Ljósmæðrablaðið - 01.12.2012, Blaðsíða 35

35Ljósmæðrablaðið - desember 2012
mikið magn kemst yfir til fóstursins, dreifingu
lyfsins í blóði og vefjum þess, hve hratt lyfið
brotnar niður í fóstrinu og hraða útskilnaðar.
Aðrir þættir sem skipta máli eru fjöldi og stað-
setning þeirra viðtaka sem lyfið virkar á. Vegna
þeirra lífeðlisfræðilegu breytinga sem eiga sér
stað á barnshafandi konum getur hegðun lyfsins
í líkama móður verið verulega frábrugðin
hegðun lyfsins í heilbrigðum einstaklingi [4].
Ondansetron frásogast hratt frá
meltingarfærum, jafnvel á fyrsta þriðjungi
meðgöngunnar [6]. Eftir frásogið binst það um
70‒76% við plasmaprótein [4]. Það þýðir að
magn ondansetrons í blóði fósturs ætti að vera
minna en 24‒30% á hverjum tíma. Þar sem
próteinmagn blóðsins getur minnkað lítillega í
þunguðum konum, má búast við því að magn
virks lyfs í blóði aukist og því getur meira magn
náð til fóstursins. Því til viðbótar skortir fóstrum
það ensím sem brýtur niður ondansetron. Það
kom því ekki á óvart þegar nýleg rannsókn á
41 konu sýndi fram á að blóðstyrkur lyfsins í
fósturvef mældist um 41% af styrk hjá móður
[5].
Lokaorð
Ógleðilyfið ondansetron hefur verið notað til
meðhöndlunar á þungunaruppköstum þegar
hefðbundin meðferð hefur brugðist. Sýnt hefur
verið fram á að ondansetron berst yfir fylgju
til fósturs, en ekki liggja fyrir sannanir hvort
lyfið sé skaðlaust. Yfirvöld í Bandaríkjunum
(FDA) hafa gefið lyfinu áhættuflokkunina B.
Hins vegar skal ávallt hafa í huga að takmarka
skal lyfjanotkun barnshafandi kvenna, jafnvel
þó lyfið sé talið skaðlaust. Magn ondansetrons
í blóði fóstra er verulegt eða um 41% af því
magni sem mælist í blóði móður. Það má því
ætla að aukaverkanir sem geta komið fram við
notkun ondansetrons komi fram í fóstrinu. Tíðni
aukaverkana ætti jafnframt að vera jafnmikil og
hjá hverjum þeim einstaklingi sem notar lyfið.
Tengsl
Hvorugur höfundanna hafa fjárhagsleg
tengsl við framleiðendur eða umboðsaðila
ondansetrons.
Heimildir
1. Ferreira, E.,Gillet M., Leliévre, J., and Brussiéres, J.F.,
2012. Ondansetron use during pregnancy: a case series. J
Population Ther Clin Pharm 19(1): e1‒e10.
2. Niebyl, J.R., 2010. Clinical practice. Nausea and vomit-
ing in pregnancy. NEJM, 363(16):1544‒50.
3. Magee, L.A., P. Mazzotta, and G. Koren, 2002. Evi-
dence-based view of safety and effectiveness of pharma-
cologic therapy for nausea and vomiting of pregnancy
(NVP). AJOG 186: S256‒61.
4. U.S Food and Drug Administration, 2010. Full
prescribing information for Ondansetron injection,
Sótt 16.07.2012 af http://www.accessdata.fda.gov/
drugsatfda_docs/label/2010/021915s005lbl.pdf
5. Siu, S.S., M.T. Chan, and T.K. Lau, 2006. Placental
transfer of ondansetron during early human pregnancy.
Clin Pharmacokin, 45(4): 419‒23.
6. George, M., Al-Duaij, N.,O´Donnell, K.A., and
Shannon, M.W., 2008. Obtundation and seizure fol-
lowing ondansetron overdose in an infant. Clin toxicol,
46(10):1064‒6.
7. Sullivan, C.A., Johnson, C.A., Roach, H., Martin, R.W.,
Stewart, D.K., and Morrison, J.C., 1996. A pilot study of
intravenous ondansetron for hyperemesis gravidarum.
AJOG, 174(5): 1565‒8.
8. Einarson, A., Maltepe, C., Navioz, Y., Kennedy, D., and
Tan, M.P., 2004. The safety of ondansetron for nausea
and vomiting of pregnancy: a prospective comparative
study. BJOG 111(9): 940‒3.
9. Dixon, C.M., Colthup, P.V., Serabjit-Singh, C.J., Kerr,
B.M., Boehlert, C.C., et. al., 1995. Multiple forms of
cytochrome P450 are involved in the metabolism of
ondansetron in humans. Drug Metabol Disp, 23(11):
1225‒30.
10. Treluyer, J.M., Jacqz-Aigrain, E., Alvarez, F., and Cres-
teil, T., 1991. Expression of CYP2D6 in developing
human liver. Eur J Biochem / FEBS, 202(2): 583‒8.
11. Hakkola, J.,Raunio, H., Purkunen, R., Saarikoski, S.,
Vähäkangas, K., Pelkonen, O., et al., 2001. Cytochrome
P450 3A expression in the human fetal liver: Evidence
that CYP3A5 is expressed in only a limited number of
fetal livers. Biol Neonate, 80(3): 193‒201.
12. Ring, J.A., Ghabrial, H., Ching, M.S., Smallwood, R.A.,
and Morgan, D.J., 1999. Fetal hepatic drug elimination.
Pharmacol Ther, 84(3): 429‒45.
13. Sonnier, M. and Cresteil, T., 1998. Delayed ontogenesis
of CYP1A2 in the human liver. Eur J Biochem / FEBS,.
251(3): 893‒8.
14. Tan, P.C., Khine, P.P., Vallikkannu, N., and Omar, S.Z.,
2010. Promethazine Compared With Metoclopramide
for Hyperemesis Gravidarum A Randomized Controlled
Trial. Ob Gyn, 115(5): 975‒981.
15. Lyfjastofnun, 2012. Sérlyfjaská. Sótt 16.07.2012 af
http://www.serlyfjaskra.is/
16. Michaelis, J., Michaelis, H., Glück, E., and Koller, S.,
1983. Prospective-Study of Suspected Associations
between Certain Drugs Administered during Early-
Pregnancy and Congenital-Malformations. Teratology,
27(1): 57‒64.
17. Leathem, A.M., 1986. Safety and Effi cacy of Antieme-
tics Used to Treat Nausea and Vomiting in Pregnancy.
Clin Pharm, 5(8): 660‒668.
18. Sorensen, H.T., Nielsen, G.L., Christensen, K., Tage-
Jensen, U., Ekbom, A., and Baron, J., 2000. Birth
outcome following maternal use of metoclopramide. Br
J Clin Pharm, 49(3): 264‒268.
19. ACOG, 2004. ACOG issues guidance on treatment of
morning sickness during pregnancy. American College
of Obstetricians and Gynecologists. Sótt 16.07.2012
af: http://www.acog.org/About_ACOG/News_Room/
News_Releases/2004/ACOG_Issues_Guidance_on_
Treatment_of_Morning_Sickness_During_Pregnancy
Þema ráðstefnunnar að þessu sinni er norræn og heims
áskoranir. Tekið er á þeim áskorunum sem ljósmæður standa
frammi fyrir innan norðurlandanna sem og um allan heim.
Samtök ljósmæðra á norðurlöndum voru stofnuð árið 1950 og
hafa ljósmæður á norðurlöndum æ síðan látið sig varða mál ljós-
mæðra og skjólstæðinga þeirra. Bæði verið virkar faglega innan
síns heimalands sem og erlendis.
Samkvæmt Marit Heiberg formanni norsku ljósmæðrasam-
takanna býst hún við um 600-800 þátttakendum á ráðstefnuna.
NJF eða norðurlandasamtök ljósmæðra hafa staðið fyrir ráðstefnu
að lágmarki á fjögurra ára fresti.
Ráðstefnan mun standa yfir þessa þrjá daga og þar koma fram
áhugaverðir aðalfyrirlesarar, málþing og smiðja eða ,,workshop“
sem og kynning á veggspjöldum.
Fjölmennum til Osló næsta sumar og njótum samvista við ljós-
mæðra systur okkar á norðurlöndunum.
Kær kveðja
Esther Ósk Ármannsdóttir formaður LMFÍ
Nítjánda ráðstefna norðurlandasamtaka
ljósmæðra í Osló dagana 13-15. júni 2013
Ráðstefnan verður haldin á Radisson Blue Scandinavian Hotel í Osló.
Lyfið ondansetron er ætlað til notkunar
gegn morgunógleði.