Ljósmæðrablaðið - 01.12.2012, Blaðsíða 39

39Ljósmæðrablaðið - desember 2012
stofum og ljósmæður eru að opna eigin
starfsstofur.
Á síðustu árum hefur verið sparnaður og
hagræðing í heilbrigðisþjónustu sem hefur
haft í för með sér bæði lokanir deilda
og sameiningu. Því er nú mikil áhersla
á sveigjanleika í starfi og sem dæmi má
nefna að ljósmæður sem verið er að ráða í
nýjar stöður á sjúkrahúsum eru ráðnar inn
í teymi en ekki á sérstaka deild.
Atvinnuleysi meðal nýútskrifaðra ljós-
mæðra er ennþá vandamál og er umræða
um hvernig hægt sé að koma til móts
við þennan hóp. Félagið leggur áherslu
á að reyna að virkja þær og m.a. hjálpa
þeim að leita starfa erlendis. Einnig hefur
félagið fundað með þeim um það bil ári
eftir útskrift og rætt við þær um stöðu
þeirra og faglega sjálfsmynd.
Verið er að endurskoða leiðbeiningar
um umönnun kvenna í barneignarferli.
Tekist hefur að semja við sjúkratrygg-
ingar í Danmörku um greiðslur vegna
allflestra starfa ljósmæðra utan stofnana.
Menntun ljósmæðra hefur verið í
endurskoðun og er þess vænst að þær geti
farið í kandídatsnám í háskóla sem þýðir
lengingu námsins um u.þ.b. tvö ár.
Finnland
Í ársbyrjun 2012 voru 4130 ljósmæður
í félaginu og atvinnuleysi er áfram
lítið. Nú eru 30 fæðingardeildir starf-
andi í Finnlandi og viðmiðið um fjölda
fæðinga á hverjum stað hefur farið úr 650
fæðingum á ári í 1000 fæðingar til þess
að kallast fæðingardeild, nema sérstakar
landfræðilegar aðstæður bjóði ekki uppá
þetta eins og t.d. á Álandseyjum.
Á síðustu árum hefur fjöldi fæddra
barna aukist um ca 8% og árið 2010
fæddust 61371 börn í Finnlandi.
Haldin er skrá um líkamsþyngdar-
stuðul barnshafandi kvenna og reyndist
meðaltal vera 24,4 í upphafi meðgöngu.
Þriðja hver kona var í yfirvigt (LÞS 25
eða hærri) og 12% voru með LÞS 30 eða
hærri. Tíðni Epidural-deyfinga er 44,9%
hjá öllum konum en um 70% meðal
frumbyrja. Sagt var frá því að finnskar
konur hafa lagalegan rétt til þess að
fara í snemmómun, annaðhvort almenna
ómskoðun við 11─14 viku eða samþætt
líkindamat sem felur í sér blóðprufu í
viku 9─11 og ómskoðun (NT mælingu
o.fl.) við viku 10─13. Ennfremur
ómskoðun til að leita að fósturgöllum við
viku 19─20 eða eftir 24. viku.
Færeyjar
Tuttugu og níu ljósmæður eru í færeyska
ljósmæðrafélaginu og af þeim eru
22 starfandi. Verið er að vinna að
kjarasamningum en þeir hafa verið lausir
frá 1. október 2011. Búið er að semja við
sveitarfélög og pólitísk ákvörðun hefur
verið tekin um að skattleggja innborganir
í lífeyrissjóði um 40%. Þetta þýðir að
ljósmæður geta ekki lengur verið í danska
lífeyrissjóðnum sem þær hafa greitt í.
Yfirljósmóðir sjúkrahússins í Þórs-
höfn hefur verið í leyfi síðastliðið ár og
sagði upp stöðu sinni frá 1. mars 2012.
Staða hennar hefur ekki verið auglýst
laus til umsóknar og ekki var ráðið í
hennar starf meðan hún var fjarverandi.
Á liðnum árum hefur komið upp vandi
vegna stjórnunar fæðingardeildarinnar og
er það áhyggjuefni.
Í Færeyjum eru starfandi þrjú sjúkrahús
og fæðingar eru á tveimur þeirra eftir að
fæðingardeildinni í Klaksvík var lokað 1.
janúar 2011. Samtals voru 583 fæðingar
árið 2011 og hafa ekki fæðst færri börn í
eyjunum síðan 1940. Frjósemi færeyskra
kvenna er þó 2,4 börn og sú hæsta á
Norðurlöndunum.
Tekin var í notkun rafræn
sjúkraskrá, COSMIC, í landinu en
,,fæðingarpakkinn“ hefur enn ekki verið
tekinn í notkun og skapar þetta ýmis
vandamál í skráningu.
Sjúkrahúsið í Færeyjum tekur við
nemendum í starfsnám frá dönsku ljós-
mæðraskólunum í Álaborg og Esbjerg
og hafa greiðslur fyrir nemendur verið
notaðar til endurhæfingar ljósmæðranna
á sjúkrahúsinu eins og t.d. ALSO-
námskeið.
Ýmis námskeið hafa verið í boði fyrir
ljósmæður eins og CTG-úrlestur og
kennsla í notkun nálastunga.
Ákveðið hefur verið að allar ljós-
mæður skuli fara á ALSO-námskeið og
hafa sjö þegar lokið námskeiðinu og einn
fæðingalæknir.
Ísland
Vísað er til skýrslu formanns LMFÍ frá
aðalfundi félagsins. Rætt var sérstaklega
um sérfræðiviðurkenningu ljósmæðra
og baráttu félagsins við þann málaflokk.
Rætt var um atvinnuleysi meðal ljós-
mæðra og síðustu kjarasamninga.
Noregur
Félagið hefur unnið að viðamikilli
stefnumótun í því skyni að nútímavæða
stjórnun félagsins og starfsemi almennt.
Félagið er bæði fagfélag og stéttarfélag.
Meðlimum hefur fjölgað á liðnum
árum og eru nú um 2400 og er félagið
samningsaðili fyrir langflesta þeirra.
Ákveðið var á landsfundi 2011 að samið
sé um öll laun við hvern vinnuveitanda en
ekki miðlægt og þykir það hafa gefist mjög
vel. Þar sem fáar ljósmæður starfa er oft
samstarf við regnhlífasamtök á staðnum
um samninga. Þetta módel er mjög
krefjandi og mikið álag á trúnaðarmenn
og kjaranefnd félagsins. Flestar ljós-
mæður starfa hjá hinu opinbera, ýmist á
sjúkrahúsum eða hjá sveitarfélögum, við
heilsugæslu. Að auki eru í félaginu fjöldi
kennara, rannsakenda, sjálfstætt starfandi
ljósmæður og eftirlaunaþegar.
Ennþá starfar mikill meirihluti ljós-
mæðra aðeins í hlutastarfi, en hjá sjúkra-
húsum eru 70% ljósmæðra í hlutastarfi
og hjá heilsugæslu 87%.
Verið er að vinna að faglegum
leiðbeiningum um barneignaþjónustu í
Noregi og er þess vænst að með haustinu
fari þær í umsagnarferli.
Þingsályktun norska þingsins nr. 12 frá
2008/2009 kvað á um að settar yrðu fram
nýjar gæðakröfur til barneignarþjónustu
sem byggja ekki eingöngu á tölum heldur
leggja meiri þunga í gæði. Vinnuhópur um
gæðaviðmiðin setti þau fram í desember
2010 (Helsedirektoratet: Et trygt föde-
tilbud – kvalitetskrav til föselsomsorgen,
veileder IS-1877). Fjallað er um lágmarks-
kröfur til stofnunar, verkaskiptingu milli
bæði stofnana og faghópa, kröfur um
færni, leiðbeiningar um eftirfylgni viðmið-
anna og kröfur um upplýsingaskyldu og
samskipti.
Skipting fæðingastaða í þrjá flokka
er ennþá við lýði, þ.e.a.s. kvennadeild,
fæðingadeild og fæðingarstofa. Fæðingar-
stofa getur verið hvort heldur sem er innan
eða utan sjúkrahúss. Framtíðarsýnin er sú að
Í siglingunni var boðið upp á Færeyska þjóðarrétti