilkostnaður sé til kominn vegna ört vaxandi
þjónustuþarfar í nútíma samfélagi.
Landsþing sambandsins
Sem dæmi um stóraukinn eftirlitskostnað nefndi Ásta kostnað við eftirlit með
leikvöllum. Hún nefndi einnig umræðuna um dekkjakurl, sem notað hefur verið í
ofanálag á íþróttavelli en er talið ónothæft af heilsufarsástæðum. Myndin sýnir
sparkvöll á skólalóð. - Mynd: BB.
Ferðamenn njóta lífsins í göngugötunni á Akureyri. Í erindi sínu benti Ásta á að
ferðaþjónustan skapaði vissulega tekjur en þær rynnu ef til vill ekki nægilega til
sveitarfélaga í samanburði við þann kostnað sem þau verða fyrir. - Mynd: BB.