Morgunblaðið - 16.08.2018, Qupperneq 11

MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 16. ÁGÚST 2018 11FRÉTTIR
)553 1620
Lauga-ás hefur
frá 1979 boðið
viðskiptavinum
sínum upp á úrval
af réttum þar sem
hráefni, þekking
og íslenskar
hefðir hafa verið
höfð að leiðarljósi.
Laugarásvegi 1, 104 Reykjavík
laugaas@laugaas.is • laugaas.is
Við bjóðum m.a. upp á:
Súpur
Grænmetisrétti
Pastarétti
Fiskrétti
Kjötrétti
Hamborgara
Samlokur
Barnamatseðil
Eftirrétti
Af síðum
Óhætt er að segja að Elon Musk, stofn-
andi Tesla, og Mohammed bin Salman,
krónprins Sádi-Arabíu, hæfi hvor öðrum
vel, enda eru þeir báðir hvatvísir og óút-
reiknanlegir. Á mánudag birti Musk
bloggfærslu þar sem hann freistaði þess
að útskýra fyrirhugaða yfirtöku fjárfesta
á Tesla, sem hann hafði viðrað á Twitter í
síðustu viku. Virðist ekki vera mikil inni-
stæða fyrir þeirri staðhæfingu hans að
búið sé að „tryggja fjármögnun“ kaup-
anna, en Musk réttlætti þetta orðaval
þannig að viðræður við Sádi-arabíska þjóðarsjóðinn, PIF, stæðu enn
yfir. Á undanförnum árum hefur sjóðurinn verið aðsópsmikill, og með
þátttöku í félögum á borð við Uber, SoftBank og Blackstone má sjá að
Mohammed bin Salman vill horfa til framtíðar.
Sá mikli auður sem PIF hefur yfir að ráða tengist óneitanlega bæði
stöðu Sádi-Arabíu í stjórnmálum í sínum heimshluta og olíuauði lands-
ins. Á báðum sviðum hafa Sádar þótt taka umdeildar ákvarðanir. Digr-
ir sjóðir Sádanna vega kannski upp á móti þeim kærum sem Musk á á
hættu. Samt sem áður liggur það alls ekki fyrir að hluthafar Tesla séu
nokkru nær því að fá alvöru yfirtökutilboð.
Musk áætlar að tveir af hverjum þremur hluthöfum muni vilja halda
áfram að eiga hlut í Tesla. Ef miðað er við þá tölu myndi þurfa 25 milj-
arða dala til að fjármagna yfirtökuna. En enginn veit hvaða forsendur
eru fyrir útreikningum Musks. Enginn veit heldur hvernig búið yrði
um hnútana svo að smærri hluthafar gætu áfram verið í eigendahópi
Tesla eftir að félagið verður afskráð.
Það er auk þess ekki með öllu ljóst hversu miklu fjármagni PIF hef-
ur úr að spila á þessari stundu. Krónprinsinn stefnir að því að auka
eignir sjóðsins úr 250 milljörðum dala, þar sem hann er í dag, upp í 400
milljarða árið 2020. Mikilvægur liður í þeirri áætlun er að það takist að
skrá ríkisolíufélagið Saudi Aramco á hlutabréfamarkað. Það hefur ekki
enn gerst. Aðrar leiðir sem fara mætti til að fjármagna PIF væru að
selja hlut í olíuvinnslu- og efnaframleiðandanum Sabic eða slá lán hjá
bönkum.
Musk kveðst ætla að halda áfram leitinni að fleiri fjárfestum sem
gætu komið inn í félagið, svo að Tesla verði áfram með breiðan eig-
endahóp. Þeir sem eiga hlut í Tesla í dag ættu að fylgjast vandlega með
þróun mála. Fyrir þá sem vilja selja myndi aðkoma fleiri fjárfesta
hjálpa til að gera yfirtöku að veruleika. Fyrir þá sem vilja halda hlut
sínum gætu fleiri fjárfestar verið bráðnauðsynlegt mótvægi við hinn
uppátækjasama Musk og félaga hans krónprinsinn.
LEX
AFP
Tesla: Sótt í fjársjóð
prinsins
Viðskiptastríðið sem virðist í upp-
siglingu á milli Bandaríkjanna og
Evrópusambandsins gæti valdið
því að bæði dragi úr útflutningi
frá og innflutningi til Bandaríkj-
anna og því gert lítið til að draga
úr þeim viðskiptahalla sem Donald
Trump Bandaríkjaforseti hefur
kvartað sáran yfir á undanförnum
mánuðum. Þetta er niðurstaða
rannsókna seðlabankans í New
York.
Samkvæmt greiningu Mary
Amiti, aðstoðarframkvæmdastjóra
rannsóknar- og tölfræðideildar
seðlabankans í New York, er
sennilegt að þeir nýju tollar sem
Trump hefur lagt á innflutning frá
ESB og Kína muni hækka ýmsa
kostnaðarliði bandarískra fyr-
irtækja og draga úr samkeppn-
ishæfni bandarískrar framleiðslu.
Spáir óbreyttum
viðskiptahalla
Í skýrslunni kemur fram að
bandarískar útflutningsvörur muni
fara halloka „ekki bara vegna
þeirra hefndartolla sem aðrar
þjóðir leggja á bandarískan út-
flutning heldur líka vegna þess að
framleiðslukostnaður bandarískra
fyrirtækja mun hækka svo að
vörur þeirra verða ekki eins sam-
keppnishæfar á alþjóðamarkaði,“
segir í skýrslunni.
„Þegar upp er staðið mun þetta
valda því að bæði dregur úr inn-
flutningi og útflutningi en lítil sem
engin breyting verður á viðskipta-
hallanum.“
Á undanförnum mánuðum hefur
Trump lagt fjöldann allan af nýj-
um tollum á innflutning af ýmsu
tagi, svo sem ál og stál frá ESB
og 50 milljarða dala virði af inn-
flutningsvarningi frá Kína. For-
setinn hefur réttlætt þessi inngrip
með því að segja að þau séu nauð-
synleg til að draga úr við-
skiptahalla Bandaríkjanna, sem
árið 2017 nam 568,4 milljörðum
dala (eða 2,9% af landsfram-
leiðslu). Hann hefur oft haft á orði
að þessi viðskiptahalli sé „ósann-
gjarn“.
En þó að líklegt sé að tollar
dragi úr innflutningi bendir nýja
greiningin á að „ekki sé hægt að
ganga út frá því að heildarvirði út-
flutnings standi í stað“.
Líta til reynslu Kína
Í skýrslu seðlabankans er bent
á þá þróun sem átti sér stað eftir
að Kína lækkaði innflutningstolla,
eftir að hafa fengið aðild að Al-
þjóðaviðskiptastofnuninni árið
2001. Frá 2000 til 2006 lækkuðu
tollar þar í landi úr 15% að með-
altali niður í 9% en á sama tíma
varð „gríðarleg aukning“ bæði í
innflutningi og útflutningi frá
Kína.
Skýrslan tekur það fram að á
sama tíma hafi ýmsar aðrar um-
bætur átt sér stað í Kína og að
ekki sé hægt að fullyrða afdrátt-
arlaust að það hafi verið lækk-
uðum tollum að þakka að útflutn-
ingur jókst.
En í annarri rannsóknarskýrslu
komst seðlabankinn að þeirri
niðurstöðu að með því lækkuðum
tollum á innflutning á þessu sama
tímabili hefði framleiðslukostn-
aður kínverskra fyrirtækja lækkað
og framleiðni þeirra aukist um
leið. Leiddi það til þess að þau
gátu selt vörur sínar á samkeppn-
ishæfara verð og náð stærri mark-
aðshlutdeild í Bandaríkjunum.
Bent er á að þær iðngreinar sem
fundu fyrir mestum jákvæðum
áhrifum af lækkun tolla á aðföng
voru sömu greinar og juku út-
flutning til Bandaríkjanna mest.
„Tölurnar frá Kína benda sterk-
lega til þess að þau lönd sem
leggja á hærri tolla muni ekki að-
eins draga úr innflutningi heldur
líka minnka eigin útflutning,“ seg-
ir í greiningunni sem kom út á
mánudag.
Innlendir aðilar hækka verð
Í skýrslunni er lögð áhersla á
að framleiðsla margra stórra
bandarískra útflutningsfyrirtækja
sé háð innfluttum aðföngum.
„Jafnvel ef þessir útflytjendur
keyptu aðföng sín frekar innan-
lands vegna hækkaðra tolla
myndu framleiðslukostnaður
þeirra hækka, enda væru inn-
lendir seljendur í aðstöðu til að
hækka hjá sér verð án þess að það
skerti samkeppnisstöðu þeirra,“
segir í greiningunni.
„Þau bandarísku útflutnings-
fyrirtæki sem eru háð innflutningi
munu standa verr að vígi. Og er
þá eftir að taka með í reikninginn
það tjón sem það veldur útflytj-
endum þegar aðrar þjóðir bregð-
ast við tollum Bandaríkj-
anna.“
Seðlabankinn segir tolla
geta dregið úr útflutningi
Eftir Camillu Hodgson
Seðlabankinn í New York
segir að tollar á innflutn-
ing muni hækka ýmsa
kostnaðarliði bandarískra
fyrirtækja og draga þann-
ig úr samkeppnishæfni
bandarískrar framleiðslu.
AFP
Gámaskipið CMA CGM Benjamin Franklin er eitt hið stærsta í veröldinni en
auknir tollar gætu dregið bæði úr bandarískum útflutningi og innflutningi.