Verslunartíðindi - 01.12.1923, Síða 8

136
VERSLUNARTÍÐINDI
viku af 52 vikum ársins í höfuðstað lands-
ins, hvað þá heldur á öðrum stöðum.
Svona lítið vitum við um þann atvinnu-
veginn sem fjárhagslegt sjálfstæðí lands-
in8 verður að byggjast meira á í nánustu
framtíð en nokkru öðru. Og það er verið
að hæla okkur fyrir lærdóm og gáfur.
Allir útgerðarmenu, allir fiskkaupmenn
og yfirleitt allur almenningur á Englandi
veit að 2972 tonn af fiski komu að með-
altali á dag á land 1 Bretlandi árið 1922.
Fiskkaupmennirnir og útgerðarmennirnir
þar, vita hvað mikið af fiski kemur á
land á Bretlandseyjum á hverjum degi.
Þeir vita, að minsta kosti, tvisvar í viku
hvað mikið kemur á land af fiski í Nor-
vegi, Svíþjóð, Danmörku, Þýskalandi,
Hollandi, Belgíu, Frakklandi, Spáni, Portú-
gal, tíándaríkjunum, Kanada, Newfound-
landi, Labrador og Japan.
Hjer er enginn maður til svo lærður á
landinu að hann viti hvað mikið af fiski
hefir komið á land eina einustu viku árs-
ins 1922 í höfuðstað landsins. Þó er okk-
ur talin trú um að við sjeum yfirleitt vel
mentaðir menn og miklu mentaðri en all-
ur almenningur í Englandi. En þó fáfræð-
in sje á jafnháu stigi og hjer hefir verið
bent á, i þeim málum sem okkur er nauð-
synlegast að vita, þá er eins og það sje
ekki neitt tiltökumál. Það hneykslar eng-
an. Aftur á móti þykir það bera vott um
dæmafáa fávisku og ákaflegt mentunar-
leysi, ef menn skilja ekki hvað meint er
með ^þjóðnýtingu, »verslunareinkasölu«
og slíkra nýyrða sem móðurmálið hefir
Verið auðgað af í síðustu tíð.
Ef menn vildu trúa jafn auðskiljanleg-
um sannleika eins og það er, að reynsl-
an er meira virði en hugsjónir, fyrir vort
daglega líf. Þá mundu menn fremur fylgja
leiðsögu Jóns Sigurðssonar forseta í versl-
unar og atvinnumálum þjóðarinnar í kom-
anfii tíð, en yillukenningum rússneskra
mongóla austur í Moskva, sem myndast
hafa í veikluðum og sturluðum heilum
þeirra, á hörmungatímum stríðsins, en eru
nú sem betur fer að smá hjaðna niður
aftur og taka svo að segja daglegum
breytingum, eftir því sem lengra líður frá
hörmunga ástandinu og skinsemin fær
betur að njóta sín.
Ef menn á árinu 1924 vildu strika út
úr íslensku máli orðin »þjóðnýting< og
>einkasala«, sem ekkí er annað en falsk-
ar gillingar á hinu rammislenska alþekta
og illræmda orði »Einokun«, þá mundi
fljótt breytast hugsunarháttur manna á
verslunar og atvinnuvegum þjóðarinnar
og heilbrigðara líf færast í þjóðlif vort en
það hefir haft vlð að búa síðustu árin.
Ef landsstjórnin vildi gangast fyrir því
að fræða fólk um hina algengustu og
nauðsynlegustu hluti sem viðkoma dagleg-
um líkamlegum þörfum manna, t. d. viku-
legum fiskafla; ef hún vildi gangast fyrir
því að nema í burtu ástæðuna fyrir þvi,
að fólki finst það nauðsynlegt og þarflegt
að kaupa niðursoðið fisk- og kjötmeti sem
inn er fiutt frá útlöndum, svo að kaup-
menn finni af reynslunni að verslun með
þesskonar vörur er ekki arðberandi, munu
þeir að sjálfsögðu hætta að hafa hana á
boðstólum, og væri sú aðferð ólíku sam-
boðnari siðuðum mönnum, sem allir vilja
keppast um að sýnast vera, en bann- eða
versluuarhafta-stefna sú sem hjer hefir
verið ríkjandi um nokkur undanfarandi
ár, þjóðinni til skammar og skaða. Þá
veitti ríkisstjórnin þá bestu hjálp við sölu
afurðanna, sem hugsanleg er og af henni
má með sanngirni heimta í nánustu fram-
tíð.
a.—b.—c.