Fréttablaðið - 03.09.2018, Blaðsíða 8

Frá degi til dags
Halldór
Útgáfufélag: torg ehf. Stjórnarformaður: Einar Þór Sverrisson forStjóri: Ingibjörg Stefanía Pálmadóttir Útgefandi: Kristín Þorsteinsdóttir kristin@frettabladid.is
ritStjórar: Kjartan Hreinn Njálssson kjartanh@frettabladid.is, Ólöf Skaftadóttir olof@frettabladid.is, markaðurinn: Hörður Ægisson hordur@frettabladid.is fréttablaðið.iS: Sunna Karen Sigurþórsdóttir sunnak@frettabladid.is.
Fréttablaðið kemur út í 85.000 eintökum og er dreift ókeypis á heimili á höfuðborgarsvæðinu og Akureyri. Einnig er hægt að fá blaðið í völdum verslun um á landsbyggðinni. Fréttablaðið áskilur sér rétt til að birta allt efni blaðsins í stafrænu formi og í gagnabönkum
án endurgjalds. ISSN 1670-3871 fréttablaðið Skaftahlíð 24, 105 reykjavík Sími: 512 5800, ritstjorn@frettabladid.is helgarblað: Kristjana Björg Guðbrandsdóttir kristjanabjorg@frettabladid.is
menning: Kolbrún Bergþórsdóttir kolbrunb@frettabladid.is ljóSmyndir: Anton Brink anton@frettabladid.is framleiðSluStjóri: Sæmundur Freyr Árnason sfa@frettabladid.is
Kolbrún
Bergþórsdóttir
kolbrunb@frettabladid.is

Það felst þó
ákveðin
frekja í
kröfunni um
að bílar eigi
skilyrðislaust
að eiga
forgang í
umferðinni.

Þetta þýðir að
fólk þarf að
verja fjárhæð
sem sam-
svarar u.þ.b.
einum
útborguðum
mánaðar-
launum á ári í
afborganir af
námslánum.
Það reynist
mörgum
þung byrði.
gæði – þekking – þjónusta
Krókhálsi 1 110 Reykjavík s. 567 8888 www.pmt.is
VAKÚMVÉLAR
Mikið úrval af tækjum sem henta
einstaklingum og fyrirtækjum
... og svo miklu meira
HAKKAVÉLAR
Óumdeilt er að menntun og þekking eru undirstaða góðra lífskjara. Opinber framlög til menntamála eru því fjárfesting í hagsæld
framtíðarinnar. Það sama gildir um þann kostnað
sem einstaklingar taka á sig til að afla sér menntunar
en hann getur verið umtalsverður.
Fæstir háskólanemar eru í þeirri stöðu að hafa fjár-
hagslega bakhjarla sem kosta þá til náms og greiða
framfærslu þeirra á námstímanum og fjármagna því
framfærslu sína með lántöku. Námslán eru verð-
tryggð og bera 1% vexti.
Fólk sem fer í langt nám skuldar oft margar
milljónir í námslán þegar það útskrifast. Þegar námi
lýkur þarf það að greiða tæplega 4% af tekjum sínum
í afborganir af lánunum (þau sem tóku lán fyrir árið
2005 greiða tæplega 5%). Þetta þýðir að fólk þarf að
verja fjárhæð sem samsvarar u.þ.b. einum útborg-
uðum mánaðarlaunum á ári í afborganir af náms-
lánum. Það reynist mörgum þung byrði.
Opinberar tölur sýna að hvergi í Evrópu er ávinn-
ingur einstaklinga af háskólanámi minni en hér
á landi. Vissulega er það svo að laun háskólafólks
eru að meðaltali hærri en þeirra sem hafa minni
menntun. En meðaltöl segja ekki allt. Þegar tekjur
þessara hópa eru bornar saman þarf að hafa í huga
að háskólafólk fær í raun bara greidd laun ellefu
mánuði á ári.
Á næsta ári losna kjarasamningar þorra stéttar-
félaga innan BHM. Stjórnvöld hafa lýst yfir vilja til að
liðka fyrir samningum með ýmsum aðgerðum.
Eitt af því sem ríkisvaldið getur gert til að greiða
fyrir samningum við háskólamenntað fólk er að
breyta reglum þannig að árlegar afborganir, vextir
og verðbætur af námslánum dragist frá þeim stofni
sem myndar andlag við útreikning bóta í almanna-
tryggingakerfinu, s.s. barnabóta og vaxtabóta.
Með þessu væru stjórnvöld að sýna í verki að þau
vilji að fólk afli sér menntunar og stuðli þannig að
hagsæld og góðum lífskjörum í landinu til framtíðar.
Tólfti mánuðurinn
Þórunn Svein-
bjarnardóttir
formaður BHM
Meirihluti borgarstjórnar er skamm-aður fyrir margt enda ekki alveg syndlaus. Sannarlega er nauðsyn að veita meirihlutanum aðhald en það er samt ekki allt sem aflaga fer í borginni honum að kenna.
Meirihlutinn ber til dæmis ekki ábyrgð á því hversu
þung bílaumferð er orðin í borginni. Slík þróun er
nánast óumflýjanleg í nútímasamfélagi þar sem fólki
fjölgar stöðugt, vill eiga bíl og krefst þess að komast á
honum nánast hvert sem er. Vissulega á fólk að fá að
komast á flesta staði á þarfasta þjóninum, en það felst
þó ákveðin frekja í kröfunni um að bílar eigi skilyrðis-
laust að hafa forgang í umferðinni. Þessi krafa lýsir
skilningsleysi á umhverfinu og ber jafnframt vott um
skeytingarleysi gagnvart því.
Ákveðin svæði bera vissulega mikla bílaumferð en
verða fyrir vikið ansi ókræsileg. Miðbærinn ber slíka
umferð alls ekki. Ýmsir vilja þó ekki horfast í augu við
það og tala beinlínis eins og bílaumferð sé svipuð og
hún var fyrir um hálfri öld. Það er hún engan veginn,
hún er gríðarlega þung og jafnframt mengandi. Ekki
verður heldur séð að hún stuðli að fjölbreyttu mann-
lífi því fólk situr fast í bílum sínum og helsta hugsun
þess að er að komast sem fyrst á áfangastað. Flest sem
hindrar það skapar pirring.
Það er yfirlýst stefna borgarstjórnarmeirihlutans
að stuðla að fjölbreyttu mannlífi í aðlaðandi mið-
borg. Þetta er hið fínasta markmið en því verður ekki
náð með því að gera miðbæ Reykjavíkur að bílasvæði.
Það eru göngugötur sem skapa stemningu og sjarma.
Blessunarlega eru þó nokkrar götur í miðbænum
göngugötur hluta ársins og þeim ætti að fjölga, eins og
meirihluti borgarstjórnar hefur áhuga á.
Meirihluti Reykvíkinga virðist vera sammála þessum
áherslum eins og sýnir sig í nýlegri könnun Maskínu.
Þar kemur fram að 77 prósent íbúa telja að göngugötur
hafi jákvæð áhrif á mannlífið í borginni. Einungis 8
prósent eru á því að þær hafi neikvæð áhrif og 5 pró-
sent eru alfarið á móti göngugötum. Sá óánægjuhópur
samanstendur sennilega aðallega af bílaeigendum
sem fá ekki bílastæði nákvæmlega þar sem þeir vilja.
Þeir þurfa því að hluta til að ganga á áfangastað, sem
er bæði hollt og gott. Fólk ætti að gera meira af því
að ganga, þannig er hægt að njóta umhverfisins mun
betur en inni í læstum bíl. Svo skjóta góðar hugmyndir
iðulega upp kollinum meðan fólk er á göngu.
Þeir sem ergja sig yfir göngugötum og forðast þær
jafnvel ættu að gera tilraun á sjálfum sér. Fara á göngu-
götur, virða fyrir sér mannlífið sem þar er að finna og
slaka örlítið á. Eftir það gæti nefnilega vel gerst að þeim
þætti hlutskiptið að dúsa í bíl sínum hluta dags ekki
jafn eftirsóknarvert og áður. Könnun Maskínu sýnir að
nokkrar líkur eru einmitt á því að þetta gerist því þar
kemur fram að jákvæðni fólks til göngugatna eykst eftir
því sem það fer oftar þangað.
Meirihluti borgarstjórnar ætti að lengja tímabil
göngugatna og einhverjar götur ættu að vera göngu-
götur allt árið. Einmitt þannig verður borgarsjarmi til.
Borgarsjarmi
alþingi til bjargar
Það verður að viðurkennast
að fulltrúar í sveitarstjórnum
landsins hafa undanfarið verið
ansi fyrirferðarmiklir á þessum
vettvangi. Hæst ber þar auð-
vitað hinar ýmsu furðulegu
uppákomur sem átt hafa sér stað
í Ráðhúsi Reykjavíkur.
Því er iðulega haldið fram að
fyrir stjórnmálamenn sé betra
að fá athygli fyrir eitthvað nei-
kvætt en að fá alls enga athygli.
Þegar kemur að borgarstjórn
Reykjavíkur má hins vegar efast
um þau sannindi.
Borgarfulltrúar eru beðnir um
að sýna biðlund því það glittir
í björgunarsveitina. Alþingi
verður sett í næstu viku.
Von fyrir bjarta framtíð?
Lítið hefur spurst til Bjartrar
framtíðar frá því að flokkurinn
datt út af þingi fyrir tæpu ári.
Þá bauð flokkurinn hvergi fram
í eigin nafni í sveitarstjórnar-
kosningunum í vor.
Þau tíðindi berast nú að ESB
leggi til að hætt verði að breyta
klukkunni og sumartíminn gildi
alfarið í ríkjum sambandsins.
Eitt helsta stefnumál Bjartrar
framtíðar fólst í því að klukk-
unni á yrði seinkað.
Nú hljóta forráðamenn Bjartrar
framtíðar að vona að umræðan
frá ESB skili sér til Íslands og
flokkurinn endurheimti þar
með erindi sitt í íslenskum
stjórnmálum.
sighvatur@frettabladid.is
3 . s e p t e m b e r 2 0 1 8 m Á N U D A G U r8 s k o ð U N ∙ F r É t t A b L A ð i ð
SKOÐUN
0
3
-0
9
-2
0
1
8

0
4
:4
3
F
B
0
4
8
s
_
P
0
4
4
K
.p
1
.p
d
f
F
B
0
4
8
s
_
P
0
4
1
K
.p
1
.p
d
f
F
B
0
4
8
s
_
P
0
0
5
K
.p
1
.p
d
f
F
B
0
4
8
s
_
P
0
0
8
K
.p
1
.p
d
f
A
u
to
m
a
ti
o
n
P
la
te
r
e
m
a
k
e
:
2
0
B
8
-4
6
A
0
2
0
B
8
-4
5
6
4
2
0
B
8
-4
4
2
8
2
0
B
8
-4
2
E
C
2
7
5
X
4
0
0
.0
0
1
5
A

F
B
0
4
8
s
_
2
_
9
_
2
0
1
8
C
M
Y
K